TURİZMİN KENTSEL GELİŞİM ÜZERİNE ETKİLERİ: BİR ÖRNEK İNCELEME ANTALYA-TÜRKİYE

Bu çalışmanın amacı; turizmin Antalya kentine olan etkilerini ortaya koymak ve turizmin kent üzerindeki olumsuz etkilerinin nasıl bertaraf edilebileceği üzerinde çözüm önerileri sunmaktır. Araştırma ortaya konulurken turizmin kent üzerinde en fazla etkilerinin görüldüğü bölgelerde kentte birçok arazi çalışması yapılmıştır. Kentle ilgili gerek belediye gerekse diğer kuruluşların görüşlerine başvurularak ilgililerle mülakatlar yapılmıştır. Bu çalışma Antalya Büyükşehir Belediyesi, Döşemealtı, Kepez, Aksu, Muratpaşa ve Konyaaltı belediyelerinin sınırlarını kapsamaktadır. Bulgular: Antalya Türkiye’de meydana gelen 1980’li yıllardaki turizm patlamasından en fazla etkilenen kentlerden birisidir. Antalya il olarak yaklaşık 9 milyon (2008) turist almaktadır. Önemli bir kısmı şehirde ya da şehre yakın yerlerde konaklayan turistler ulaşım nedeniyle kent merkeziyle bağlantılıdır. Bu da, daha çok ulaşım anlamında kente en fazla yükü oluşturan etkendir. 1980’li yıllarda kentteki turizm patlamasının etkisiyle kente yapılan iş göçü sonucunda kentin nüfusunda da bir patlama yaşanmıştır. Şöyle ki, kent nüfusu 1927 yılında 36 324 iken, 1970 yılında 164 950’ye, 1985 yılında 338 817’ye, 2007’de 913 568’e ulaşmıştır. Özellikle yaz aylarında kent merkezindeki nüfus (yaklaşık 2 milyon) kentsel alanlara ciddi bir baskı oluşturmaktadır. Bu baskı daha çok trafik üzerine olurken aynı zamanda ihtiyaç duyulan kentsel alanların eksikliğini de ortaya koymaktadır. Turizmde çalışmak için Antalya kentine yapılan göçler, daha çok kentin kuzey kesiminde yerleşmektedir. Bunun sonucunda bu bölgelerde kentsel fonksiyonlar eksik kalmakta ve bu bölgelere çok sayıda gece kondu yapılmaktadır. Sonuç: Antalya kentinin üç temel sorunu vardır. Birincisi bazı semtlerin kentsel anlamda kullanış problemidir. Bu problemi ortadan kaldırmak için mevcut kent yönetimleri, Cumhuriyet Meydanı, Doğu Garajı, Eski Otogar, Kaleiçi, Kale Kapısı, Demirciler ve Sobacılar çarşıları gibi bazı semtlerde kentsel dönüşüm projeleri uygulamaya koymuşlardır. Bu çabalar kentsel dönüşüm gerektiren diğer semtler için de uygulanmalıdır. İkincisi kentin trafik problemidir. Özellikle yaz aylarında turistlerin fazlaca kente geldiği mevsim olması dolayısıyla, yolların trafik yükünü çekememesi açısından alternatif ulaşım sistemleri geliştirilmelidir. Kentte, kentin zemini sağlam olmadığı için metro yapılamamakta, bu nedenle yapımı devam eden tramvay çalışmasına hız verilmelidir. Ayrıca, Antalya’da kent içi trafiği hızlandırmak için kent içindeki doğu-batı istikametli ana yola canlılık kazandırılmalıdır. Bunlara ilaveten, kentte şu anda yetersiz olan çevre yoluna yenisi eklenerek kentte etkin bir kent içi ulaşımı sağlanabilir. Üçüncü problem ise halkın ihtiyacı olan kentsel alanların eksikliğidir. Antalya’da meydana gelen hızlı kentleşmeyle beraber şuana kadar yapılan kent planlarında halkın ihtiyaçlarını karşılayacak kentsel alanlara yeterince yer verilmemiştir. Bu nedenle bundan sonra belediyelerin uygulayacağı kent planlarında halkın kullanabileceği park, alış veriş merkezi, yeşil alan, sinema, tiyatro gibi alan ve tesislerin arttırılması kaçınılmazdır.

___

  • Antalya Büyükşehir Belediyesi. (2008). Kent Raporu.
  • Bookchin, M. (1999). Kentsiz Kentleşme, Çev. Burak Özyalçın, Birinci Basım, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • Ekin, H. (2007). Emekliler Kenti Antalya. 20. Yüzyılda Antalya Sempozyumu (Antalya, 22- 007), Sempozyum Bildirileri Cilt: II, Haz. Doç. Dr. Mustafa Oral, Antalya: Akdeniz Üniversitesi Basımevi, 1. Baskı, s. 636-644.
  • Es, M. ve Ateş, H. (2004). Kent Yönetimi, Kentlileşme ve Göç: Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, Sayı: 48, İstanbul Ün. İktisat Fak. Yayını.
  • Güçlü, S. (2007). Cumhuriyet Döneminde Türkiye’de Kentsel Dönüşüm ve Antalya. 20.
  • Yüzyılda Antalya Sempozyumu (Antalya, 22-24 Kasım 2007), Sempozyum Bildirileri Cilt: I, Haz. Doç. Dr. Mustafa Oral, Antalya: Akdeniz Üniversitesi Basımevi, 1. Baskı, s. 374-386.
  • Kaplan, H. (1991). Kentsel Ulaşım Planlaması. Ankara.
  • Keleş, R. (2008). Kentleşme Politikası. 10. Baskı, Ankara: İmge Kitabevi.
  • Resort Dergisi: Kongre - Toplantı Otel ve Merkezleri, 02.08.2008. Editör: Fehmi
  • Köfteoğlu, Sayı: 45, İstanbul: Mask Matbaacılık ve Yayıncılık.
  • Öztunalı Kayır, G. (2007). Coğrafi Bilgi Sisteminden Yararlanarak Antalya Kenti İçin
  • Sürdürülebilirlik Projesi Geliştirilebilir. TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemleri Kongresi 30 Ekim - 2 Kasım 2007, KTÜ, Trabzon.