Ürdün'ün Örgün Eğitiminde Din Öğretimi

Öz Ürdün'ün eğitim tarihinde 1964 ve 1994 yıllarında çıkarılan yasalar önemli referans noktalarıdır. Bu kanunların genel eğitim anlayışında İslâmi hedefler bulunmaktadır. Makalede, hukuki zemininden başlayarak Ürdün'de örgün eğitim sisteminde din öğretiminin yeri ele alınmıştır. Buna göre Ürdün'de okul kademeleri, anaokulu, on yıllık temel eğitim aşaması ve iki yıllık lise aşaması olarak ayrılmaktadır. Temel eğitimde hem devlet hem de özel okullarda, birinci sınıftan itibaren, haftada iki ders İslâm eğitimi ve bir ders de Kur'ân-ı Kerim okutulmaktadır. Akademi ve meslek liselerinde de haftada üç saat, İslâm kültürü dersi okutulmaktadır. İslâm bilimlerinde ihtisas lisesi olarak Şer'î lise bulunmaktadır. Makalenin sonunda, din öğretimi sistemi açısından Ürdün ve Türkiye arasında bir karşılaştırma yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Din Öğretimi, Örgün Eğitim, Karşılaştırmalı Eğitim, Ders Kitapları, Ürdün

Religious Education In The Jordanian Formal Education

Keywords:

Religious Training, Formal Education, Comparative Education, Textbooks, Jordan,

PDF

___

Abbâs, F. (2002). et-TiIûvetü ve ahkâmi't-tecvid es-seffü't-tâs'l. Amman: Vezâretü't-terbiyeti ve'ttalim.

Abdullatif, S. (2005). el-İsIâmfi kütübi't-tarihfi İspanya. http://www.İsIâmonIine.net/Arabic/arts/2005/OI/article06 02.shtml (erişim: 12 Ekim 2006)

Abu Letife, R. (1999). el-Kıyemü'I-mütedemmeneti fi kütübi't-terbiyeti'l-islamiye lilmerheleti'l-esasiye fi'I-Ürdün". Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Amman: Ürdün Üniversitesi Yüksek Öğretim Fakültesi.

el-Aktaş, Y. ve diğerleri. (2001 et-Terbiyetü 'I İslâmiyyeh es-seffü 's-sâb'l. Amman: Vezaretü't- terbiyeti ve't-talim kısmü'l-menâhici ve'l-kütübi'l-medresiyye.

el-Aktaş, Y. ve diğerleri. (2002). et-Terbiyetü'I İslâmiyyeh es-seffü'l hâmis. Amman: Vezaretü't-terbiyeti ve't-talim kısmü'l-menâhici ve'l-kütübi'l-medresiyye.

el-Aktaş, Y. ve diğerleri. (2003).et-Terbiyetü'I İslâmiyeh es-seffü 's-sadis. Amman: Vezaretü't- terbiyeti ve't-talim kısmü'l-menâhici ve'l-kütübi'l-medresiyye.

el-AkiI, M. (2001a). et-TiIâvetü ve ahkâmi't-tecvid es-seffü's-sâb'l. Amman: Vezâretü't-terbiyeti ve't-talim.

el-Akil, M. (2001b). et-Tilâvetü ve ahkâmi't-tecvid es-seffü'l- hâmis. Amman: Vezâretü't-terbiyeti ve't-talim.

el-Akil, M. (2002). et-Tilûvetü ve ahkâmi't-tecvid es-seffü's-sâdis. Amman: Vezâretü't-terbiyeti ve't- talim.

Ataullah, M. (1994). Edaü 's-saffi 'l-âşirifi 't-tilâvetifi mudiriyeti't-terbiyeti ve't-talim lidevâhi Amman. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Amman: Ürdün Universitesi Lisansüstü Fakültesi.

Aydın, M. Z. (1998). Tunus'ta ilk ve orta dereceli okullardaki din öğretimi programları. Cumhuriyet Üniversitesi ilâhiyat Fakültesi Dergisi, (2), 263-284.

Aydın, M. Z. (2006). et-Talimu'd-dinifi'n-nizâmi't-terbevi'l-hali. http://www.mehmetzekiaydin.com/mza/arapca/2006.I.htm. (erişim: 20 Eylül 2005)

Balcı, M. ve diğerleri (2006). Orta öğretim din kültürü ve ahlak bilgisi ders kitabı II. sınıf. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Devlet Kitapları.

