GASTROMİLLİYETÇİLİK ve GASTRODİPLOMASİ KAVRAMLARI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Toplum içerisinde farklı dil ve lehçeler konuşulsa bile, toplum bilinci için bazı ortak değerler bulunmaktadır. Bu değerler, toplum için ortak dil özelliği gösterebilmektedir. Ulusal mutfak kültürü de, toplumlar için ortak bir dil görevi görmektedir. Bu bağlamda, mutfak kültürüne ait herhangi bir yemeğin hazırlanması, insanlarda milli duyguların tetiklenmesine neden olmaktadır. Gastromilliyetçilik kavramının temelleri, bu noktada ortaya çıkmaktadır. Gastromilliyetçilik kavramının en temel amacı, ulusal mutfağının korunmasında milli duyguların ön planda tutularak toplum içerisinde bir bilinç uyandırmaya çalışmaktır. Gastromilliyetçilik kavramı ile ortaya konan mutfak kültürü değerlerinin, diğer kültürler arasında köprü oluşturması ve bu sayede etkileşim ve tanıtım aracı olarak kullanılabilmesi ise gastrodiplomasi olarak adlandırılmaktadır. Bu çalışmanın amacı, gastronomi literatürü için yeni iki kavram olan; gastromilliyetçilik ve gastrodiplomasi kavramlarını tanımlayarak ulusal mutfağın korunmasında, tanıtılmasında ve sürdürülebilir hale getirilmesinde bu iki kavramın önemini ortaya koymaktır. Çalışma kapsamında dünyadan ve Türkiye’den, gastromilliyetçilik ve gastrodiplomasi faaliyetlerine örnekler verilerek değerlendirmeler yapılmıştır. Çalışmanın sonuç kısmında; bu iki kavramın öneminden bahsedilerek, Türk mutfağının tanıtılmasında bu iki kavramın daha fazla nasıl etkin kullanılabileceği sorusuna cevap aranmıştır. Türk mutfak kültürünün tanıtılmasında, gastromilliyetçilik ve gastrodiplomasi faaliyetlerinin, tanıtım çalışmalarına olumlu yönde etki edeceği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Gastronomi, Gastromilliyetçilik, Gastrodiplomasi, Ulusal Mutfak

AN EVALUATION ON CONSEPTS OF GASTRONATIONALISM AND GASTRODIPLOMACY

Even if different languages and dialects are spoken in the society, there are some common values for public awareness. These values can be a common language characteristic for the society. National culinary culture also serves as a common language for societies. In this context, the preparation of any dish from the culinary culture can cause the national feelings to be triggered in people. The foundations of the concept of gastronationalism are also emerging at this point. The main goal of the concept of gastronationalism is try to arouse awareness in the society by keeping national feelings in the forefront of the preservation of national cuisine. It is called as gastrodiplomacy that the culinary culture values revealed by the concept of gastronationalism are bridges between other cultures and can be used as a means of interaction. Gastronationalism and gastrodiplomacy examples giving from world and Turkey and assessments have been made. In the conclusion part; by mentioning the importance of these two concepts, the answer to the question of how to use these two concepts more effectively in the introduction of Turkish cuisine.

Keywords:

