Türkiye'de İslâm ve Çalışma Ahlâkı Değerleri

Bu makalenin amacı Weber'in Protestan Çalışma Ahlâkı (PÇA) kavramını kullanarak İslâm ve çalışma Ahlâkı çerçevesinde tartışmaktır. Weber'in kapitalizmin gelişiminde Protestanlığın özellikle de Kalvinizmin özel bir rol oynadığını ileri süren tezinin, Tanzimat'tan bu yana yürütülen İslâm'ın ilerlemeye engel olup olmadığı tartışmasıyla da ilgili bir yönü vardır. Bu amaçla bir alan araştırmasında Müslüman firma yöneticilerinin Weberyen anlamdaki çalışma ahlâkı düzeyleri, başka bir deyimle Püriten etikleri ölçülmüş, bu makalede ise aynı araştırmanın bulgularından yararlanarak Türkiye özelinde İslâmî değerler ve çalışma ahlâkı arasındaki ilişkiler incelenmiştir.

The Work Ethic Values in Islam

The aim of this paper is to discuss work ethic values in Islam in terms of Weber’s Protestant work ethic thesis. Weber argued that Protestantism, in particular Calvinism, has played a crucial role in the development of capitalism. After the Tanzimat a contrary argument has been on the Turkey’s agenda, suggesting that Islam discourages economic progress. However, findings of an empirical research conducted among Muslim managers revealed that they showed higher Protestant work ethic scores than their Protestant and Catholic counterparts. In the light of these findings, this paper aims to discuss in detail work ethic values in Turkey.

___

Abeng, T. (1997). Business ethics in Islamic context: Perspectives of a Muslim business leader. Business Ethics Quarterly, 7 (3), 47-54.

Arslan, M. (2001a). The work ethic values of Protestant British, Catholic Irish and Muslim British managers. Journal of Business Ethics, 31, 321-339.

Arslan, M. (2001b). iş ve meslek ahlâkı. Ankara: Nobel Yayınları.

Aydın, M. (1993). Dinin dünyevileşme sorunu Protestanlık ve islâm. Bilgi ve Hikmet, 2. 44-57.

Aydın, V. (1996). Ahlâk Dersleri. istanbul: Denge Yayınları.

Babanzade, A. N. (1995) islâm ahlâkının esasları. Ankara: Türkiye Diyanet Yayınları.

Başyazı. (1997) Başyazı. Ilim ve Sanat. 43. 2.

Gellner, E. (1994). Conditions of liberty civil society and its rivals. London: Penguin Books.

Goitein, S. D. (1966). Studies in Islamic history and institutions. Leiden: E. J. Brill.

Hefner, R. (1995). Islam and the spirit of capitalism. In On Moral Business, (eds. M. L. Stackhouse, D. P. McCann, S. J. Roels, & P. N. Williams, pp.363-367) Michigan: William B. Eerdmans Publishing Company.

Landes, D. (1998). The wealth and poverty of nations. London: Little Brown and Company.

Mannan, M. A. (1986). Islamic economics theory and practice. Cambridge: Hodder & Stoughton.

Mengüşoğlu, T. (1983). Felsefeye giriş. istanbul: Remzi Kitabevi.

Mirels, H. L. & Garrett, J. B. (1971). The Protestant ethic as a personality variable. Journal of Counceling and Clinical Psychology, 36 (1). 40-44.

Nomani, F., & Rahnema, A. (1994). Islamic economic systems. London: N. J. Zed Books.

Öztürk, Y. N. (1994). Kur’an-ı Kerim Meali. istanbul: Hürriyet Yayınları.

Pazarlı, O. (1980). islâm’da ahlâk. istanbul: Remzi Kitabevi.

Tabakoğlu (1996). islâm ve ekonomik hayat. Ankara: Diyanet işleri Başkanlığı Yayınları.

Tezcan, M. (1974). Türklerle ilgili stereotipler ve Türk değerleri. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları.

Turner, B. S. (1994). Religion and social theory. London: Sage Publications.

Türkdoğan, O. (1996). islâm ekonomik sistemi ve Weberci görüşler. istanbul: Turan Yayıncılık.

TÜSiAD. (1991). Türk toplumunun değerleri. istanbul: TÜSiAD.

Ülgener, S. F. (1981). Zihniyet ve din. istanbul: Der Yayınları.

Ünsür, A. (1996). islâm ve çalışma hayatında tatil ve istirahat meselesi. ilim ve Sanat, 40: 16-23.

Weber, M. (1985). Protestan ahlâkı ve kapitalizmin ruhu (çev. Zeynep Aruoba). istanbul: Hil Yayınları.

Yavuz, Y. V. (1992). Çalışma hayatı ve islâm. istanbul: Tuğra Neşriyat.