İş Doyumu ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Arasındaki İlişkinin Otel İşletmeleri Açısından İncelenmesi

ÖzBu çalışmada; otel işletmeleri çalışanlarının iş doyumu ile gösterdikleri örgütsel vatandaşlık davranışı (ÖVD) arasındaki ilişki durumu ve iş doyumunun ÖVD üzerine etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bunun yanı sıra otel işletmeleri çalışanlarının demografik özelliklerine göre iş doyumu ve ÖVD düzeylerinin farklılaşıp farklılaşmadığını saptamak amacıyla analizler yapılmıştır. Alan araştırmasında anket tekniği kullanılmıştır. 321 anketin değerlendirme kapsamına alınması ile yapılan analizler sonucunda, otel işletmeleri çalışanlarının iş doyum düzeyleri ile ÖVD arasında pozitif yönlü ve anlamlı bir ilişki olduğu saptanmıştır. Ayrıca çalışanların bazı demografik özellikleri ile iş doyumu ve ÖVD sergileme düzeyleri arasında farklılık olduğu, buna karşın çalıştıkları departmanlara göre bir farklılık olmadığı saptanmıştır. Anahtar Kelimeler: Otel İşletmeleri, İş Doyumu, Örgütsel Vatandaşlık Davranışı.

The Analysis of Relationship between Job Satisfaction and Organizational Citizenship Behavior in the Hotels

AbstractAim of this research is to determine the relationship between job satisfaction and organizational citizenship behavior (OCB), and to identify the effects of job satisfaction on OCB of hotel employees. In addition to this, it was analyzed whether demographic characteristics of hotel employees differentiate their job satisfaction and OCB level. A survey was conducted and according to results obtained from 321 valid questionnaires there is a significant positive relationship between job satisfaction and OCB. Besides it is found that there are significant differences between some of the demographic  characteristics of the employees and job satisfaction and OCB though departments of employees didn’t affect job satisfaction and OCB. Keywords: Hotels, Job Satisfaction, Organizational Citizenship Behavior.