Cebir, S. ve diğerleri (2002). et-Terbiyetü'l İslâmiyeh es-seffü'r-râbl el-kısmü'l-evvel. Amman: Vezaretü't-terbiyeti ve't-talim kısmü'l-menâhici ve'l-kütübi'l-medresiyye.

Cebir, S. ve diğerleri (2004). es-Skafetü'l İslâmiyye limerheleti'titalimi's-sanavi. Amman: Kısmü'l-menahici ve'l-kütübi'l-medresiyye.

el-Cellâd, M.(2003). Dirâsâtünfi't-terbiyeti'l-islûmiyye. Amman: Dârür-râzi.

Ceridetü'lvatan (2006). Suretü'l-Arabi ve'l-Müslimune Ji'l-menâhici'd-dirûsiyeti'l-emrikiye. http:/[www.egyptiangreens.com/docs/general/index.php?eh=newhit&subjectid=. (erişim: 12 Ekim 2006)

Dairetü'l-ihsaâti'l-âmme (2005). http://www.dos.gov.jo.p.4. (erişim: 10 Mayıs 2006)

Diyanet İşleri Başkanlığı (2006). http://www.diyanet.gov.tr/turkish/default.asp. (erişim:13 Aralık 2006)

Milli Eğitim Bakanlığı (2006). http://dogm.meb.gov.tr. (erişim: Ocak 2006)

Erdoğan, İ. (2003). Çağdaş Eğitim Sistemleri. İstanbul: Sistem Yayıncılık.

Erdoğan, M (1998). Fıkıh ve hukuk terimleri sözlüğü. İstanbul: Rağbet Yayınları.

Halluci, M. (2005). Suret's-sekafetü'l-Arabiyetü ve'l-islâmiyetü'l-hatieti fi'l-kütübi'l-medresiyyeti bi-Ferensa. http://www.İsIâmonIine.net/Arabic/arts/2005/OI/articIe06_02.shtml. (erişim: 12 Ekim 2006)

Hamund, A. (2006). Mûzûlet testemirrü bimütâredeti's-şuudiye. http://www.middle-east-online.com/education/?id=40968. (erişim: Mayıs 2006)

el-Hattip, M. (2006). el-Cedelü's-siyâsifi teğ'iir'l-menâhic. http://www.aljazeera.net/NR/exeres/8EBCID234FE5484A-929C-99FDAD4782E.htm. (erişim: Mayıs 2006)

Havaldeh, N. ve diğerleri (2004). et-Terbiyetü'l İslâmiyye es-sefü 'levve. Amman: Vezaretü't- terbiyeti ve't-talim kısmü'l-menâhici ve'l-kütübi'l-medresiyye.

el-Havvâri, M. ve diğerleri (2003). et-Terbiyetü'l İslâmiyeh es-seffü's-sâmin, Amman: Vezaretü't-terbiyeti ve't-talim kısmü'l-menâhici ve'l-kütübi'l-medresiyye.

Hrisât, M. ve diğerleri (2000). Muhazarâünfi târihi'l-Ürdünni vazâretühi. (l.baskl), Amman: Müessesetü Hamâde.

el-'ltûm, İ. (1998). Mede's-tlhdâmi'l-vesâili't-talimiyetifi tedrisi mâddeti't-terdiyeti'l-islâmiyeti lil-merheleti'l-esâsiyeti fi muhafedeti Ceraş. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İrbid: Yermuk Universitesi Şeri'at Fakültesi.

Kaymakcan, R. (2004). Günümüz İngiltere'sinde din eğitimi, İstanbul: Değerler Eğitimi Merkezi.

el-Kdah, N. ve diğerleri (1991). Menâhicü'l-ulümi'ş-şer'iyye. Amman: Vezâretü't-terbiyeti ve't-talim kısmü'l-menâhici ve'l-kütübi'l-medresiye.

Milli Eğitim Bakanlığı (2006). http://dogm.meb.gov.tr (erişim: Mayıs 2006)

Muhammed, F. (2004). Suretü'l İslâmi ve'l-MüsIimine fi'l-menûhici'd-dirâsiyeti'l-isrûiliyeti lilmerheleti'l-ibtidûiye. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Irbid: Yermuk Üniversitesi Şeri'at Fakültesi.