Gastronomy, Gastronationalism, Gastrodiplomacy, National Culinary,

PDF

___

Aksakal, E. (2015). Modernist milliyetçi kuramlar ışığında Türk milliyetçiliğine bakış. Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 54, 203-222.
Aksoy, M. & Çekiç, İ. (2018). Gastronominin yumuşak güç olarak kullanımı üzerine bir inceleme. 19. Ulusal Turizm Kongresi Bildiriler Kitabı, 715-729.
Aymankuy, Y. & Sarıoğlan, M. (2007). Yiyecek-içecek felsefesi ve beslenme alışkanlığının geliştirilmesine yönelik bir model önerisi. 1. Ulusal Gastronomi Sempozyumu (4-5 Mayıs 2007) Bildirileri içinde (8-17). Antalya.
Barkören, S. (2005). Görsel hazların ortaklığı: Yemek ve sinema. Yemek ve Kültür Dergisi, 2, İstanbul: Çiya Yayınları.
Beşirli, H. (2010). Yemek, kültür ve kimlik. Milli Folklor Dergisi, 22 (87), 159-169.
Bucak, T. (2014b). Turkish restaurant business in abroad: United Kingdom Sofra Restaurants Chain sample. International Journal of Humanities and Social Science, 4 (9), 168-175.
Bucak, T. & Ateş, U. (2014a). Gastronomi turizminin il turizmine etkisi: Çanakkale örneği. The Journal of Academic Social Science Studies, 28, 315-328.
Caldwell, M. (2002). The taste of nationalism: Food politics in postsocialist Moscow. Ethnos: Journal of Anthropology, 67 (3), 295-319.
Chapple-Sokol, S. (2013). Culinary diplomacy: Breaking bread to win hearts and minds. The Hague Journal of Diplomacy, 8, 161-183.
Cultural Diplomacy Dictionary. (2013). http://www.culturaldiplomacy.org/culturaldiplomacynews/content/pdf/Cultural_Diplomacy_Dictionary.pdf. (Erişim Tarihi: 09.07.2019).
Cusack, I. (2000). African cuisines: Recipes for nation building?. Journal of African Cultural Studies, 13 (2), 207-225.
Cusack, I. (2004). Equatorial Guinea’s national cuisene is simple and tasty: Cuisine and the making of national culture. Arizona Journal of Hispanic Cultural Studies, 8, 131-148.
Çalışkan, O. (2013). Destinasyon rekabetçiliği ve seyahat motivasyonu bakımından gastronomik kimlik. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 1 (2), 39-51.
DeSoucey, M. (2010). Gastronationalism: Food traditions and authenticity politics in the european union. American Sociological Review, 75 (3), 432-455.
Ferguson, P. P. (2010). Culinary nationalism. Gastronomica, 10 (1), 102-109.
Fırat, M. (2014). Yemeğin ideolojisi ya da ideolojinin yemeği: Kimlik bağlamında yemek kültürü. Folklor/Edebiyat, 20 (80), 129-140.
Gecowets, V. (2015). Culinary diplomacy vs gastrodiplomacy. http://www.conflictcuisine.com/culinary-diplomacy-vs-gastrodiplomacy/. (Erişim Tarihi: 09.07.2019).
Gürbüz, S., Özaltaş Serçek, G. & Toprak, L. (2017). Mardin’in UNESCO yaratıcı şehirler ağında “Gastronomi Kenti” olabilirliğine ilişkin paydaş görüşleri, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 5(1), 124-136.
Gürsoy, D. (2005). Yemek üzerine denemeler. K. Toygar & N. B. Toygar (Der.) Türk mutfak kültürü üzerine araştırmalar içinde. Ankara: THKATV Yayınları.
Haberler. (2017). Türkiye’den Katar’a 5 günde bin ton gıda malzemesi gönderildi. https://www.haberler.com/turkiye-den-katar-a-5-gunde-bin-ton-gida-9716792-haberi/. (Erişim Tarihi: 09.07.2019).
Hjalager, A. M. (2004). What do tourists eat and why? Towards a sociology of gastronomy and tourism. Tourism, Vol: 52 (2), 195-201.
Hussin, H. (2018). Gastronomy, tourism and the soft power of Malaysia. Sage Open, 8 (4), 1-11.
Hürriyet. (2011). UNESCO’nun keşkek kararı Ermenistan’ı kızdırdı. http://www.hurriyet.com.tr/gundem/unesco-nun-keskek-karari-ermenistan-i-kizdirdi-19383287. (Erişim Tarihi: 09.07.2019).
