SOSYAL ÖĞRENME KURAMI ÇERÇEVESİNDE 2-6 YAŞ DÖNEMİ ÇOCUKLAR İÇİN AİLEDE DEĞER EĞİTİMİ İLKELERİ

Bireyin yetişkinlik hayatının temellerini oluşturması bakımından çocukluk dönemi ve bu dönemde alınan din eğitimi oldukça önemlidir. Çocukluğun önemli bir aşaması olan okul öncesi dönemde çocuğun aile ortamında bulunması ebeveynlere din eğitiminin ailede başlaması imkânını sunmaktadır. Okul öncesi dönemi kapsayan 2-6 yaş arası çocuklar daha çok model alma ve gözlem yoluyla öğrenmektedir. Bu öğrenme yolu, eğitimde sosyal öğrenme kuramı olarak isimlendirilmektedir. Çocuk ailede sosyal öğrenme yoluyla özellikle değerleri öğrenmeye başlamaktadır. Her ne kadar anne ve baba teorik açıdan bu kuramın farkında olmasa da süreç buna göre gerçekleşmektedir. Bu sürece uygun olarak anne ve babanın çocuğun din eğitiminde dikkat etmesi gereken bazı temel ilkeler bulunmaktadır. Buradan hareketle makalenin amacı, bu ilkeleri literatür taraması ile tespit edebilmektir. Araştırmanın temel sorusu ailedeki din eğitiminde Sosyal Öğrenme Kuramı ile değer eğitimi verilirken anne-babanın dikkat etmesi gereken ilkeler nelerdir? şeklinde belirlenmiştir. Konu ile ilgili yazılmış temel kaynaklar belirlenerek çocuğa yönelik din eğitimi; erken çocukluk dönemi (2-6 yaş) çocuğun özellikleri, değer eğitimi ve Sosyal Öğrenme Kuramı çerçevesinde ele alınıp içerik analizine tabi tutulmuştur. Araştırma sorusu çerçevesinde dikkat edilecek hususlar belirlenmiştir. Bunlar arasında Sosyal Öğrenme Kuramı ile ilişkili ilkeler sıralanmış, ilişkili olmadığı düşünülen ilkeler dışarıda bırakılmış, benzer olanlar bir araya getirilerek altı temel ilke elde edilmiştir.

Principles of Value Education in the Family for Children 2-6 age period within the framework of the Social Learning Theory

During the developmental periods, childhood and religious education taken during this period are very important for the individual to form the basis of adult life. At the same time, individual learns intensively and his/her personality begins to form in this period. The fact that the child is with the family in preschool period gives parents the opportunity to start religious education in the family. Children aged 2-6 learn more through modelling and observation. This learning style is called social learning theory. Children start to learn the values primarily through social learning in their family. Although parents are not aware of this theory, the process takes place accordingly. It is clear that there is a close relationship between values and religion. It is known that value education has a mutual relationship with the religious field in terms of content and method. Child’s learning of values, many behaviours and emotions through observation reveals the necessity of examining the issues that parents should pay attention to while they are teaching values. In accordance with this process, there are some basic principles that parents should pay attention to religious education of a child. The principles suggested in the article were tried to be determined by making the literature review. In this study, value teaching of a family was built around Social Learning Theory. In addition, religious education for children and the issues that parents should pay attention to in the education process are discussed within the framework of the characteristics and value education of the early childhood period. In this respect, the principles to be considered with social learning theory in the teaching of values are explained by limiting with six principles in this study.

