Batıcılık Akımı Temsilcilerinden Celal Nuri İleri’nin Eğitim Görüşleri

Osmanlı’nın son döneminden başlayarak Cumhuriyet'in kuruluş yılları boyunca yayımladığı Âtî-İleri gazetelerindeki köşe yazıları ve kitaplarla yaşanan toplumsal ve siyasal değişime katkıda bulunanlardan biri Celal Nuri İleri’dir. Celal Nuri, dönemindeki eğitim sisteminin sorunları ve buna dair önerileri hakkında eğitim görüşlerini dile getirerek dönemine etki etmiş önemli bir düşünürdür. Celal Nuri kalkınma için batılılaşmanın, batılılaşma için de eğitim yoluyla toplumsal dönüşümün gerçekleşmesi gerektiğini vurgulamıştır. Bu doğrultuda iktisat eğitimi, halkın, özellikle kadınların eğitimi, yaygın eğitim, örgün eğitimin sorunları, ahlak eğitimi, dil eğitimi, eğitimin yaygınlaştırılması gibi konularda yazılar yazmıştır. Onun batılılaşma fikri yönündeki görüşleri ve bu doğrultuda yapılması gerektiğini düşündüğü faaliyetler -örneğin Türk dilinin sadeleştirilmesi, Latin harflerinin kullanılması vb.- Cumhuriyet’i kuran irade tarafından desteklenmiş ve uygulanmıştır

Anahtar Kelimeler:

Batılılaşma, yaygın eğitim, maarif politikası, eğitimde yenileşme, ahlak eğitimi, dil öğretimi

Educational View of Celal Nuri İleri as a Representative of Westernization ideas

Celal Nuri, starting with the last period of the Ottoman Empire during the years of the Republic, contributed to the social and political change with columns at Âti-İleri (Future-Forward) newspapers and books published. He is an important educational thinker who had an impact on his period by expressing about issues and recommendations on the existing education system. Celal Nuri emphasized the need modernity for development and for this the need the realization of social transformation through education to take place. In this respect he had written articles on topics such as economics training, the public’s and particularly women’s education, non-formal education, formal education problems, moral education, language training, expansion of education. His views about Westernization and in this direction activities needs to be done that he thinks for example, simplification of the Turkish language, the use of Latin letters and so on, supported and implemented by the willpower establishing the Republic

Keywords:

Modernization, non-formal education, education policy, innovation in education, moral education, language training,

PDF

___

• AKYANSAR, N. (1993). Çağdaşlaşmaya Giden Yolda Celal Nuri ve Fikir Ala- nında Etkinliği, Basılmamış Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi Atatürk İlkele- ri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü. Ankara.
• BAYKAL, H. (1990). Türk Basın Tarihi. İstanbul: Afa.
• BERKES, (2008). Niyazi, Türkiye’de Çağdaşlaşma, Yapı-Kredi Yayınları, İs- tanbul,.
• DUYMAZ, R. (1991). Celal Nuri İleri ve Ati Gazetesi, Basılmamış Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Yeni Türk Edebiyatı Anabilim Dalı. İstanbul.
• GÖKALP, Ziya, (2006). Türkleşmek-İslamlaşmak-Muasırlaşmak, Ankara: Ak- çağ Yayınları.
• İLERİ, C. N. (1334/1918a. 15 Eylül). “Anadolu”, Âti.
• …………….. (1340/1924b 20 Mayıs). “Acele Terakki Latin Harflerine Dair”, İleri.
• …………….. ( 1340/1924a. 6 Mart). “Arapça’nın Tedrisi”, İleri.
• …………….. (1334/1918c. 13 Teşrini Evvel). “Cüzrî Programımız ve İstihale Devri”, Âti.
• ……………... ( 1334/1918b). “Darülfünunun Anadolu’ya Nakli”, Edebiyat-ı Umumiye: 73.
• ……………… (1334/1918i. 25 Eylül). Daru’l-Fünun Talibâtı ve Talebesi”, Âti.
• ……………… (1334/1918h. 23 Teşrini Evvel). “Gençlik ve Politika”, Âti.
• ……………… (1335/1919. 2 Mart). “Gençliğe Edilen Rekabet ve Bunun Neti- celeri”, Âti.
• ………………. (1334/1918e. 13 K. Sani). “Hüseyin Rahmi”, Âti.
• ………………. (1334/1918g. 19 Eylül). “İrfan Siyaseti”, Âti.
• ………………. (1331b). Kadınlarımız, İstanbul: Matbaa-i İctihad.
• ………………. (1334/1918f. 20 Şubat). “Okumamak Yaşamamak Demektir”, Âti.
• ………………. (1331a). Tarih-i İstikbal, Mesail-i Fikriye. İstanbul: Yeni Os- manlı Matbaası.
• ………………. (1331c). Tarih-i Tedenniyat-ı Osmaniye: Mukadderat-ı Tarihiye. İstanbul: Yeni Osmanlı Matbaası.
• ………………. (1334/1918d. 19 Ağustos). “Terbiye-i İktisadiyemize Dair”, Âti.
• ………………. (1926). Türk İnkılabı. İstanbul: Suhulet Kütüphanesi.
• ………………. (1917). Türkçemiz. İstanbul: Efkâr-ı Cedide Kütüphanesi.
• İNUĞUR, M. N. Basın ve Yayın Tarihi. İstanbul: Hilal Matbaacılık.
• HANİOĞLU, M. (2006). Şükrü, Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Zihniyet, Siyâset, Tarih, İstanbul: Bağlam Yayınları.
• LEWIS, B. (2000). Modern Türkiye’nin Doğuşu, Çev. Metin Kıratlı, Ankara: Türk Tarih Kurumu.
• MARDİN, Ş. (2006). Türk Modernleşmesi, İstanbul: İletişim Yayınları.
• MERİÇ, C. (1986). Kültürden İrfana. İstanbul: İnsan.
• RAHMİ, H. (1334/1918. 2 Kanun-ı Sani 1334/1918–29 K. Sani). Hayattan Sahi- feler, Âti.
• Mustafa Kemal’in Telgrafı. (1335/1919. 21 Teşrin-i Evvel) İleri. ss. 3.
• ORAL, F. S. (1968). Türk Basın Tarihi. Yeni Adım Matbaası.
• ŞAPOLYO, E. B. (1971). Türk Gazetecilik Tarihi ve Her Yönü İle Basın. Anka- ra: Güven Matbaası.
• TUNAYA, T. Z. (2004). Türkiye’nin Siyâsî Hayatında Batılılaşma Hareketleri, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• ÜLKEN, H. Z. (2001). Türkiye’de Çağdaş Düşünce Tarihi. 7. Baskı. Ülken Ya- yınları.
• YAVUZ, H. (2004). Modernleşme: Parça mı Bütün mü? Batılılaşma: Simge mi Kavram mı?, Modernleşme ve Batıcılık, III, (Editörler: Tanıl Bora-Murat Gülte- kingil), İstanbul: İletişim Yayınları.