Ichijo, A. & Ranta, R. (2016). Yemek ve ulusal kimlik. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Karaca, K. (2015). Dönem ‘gastro-diplomasi’dönemi. https://www.dw.com/tr/d%C3%B6nem-gastro-diplomasi-d%C3%B6nemi/a-18232503. (Erişim Tarihi: 09.07.2019).
Fonseca, M. (2008). Understanding consumer culture: The role of “food” as an important cultural category. Latin American Advances in Consumer Research, 2, 28-33.
Mincyte, D. (2011). Unusual ingredients: Gastronationalism, globalization, technology and zepplins in the Lithuanian imagination. Anthropology of East Europe Review, 29 (2), 1- 21.
Mintz, S. W. & Du Bois, C. M. (2002). The anthropology of food and eating. Annual Review of Anthropology, 31, 99-119.
Osipova, Y. (2014). From gastronationalism to gastrodiplomacy: Reversing the securitization of the dolma in the South Caucasus. https://www.bidd.org.rs/from-gastronationalism-to-gastrodiplomacy-reversing-the-securitization-of-the-dolma-in-the-south-caucasus/. (Erişim Tarihi: 22.05.2019).
Rockower, P. S. (2012). Recipes for gastrodiplomacy. Place Branding and Diplomacy, 8, 235-246.
Rockower, P. S. (2014). The state of gastrodiplomacy. https://www.bidd.org.rs/the-state-of-gastrodiplomacy/. (Erişim Tarihi: 22.05.2019).
Ruddy, B. (2014). Hearts, minds and stomachs: Gastrodiplomacy and the potential of national cuisine in changing public perception of national image. https://www.bidd.org.rs/hearts-minds-and-stomachs-gastrodiplomacy-and-the-potential-of-national-cuisine-in-changing-public-perception-of-national-image/. (Erişim Tarihi: 09.07.2019).
Stajcic, N. (2013). Understanding culture: Food as means of communicaiton. Hemispheres Studies on Cultures and Societies, 28, 5-14.
Şahin, A. (2017). Gastromilliyetçilik kavramının incelenmesi: Coğrafi işaret ve markalaşma faktörleri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10 (48), 459-464.
Şimşek, U. & Ilgaz, S. (2007). Küreselleşme ve ulusal kimlik. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1, 190-194.
Tanıtma Bülteni. (2017a). Tanıtma Genel Müdürlüğü Tanıtma Bülteni. Sayı: 14. http://212.175.140.87/bulten/sayi14/index.html. (Erişim Tarihi: 09.07.2019).
Tanıtma Bülteni. (2017b). Tanıtma Genel Müdürlüğü Tanıtma Bülteni. Sayı: 11. http://212.175.140.87/bulten/sayi11/mobile/index.html. (Erişim Tarihi: 09.07.2019).
Tanıtma Bülteni. (2017c). Tanıtma Genel Müdürlüğü Tanıtma Bülteni. Sayı: 12. http://212.175.140.87/bulten/sayi12/index.html#p=14. (Erişim Tarihi: 09.07.2019).
The Economist (2002). Food as an ambassador: Thailand’s gastro-diplomacy. https://www.economist.com/asia/2002/02/21/thailands-gastro-diplomacy. (Erişim Tarihi: 24.05.2019).
Türker, N. (2018). Gastrodiplomasi Türk mutfağının tanıtımında bir araç olabilir mi?. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 2(1), 14-29.
UNESCO. (2019). Somut olmayan kültürel miras listelerinde Türkiye. http://www.unesco.org.tr/Pages/126/123/UNESCO-İnsanlığın-Somut-Olmayan-Kültürel-Mirası-Temsili-Listesi . (Erişim Tarihi: 09.07.2019).
Yiğit, S. & Doğdubay, M. (2017). Gastronomi eğitimi alan öğrencilerde yiyecekte yenilik korkusu (food neophobia): Balıkesir Üniversitesi örneği. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 5 (2), 162-168.
Yuan, S. (2015). Reflections on local specialties and gastronomic tourism. Chinese Studies, 4, 15-19.
Yurdigül, A. (2010). Kültür endüstrisi bağlamında yemek kültürü eleştirisi. (Yüksek Lisans Tezi). Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
Zhang, J. (2015). The foods of the worlds: Mapping and comparing contemporary gastrodiplomacy campaigns. International Journal of Communication, 9, 568-591.