___

  • Akıncı, A. (2005). “Hayata Anlam Vermede Dini Değerlerin ve Din Öğretiminin Rolü”. Değerler Eğitimi Dergisi. 3(9): 11-12.
  • Altun S. A. (2003). “Eğitim Yönetimi ve Değerler”. Değerler Eğitimi Dergisi. 1(1):10.
  • Arı, M. (2003). “Türkiye’de Erken Çocukluk Eğitimi ve Kalitenin Önemi”. Gelişim ve Eğitimde Yeni Yaklaşımlar. Ed. Müzeyyen Sevinç. İstanbul: Morpa Kültür.
  • Armaner, N. (1980). Din Psikolojisine Giriş. Ankara: Ayyıldız.
  • Apaydın, H. (2001). “Aile İçi İletişimin Çocuğun Dinsel Gelişimine Etkisi”. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 12(12-13):319-337.
  • Aydın, A. (2001). Gelişim ve Öğrenme Psikolojisi. İstanbul: Alfa.
  • Aydın, A. (2016). Eğitim Psikolojisi. Ankara: Pegem Akademi.
  • Aydın, M. Z. (2003). “Ailede Ahlâk Eğitimi”. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 7(2):125-158.
  • Aydın, M. Z. & Gürler, Ş. A. (2014). Okulda Değerler Eğitimi. Ankara: Nobel.
  • Aydın, M. Z. (2015). Ailede Ahlak Eğitimi. İstanbul: Timaş.
  • Balat, G. U. (2011). Okul Öncesi Dönemde Değerler Eğitimi Etkinlikleri. Ankara: Kök.
  • Berk, L. E. (2013). Çocuk Gelişimi. Çev. Ali Dönmez . Ankara: İmge Kitabevi.
  • Binbaşıoğlu, C. (2000). Ailede ve Okulda Eğitim Sorunları. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
  • Cebeci, S. (2015). Din Eğitimi Bilimi ve Türkiye’de Din Eğitimi. Ankara: Akçağ.
  • Cüceloğlu, D. (2002). İletişim Donanımları. İstanbul: Remzi.
  • Dodurgalı, A. (1996). Ailede Çocuğun Din Eğitimi. İstanbul: İFAV.
  • Ercan, A. R. (t.y.). Çocuklar Nasıl Öğrenirler? Ankara: Alkım.
  • Kanad, F. (1977). Pedagoji. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
  • Korkmaz, İ. (2003). Sosyal Öğrenme Kuramı. Gelişim ve Öğrenme Psikolojisi. Ed.Binnur Yeşilyaprak. Ankara: PegemA.
  • Köylü M. (2004). “Çocukluk Dönemi Dini İnanç Gelişimi ve Din Eğitimi”. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 11:137.
  • Köylü, M. (2016). “Ailede Değerler Eğitimi”. Teoriden Pratiğe Değerler Eğitimi. Ed.Mustafa Köylü. Ankara: Nobel.
  • Onur, B. (2004). Çocuk ve Ergen Gelişimi. Ankara: İmge.
  • Razon, N. (1983). Çalışan Anne ve Çocuk. İstanbul: Edebiyat Fakültesi Matbaası.
  • Saban, A. (2000). Öğrenme-Öğretme Süreci. Ankara: Nobel.
  • Selçuk, M. (2015). Çocuğun Eğitiminde Dinî Motifler. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı.
  • Senemoğlu, N. (2005). Gelişim Öğrenme ve Öğretim. Ankara: Gazi Kitabevi.
  • Tarhan, N. (2018). Değerler Psikolojisi ve İnsan. İstanbul: Timaş.
  • Tosun, C. (2001). Din Eğitimi Bilimine Giriş. Ankara: Pegem.
  • Tosun, C. (2016). “Din ve Ahlak Öğretiminde Değer Öğretimi”. Din ve Ahlak Öğretimi. Ed. Cemal Tosun ve Fatma Çapcıoğlu. Ankara Üniversitesi Uzaktan Eğitim:428.
  • Ulvan, A. N. (1981). İslam’da Aile Eğitimi. Çev. Celal Yıldırım. 2. Cilt. Basım yeri: Uysal.
  • Yaman, E. (2016). Değerler Eğitimi- Eğitimde Yeni Ufuklar. Ankara: Akçağ.
  • Yavuz, S. (2015). “Çalışan Gençlik ve Dini Değerler”. Çalışan Gençlik ve Değerler. Ed. Özcan Güngör. Ankara: Akçağ:284.
  • Yavuzer, H. (1986). Ana-Baba ve Çocuk. İstanbul: Remzi.
  • Yavuzer, H. (1997). Çocuk Psikolojisi. İstanbul: Remzi.
  • Yıldırım, A. (2015). Öğrenme Psikolojisi. Konya: Çizgi.
  • Yiğit, A. (2006). “Çocuğun Gelişim Özellikleri ve İletişim İlkeleri Doğrultusunda Ailede Din Eğitimi.”, Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 22(22):181.