Nüvvâb-ün Ürdüniyyün yentekldune teğyire'l-menûhiee'tealimiye (2004). http://www.Islâmweb.net/ver2/archive/readArt.php?id—54260&lang—A. (erişim: 10 Kasım 2006)

Ömer, Y. (2001). et-Tilâvetü ve ahkâmi't-tecvid es-seffü's-sâmin. Amman: Vezâretü't-terbiyeti ve't- talim.

el-Omeri, Ş. ve diğerleri (2004). et-Terbiyetü ' I İslâmiyeh es-seffü 's-sâni. Amman: Vezaretü't-terbiyeti ve't-talim kısmü'l-menâhici ve'l-kütübi'l-medresiy.

el-Ömeri, Ş. ve diğerleri (2004). et-Terbiyetü 'I İslâmiyeh es-seffü's-sûlis. Amman: Vezaretü't-terbiyeti ve't-talim kısmü'l-menâhici ve'l-kütübi'l-medresiy.

el-Özeyzi, I. ve diğerleri (2003). et-Terbiyetü'I İslâmiyeh es-seffü's-tâsı. Amman: Vezâretü't-terbiyeti ve't-talim kısmü'l-menâhici ve'l-kütübi'l-medresiyye.

Ömer, Y. (2001). et-TiIâvetü ve ahkâmi't-tecvid es-seffü'l-âşir. (3.baskl), Amman: Vezâretü't-terbiyeti ve't- talim.

Ridvan, T. (2005). Suretü' İslûmfi'l-kütübi'l-medresiyyetifi'l-yunan. http://www.İsIâmonline.net/Arabic/arts/2005/OI/article06_02.shtml (erişim: 12 Ekim 2006)

Said, H. (2000). Suubatü tedrisi mâddeti't-terbiyeti'l-islâmiyeti lede telebeti'l-merheleti's-saneviyeti Ji'I-Ürdün. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bağdat Universitesi Eğitim Fakültesi, Bağdat.

es-Seyid, S. (2005). Suretü'l-İslûmi ve'l-Mislimin fi kütübü't-tari fi medarisi İtalya. http://www.Islâmonline.net/Arabic/arts/2005/01/article06_02.shtml (erişim: 12 Ekim 2006)

Sırau's-sakâfât (2006). http://Arabic.aad-onIine.org/discrimination/moduIes.php?name (erişim: Ekim 2006)

Takrirün Ameriki (2006). http://www.middIe-east-onIine.com/education/?id—38378.(erişim: 25 Mayıs 2006)

Teğyiirü'l-menâhic (2004). http://news.bbc.co.uk/hi/Arabic/talking_point/newsid_3369000/3369533.stm (erişim: 10 Mayıs 2004).

et-Temimi, K. (1992). Derecetü itkani mehareti't-tecvid leda telebeti's-saffi's-sâbli'l-esâsi, fi muhâfedti Amman. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ürdün Universitesi Lisansüstü Fakültesi, Amman.

Vezaretü't-terbiyeti ve't-talim kısmü'l-menahici ve'l-kütübi'l-medresiyye (2003). Nizamü 'I-Jusulifi'l-merheleti's-saneviye. Amman: Kısmü'l-menahici ve'l-kütübi'l-medresiyye.

Vezâretü't-terbiyeti ve't-talim kısmü'l-menâhici ve'l-kütübi'l-medresiye ( 1990). Minhâcü't-terbiydi' İslâmiye ve hututuha'l-arize fi merheleti't-talimi'asasi. Amman: Kısmü'l-menâhici ve'l-kütübi'l-medresiye.

Vezâretü't-terbiyeti ve't-tâlim, idâretü'l-meâhici ve'l -kütübi'l-medresiyye menâhicü't-terbiyeti'l-islâmiye (2005). (Görüşme)

Vezâretü't-terbiyeti ve't-talim idâretü'l-menâhici ve'l-kütübi'l-medresiyye minhâcü't-terbiyeti'l-lslâmiye (2005). Basılmamış belgeler, Amman: Idâretü'l-menâhici ve'l-kütübi'l-medresiyye.

Vezaretü't-rebiyeti ve t-talim. (1971). Kanunu't-terbiyeti ve t-talimi 1964. Amman: Vezaretü'terbiyeti ve't-talim.

Vezâretü't-terbiye ve't-talim (2006) Malumatu amma. http://www.moe.gov.jo/school/sewelm/KNOW.htm. (erişim: 10 Mayıs 2006)

Vezâretü't-terbiyeti ve t-talim. (1999). Kânûnü't-terbiyeti ve't-talimi li-âmi 1994. Risâleü'l-Müallim, (39), 3-20.

ez-Zubi, H. (2003). Medâ haceti kütübi't-terbiyeti'l-islâmiyeti lis-sufufi's-selaseti'l-uvla lil-vesaili't-talimiyeti min vecheti nezari'l-muallimin fi muhaJedeti İrbid. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Irbid: Yermuk Üniversitesi Şeri'at Fakültesi.