ZONGULDAK İLİNDE NÜFUSUN GELİŞİMİ VE DAĞILIŞI

Araştırmanın amacı, demografik açıdan çeşitli özellikleri ile Zonguldak il nüfusunun başlıca özelliklerini ortaya koymak ve yapılacak olan sonraki çalışma ve yatırım planlarına katkıda bulunabilmektir. Bu kapsamda çalışmada cumhuriyetin ilanından sonra gerçekleştirilen nüfus sayımlarına göre Zonguldak il nüfusunda gerçekleşen zamansal değişimlere, nüfus artış hızına, kadın ve erkek nüfusa, cinsiyet oranına ve nüfusun yaş gruplarına göre dağılımına değinilmiştir. Tarihsel süreç içerisinde Zonguldak’ın, ekonomik ve idari bakımdan gelişmesine paralel olarak nüfusu da artış göstermiştir. Ancak toplam nüfus açısından değerlendirildiğinde 1990’lı yıllara kadar Türkiye’nin en fazla nüfusuna sahip illerinden biri iken Bartın ve Karabük illerinin ayrılması ile nüfusunun yaklaşık % 40’ını kaybetmiştir. Zonguldak, Türkiye Taş Kömürleri (TTK)’nin -küçülmeye başlamasına bağlı olarak- işçi alımını azaltması ve ortaya çıkan geçim sıkıntısı, işsizlik, yoğun emekli nüfus gibi sosyo-ekonomik nedenlerden dolayı günümüzde nüfusu azalan illerden biri durumuna düşmüştür. Bu sebeplerle insanların çoğu iş umudu ile özellikle Bursa ve İstanbul gibi illere göç etmektedir. Kadın ve erkek nüfus ise dönemin sosyo-ekonomik şartlarına paralel şekilde değişim göstermiştir. Ülkemizde kadın nüfusun fazla olduğu illerden biridir. Çalışma çağındaki nüfusta yoğunluk vardır. 

Development and Ditrubition of the Population in the City of Zonguldak

The purpose of this study was to determine the main features of Zonguldak province with its various demographic characteristics and to contribute to the following studies and investment plans. In this sense, this study dealt with timewise changes occurring in the population of Zonguldak after proclamation of the republic, and also population growth rate, female and male population, sex ratio and the distribution of population according to age groups.During the historical process, the population of Zonguldak increased in parallel with the economic and managerial developments. While Zonguldak was one of the most populated provinces of Turkey until 1990's in the aspect of total population, it lost its 40% of population with Karabuk and Bartın's separation. Today Zonguldak becomes one of the provinces of Turkey with a decreasing population because of the socio-economical problems such as decreasing number of workers employed by Turkish Coal Institute (TCI) - in parallel with the institution's becoming smaller - financial difficulties of workers, and unemployment, dense population of retired people. Therefore, many people from Zonguldak expecting to be employed move to provinces such as Bursa and İstanbul. Female and male population has also changed in accordance with the socio-economical conditions of the current era. Zonguldak is now one of the provinces in which female population is of high level. Working age population is dense in Zonguldak.Key Words: Zonguldak, Population Growth, Popülation Growth Rate, Sex Ratio,  Male - Female Popülation.