___

  • Alpar, R. (2013). Uygulamalı çok değişkenli istatistiksel yöntemler. Ankara: Detay Yayıncılık.
  • Akıncı, Z. (2002). Turizm sektöründe işgören tatmini etkileyen faktörler: Beş yıldızlı konaklama işletmelerinde bir uygulama. Akdeniz İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (4): 1-25.
  • Aktaş, A. (2002). Turizm işletmeciliği ve yönetimi. Antalya: Detay Yayıncılık.
  • Arif, A. ve Chohan, A. (2012). How job Satisfaction is influencing the organizational citizenship behavior (OCB): A study on employees working in banking sector of Pakistan. Interdisciplinary Journal of Contemporary Research in Business, 4 (8): 74-88.
  • Bakan, İ. ve Büyükbeşe, T. (2004). Örgütsel iletişim ile iş tatmini unsurları arasındaki ilişkiler: Akademik örgütler için bir alan araştırması. Akdeniz Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4 (7): 1-30.
  • Bolat, O. İ. ve Bolat, T. (2008). Otel işletmelerinde örgütsel bağlılık ve örgütsel vatandaşlık davranışı ilişkisi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11 (9): 75-94.
  • Bozkurt, S. ve Doğan, A. (2006). “İş Tatmini ve Örgütsel Vatandaşlık Arasındaki İlişki: Çanakkale İlindeki Beş Yıldızlı Otel İşletmesinde Bir Uygulama”, Çanakkale 18 Mart Üniversitesi III. Lisansüstü Turizm Öğrencileri Kongresi Bildiri Kitabı, Mayıs 25-28, Çanakkale.
  • Budiman, A., Anantadjaya, S. P. D. ve Prasetyawati, D. (2014). Does job satisfaction influence organizational citizenship behavior? An empirical study in selected 4-star hotels in Jakarta, Indonesia. RIBER: Review of Integrated Business and Economics Research, 3 (1): 130-149. http://papers.ssrn.com/sol3/ papers.cfm?abstract_id=2406800
  • Burns, M. ve Collins, R. W. (2000). “Organizational citizenship in the context: A research agenda”, http//hsbBaybr.edu.htm./
  • Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: İstatistik, araştırma deseni, SPSS uygulamaları ve yorum. 14. Baskı. Ankara: Pegem Akademi.
  • Çelik, M. (2007). Örgüt kültürü ve örgütsel vatandaşlık davranışı bir uygulama. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
  • Demirel, Y. ve Özçınar, M. F. (2009). Örgütsel vatandaşlık davranışının iş tatmini üzerine etkisi: Farklı sektörlere yönelik bir araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23 (1): 129-145.
  • Erdoğan, İ. (1996). İşletme yönetiminde örgütsel davranış. İstanbul: İ.Ü. İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü, Yayın No:1.
  • Ergun Özler, D. (2010). Örgütsel Davranışta Güncel Konular. D. Ergun Özler (Der.) Örgütsel Vatandaşlık Davranışı: İçinde 101-127. Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım.
  • Foote, D. A. ve Tang, T. L. (2008). Job satisfaction and organizational citizenship behavior (OCB). Management Decision, 46 (6): 933-947.
  • Güçlü Nergis, H. (2012). Otel işletmeciliği. M. Akoğlan Kozak (Ed.). Otel işletmelerinde yönetim: İçinde 29-50. Ankara: Detay Yayıncılık.
  • Gündüz Çekmecelioğlu, H. (2007). Yönetim Desteği, Örgütsel Vatandaşlık Davranışı ve İş Performansı Arasındaki İlişkilerin Değerlendirilmesi, IV. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, 25-27 Mayıs 2007, Sakarya.
  • Günlü, E., Aksaraylı, M. ve Şahin Perçin, N. (2010). Job satisfaction and organizational commitment of hotel managers in Turkey. International Journal of Contemporary Hospiatality Management, 22 (5): 693-717.
  • İzmir İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, http://www.izmirkulturturizm. gov.tr/belge/1-99011/isletme-belgeli-tesis-listesi-2012.html, (02.02.2013).
  • Kaplan, İ. (2011). Örgütsel vatandaşlık davranışı ve iş tatmini ilişkisi; Konya emniyet teşkilatı üzerinde bir uygulama. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
  • Kara, D., Uysal, M. ve Magnini, V. (2012). Gender differences on job satisfaction of the five-star hotel employees: the case of the Turkish hotel industry. International Journal of Contemporary Hospitality, 24 (7): 1047-1065.
  • Kaya, İ. (2007). Otel işletmeleri işgörenlerinin iş tatminini etkileyen faktörler: Geliştirilen bir iş tatmin ölçeği. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7 (2): 355-372.
  • Keklik, B. ve Coşkun Us, N. (2013). Örgütsel adalet algılamalarının iş tatminine etkisi: Hastane çalışanları üzerinde bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18 (2):143-161.
  • Kidder, D. L. (2002). The influence of gender on the performance of organizational citizenship behaviors. Journal of Management. 28 (5): 629–648.
  • Köroğlu, Ö. (2011). İş doyumu ve turizm işletmelerinde yapılan araştırmalara ilişkin bir değerlendirme. Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7 (14): 245-266.
  • Locke, A. E. (1976). Handbook of industrial and organizational psychology. M. D. Dunette (Der.) The nature and causes of job satisfaction: İçinde 1297-1349. Chicago: Rand-McNally.
  • Li, N., Crant, J. M. ve Liang, J. (2010). The role of proactive personality in job satisfaction and organizational citizenship behavior: A relational perspective. Journal of Applied Psychology, 95 (2): 395-404.
  • Lu, C., Shih, Y. ve Chen, Y. (2013). Effects of emotional labor and job satisfaction on organizational citizenship behaviors: a casestudy on business hotel chains. The International Journal of Organizational Innovation, 5 (4): 165-176.