___

  • ARIBAŞ, Kenan ve ÖCAL, Tülay, (2007), Bucak İlçesinin Nüfus Coğrafyası, Doğu Coğrafya Dergisi, Sayı 17, Sayfa 309-344.
  • BAŞIBÜYÜK, Âdem, (2005), Doğu Anadolu Bölgesi’nde Nüfusun Cinsiyet ve Yaş Yapısı, Doğu Coğrafya Dergisi, Sayı: 14, s: 67-95.
  • BULUT, İhsan, (2000), Yozgat’ın Nüfus Coğrafyası Özellikleri, Doğu Coğrafya Dergisi, Sayı 4, Sayfa 19-54.
  • Devlet İstatistik Enstitüsü, (1927), Genel Nüfus Sayımı, TC Başbakanlık İstatistik Genel Direktörlüğü.
  • Devlet İstatistik Enstitüsü, (1935)-(1940)-(1945)-(1950)-(1955)-(1960)-(1965)-(1970)-(1975)-(1980)-(1985)-(1990)-(2000) Genel Nüfus Sayımı, TC Başbakanlık İstatistik Genel Direktörlüğü.
  • Türkiye İstatistik Enstitüsü, (2007)-(2008)-(2009)-(2010)-(2011)-(2012)-(2013) Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Nüfus Sayımı.
  • DOĞANAY, Hayati, (1991), Demografya, Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi, Erzurum.
  • DOĞANAY, Hayati, (1997), Türkiye Beşeri Coğrafyası, MEB Yay. No: 2982, Bilim ve Kültür Eserleri Dizisi No: 877, Eğitim Dizisi No: 10, s. 165-166, İstanbul.
  • DOĞANAY, Hayati, Orhan, Fatih, (2014), Artvin İlinde Nüfusun Başlıca Özellikleri, Doğu Coğrafya Dergisi, Sayı: 31, s. 1-22, Erzurum.
  • EMİROĞLU, Mecdi, (1966), Türkiye’de Yaşlı Nüfusun Artışı ve Coğrafi Dağılım Özellikleri, Coğrafya Araştırmaları Dergisi, Sayı: 11, sf: 25-49.
  • ERTÜRK, Mustafa., YAZICI, Hakkı, BAŞIBÜYÜK, Adem, (2000), İskilip İlçesinin Demografik Özellikleri, Doğu Coğrafya Dergisi, Sayı: 4, s: 237-272.
  • GENÇ, Hamdi, (2010), Cumhuriyetin İlk Yıllarında Zonguldak’ta Nüfus, Ticaret ve Sanayi (1920-1932), Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 6, Sayı 122, s. 137-152.
  • HAUPT, A. & KANE, T. T., (2004), 2004 Population Handbook, Population Reference Bureau’s, Washington, s. 5.
  • İLHAN, M. Hamdi ve KOÇAL, Ali, (1986), İki Katlı Şehir Zonguldak.
  • KARAKUYU, Mehmet, (2007), Alaşehir İlçesinin Nüfus Gelişimi, Doğu Coğrafya Dergisi, Sayı 17, s. 137-161.
  • ŞAHİN, Salih, (2007), Geçmiş, Günümüz ve Gelecekte Nüfus Gerçeği, Gazi Kitabevi, Ankara, s. 14-15.
  • TANDOĞAN, Ahmet, (1998), Demografik Temel Kavramlar ve Türkiye Nüfusu, Lega Kitabevi, Trabzon.
  • TANOĞLU, Ali, (1966), Nüfus ve Yerleşme, İstanbul Üniversitesi Yayınları, No:1183, Edebiyat Fakültesi Coğrafya Enstitüsü Yayınları, No: 45, İstanbul.
  • TÜMERTEKİN, Erol, (1994), Beşeri Coğrafyaya Giriş, İstanbul Üniversitesi Yay. No: 3819, Edebiyat Fak. Yay. No:246, İstanbul, s. 177.
  • TÜMERTEKİN, Erol ve ÖZGÜÇ, Nazmiye, (2011), Beşeri Coğrafya: İnsan-Kültür-Mekân, Çantay Kitabevi, İstanbul.
  • YENİ, Ercan; KURU, Funda GÜRLEYEN, vd., (2013), Zonguldak Doğa Turizmi Gelişme Planı, TC Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Müdürlüğü Basımı, Ankara.
  • ZAMAN, Serhat ve COŞKUN, Ogün, (2008), Rize İlinin Nüfus Coğrafyası Özellikleri ve Bunları Etkileyen Etmenler Üzerine Bir İnceleme, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 12, Sayı 2, Erzurum.
  • Zonguldak Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, Zonguldak İl Çevre Durum Raporu 2011.