  • Ma, E., Qu, H., Wilson, M. ve Eastman, K. (2013). Modeling OCB for hotels: Don’t forget the customers. Cornell Hospitality Quarterly, 54 (3): 308-317.
  • Nadiri, H. & Tanova, C. (2010). An investigation of the role of justice in turnover intentions, job satisfaction, and organizational citizenship behavior in hospitality industry. International Journal of Hospitality Management, 29: 33-41.
  • Najafi, S., Noruzy, A., Azar, H. K., Nazari-Shirkouhi, S. ve Dalvand, M. R. (2011). Investigating the relationship between organizational justice, psychological empowerment, job satisfaction, organizational commitment and organizational citizenship behavior: An empirical model. African Journal of Business Management, 5 (13): 5241-5248.
  • Olalı, H. ve Korzay, M. (1993). Otel işletmeciliği ve yönetimi. İstanbul: Beta Yayım.
  • Oral, S. (2005). Otel işletmeciliği ve verimlilik analizleri. 5. Baskı. Ankara: Detay Yayıncılık.
  • Organ, D. W. (1988). Organizational citizenship behavior: The good soldier syndrome. Lexington, MA: Lexington Books.
  • Organ, D. W., Podsakoff, P. M., ve Mackenzie, S. B. (2006). Organizational Citizenship Behavior: Its Nature, Antecedents, and Consequences. USA: Sage Publications.
  • Organ, D. W. (1997). Organizational citizenship behavior: İt's construct clean-up time. Human Performance, 10 (2): 85-97.
  • Oshagbemi, T. (2000). Satisfaction with co-workers’behavior. Employee Relations, 2 (1): 88-106.
  • Ölçüm Çetin, M. (2004). Örgütsel vatandaşlık davranışı. Ankara: Nobel Yayın.
  • Örücü, E., Kılıç, R., ve Aksakal, M. (2010). Çalışma yaşamında iş doyumu ve Balıkesir Emniyet Müdürlüğü çalışanları üzerine bir araştırma. Mevzuat Dergisi, 13 (145): 1-9.
  • Örücü, E., Yumuşak, S. ve Bozkır, Y. (2006). Kalite yönetimi çerçevesinde bankalarda çalışan personelin iş tatmini ve iş tatminini etkileyen faktörlerin incelenmesine yönelik bir araştırma. Celal Bayar Üniversitesi İİBF Yönetim Ekonomi Yayınları, 13 (1): 40-51.
  • Öztürk, Y. ve Alkış, H. (2011). Konaklama işletmelerinde çalışanların iş tatmininin ölçülmesi üzerine bir araştırma. Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7 (14): 437-460.
  • Pelit, E. ve Öztürk, Y. (2010). Otel işletmeleri işgörenlerinin iş doyum düzeyleri: Sayfiye ve şehir otel işletmeleri işgörenleri üzerinde bir araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 2 (1):43-72.
  • Pelit, E. (2011). Güçlendirmede yönetici ve işgören algılamalarının karşılaştırılması. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (25): 209-225.
  • Podsakoff, P. M., MacKenzie, S. B., Moorman, R. H. ve Fetter, R. (1990). Transformational leader behaviors, and their effects on followers' trust in leader, satisfaction, and organizational citizenship behvaiors. Leadership Quarterly, 1 (2), 1990: 107-142.
  • Podsakoff, P. M., MacKenzie, S. B., Paine, J. B. ve Bachrach, D. G. (2000). Organizational Citizenship Behaviors: A critical review of the theoretical and empirical literature and suggestions for future research. Journal of Management, 26 (3): 513-563.
  • Polat, S. ve Ceep, C. (2008). Ortaöğretim öğretmenlerinin örgütsel adalet, örgütsel güven, örgütsel vatandaşlık davranışlarına ilişkin algıları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, (54): 307-331.
  • Pantouvakis, A. ve Bouranta, N. (2013). The interrelationship between service features, job satisfaction and customer satisfaction Evidence from the transport sector. The TQM Journal, 25 (2): 186-201.
  • Rego, A., Neuza, R. ve Cunha, M. P. (2010). Perceptions of organizational virtuousness and happiness as predictors of organizational citizenship behaviors. Journal of Business Ethics, 93 (2): 215- 235.
  • Robbins, S. L. (2003). Organizational Behavior. 10th. Edition, Upper Saddle River, NJ : Prentice Hall.
  • Santa Cruz, F. G., Lopez-Guzman, T. ve Sanchez Canızares, S. (2014). Analysis of Job Satisfaction in the Hotel Industry: A Study of Hotels in Spain. Journal of Human Resources in Hospitality & Tourism, 13 (1): 63-80.
  • Sarker, S., Crossman, A. ve Chinmeteepituck, P. (2003). The relationships of age and lenght of service with job satisfaction: an examination of hotel employees in Thailand. Journal of Managerial Psychology, 18 (7): 745-758.
  • Sekaran, U. (2000). Research methods for business: a skill building approach. 3rd. Ed. USA: Wiley and Sons.
  • Sevimli, F. ve İşcan, Ö. F. (2005). Bireysel ve iş ortamına ait etkenler açısından iş doyumu. Ege Akademik Bakış Dergisi, 5 (1): 55-64.
  • Spector, P. E. (2007). Industrial and organizational behavior: Research and Practice, 5.th Edition, USA: John Wiley&Sons.
  • Sulu, İ. (2012). Personel güçlendirmenin örgütsel vatandaşlık davranışı ve işten ayrılma niyetine etkisi üzerine bir araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Niğde Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Niğde.
  • Yeşiltaş, M., Türkmen, F. ve Ayaz, N. (2011). Otel işletmelerinde algılanan örgütsel prestijin örgütsel vatandaşlık davranışları üzerindeki etkileri. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 12 (2): 171-189.
  • Yeşilyurt, N. (1991). Örgütlerde personel motivasyonunun yönetici personel açısından ele alınması. İstanbul: İstanbul Üniv. Sos. Bil. Ens. Yayınları.
  • Yılmaz, K. (2012). İlköğretim okulu öğretmenlerinin iş doyumu düzeyleri ile örgütsel vatandaşlık davranışları arasındaki ilişki. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 2 (2): 1-14.