Osmanlı Döneminde Robert Kolej ve Mekteb-i Sultani (Galatasaray Lisesi)deki Din Eğitimine Karşılaştırmalı Bakış

Öz Bu çalışmada, ülkemizde Amerikan ekolünün temsilcisi olan Robert Kolej ile Fransız ekolü olan Mekte-i Sultani (Galatasaray Lisesi)nin Osmanlı dönemindeki din eğitimi uygulamaları değerlendirilmeye çalışılmıştr. Değerlendirme kapsamında öncelikle her iki okulun dine bakış açısına yer verilmiş, ardından bu bakış açılarının pratiğe nasıl yasıdığı üzerinde durulmuştur. Her iki okulun da öğretmen unsuru ve din dersleri ayrı ayrı değerlendirmeye alırken, Robert Koleji ile ilgili bölümde ibadet boyutuyla ilgili malzemelerin yeterince olmaması nedeniyle ibadet eğitimi ayrı başlık altında değerlendirilmemiş, aynı şekilde Mekteb-i Sultani ile ilgili bölümde de, din eğitiminin fikri boyutunun belirgin olmaması nedeniyle bu konu için ayrı bir başlık atılmamıştır. Osmanlı toplumunun tüm etnik ve dini kesimlerinden öğrencilerin bu okullara devam ettiği dikkate alınırsa, her iki okuldaki din eğitimi uygulamalarının önemi daha kolay anlaşılaaktır.

Anahtar Kelimeler:

Robert Kolej, Mekteb-i Sultani, Galatasaray Lisesi, Din Eğitimi

A Comparative Study on Religious Education in Robert College and Galatasaray Lycee during the Ottoman Empire

Keywords:

Robert College, Galatasaray Lycee, Religious Education,

PDF

___

Akgündüz, A. (1990). Osmanlı kanunnameleri ve hukuki tahlilleri: Fatih devri kanunnnameleri. İstanbul: Fey Vakfı.

Aray, S. (1959). Bir Galatasaraylının hatıraları. lzmir : Güneş Matbaacılık.

Berkes, N. (19 78 ). Türkiye'de çağdaşlaşma. İstanbul: Doğu-Batı Yayınları . Çelik, H. (1994). Ali Suavi ve dönemi. İstanbul: İletişim Yayınları.

Demirbel. Y. R. (1 947) . Galatasaray hatıraları. Galatasaray Pilav İlavesi. Özel sayı 1, 4.

Düstur. (1289). 1. Tertip (2. Cüz). İstanbul: Matbaa-i Amire.

Ebüzziya, Z. &: Kozikoğlu , S. (1985). 1921-1933 Galatasaray’ın tarihçesi. lstanbul: Yörük Matbaası. Ergin, O. N. (1977). Türkiye maarif tarihi. (c. lll-IV). İstanbul: Eser Matbaası.

Ertaylan, 1. H. (1 964) . Yetmiş yılın masalı. İstanbul: Gün Matbaası.

Fincancı, M. N. (1983). The story of robert college old and new 1863-1982. lstanbul: Redhouse Press. Findley, C. V. (1996) . Kalemiyeden mülkiyeye Osmanlı memurlarının toplumsal tarihi (çev. G. Ç. Güven). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınlan.

Freely, J. (2000) . A history of Robert College (Yol. l). İstanbul : Yapı Kred i Yayınları. Gates,

C. F. (1940). Not to me only. Princeton: Princeton University Press.

Greene, J. K. (1916). Leavening the levant. Bostan, New York, Chicago: The Pilgrim Press.

Greenwood, K. M. (2000) . Robert College: The Ameıican founders. lstanbul: Boğaziçi University Press.

Guckert, J. C. (1 9 68 ) . The adaptation of Robert College to its Turkish environment (1900- 1927). The Ohio State University.

Hamlin, C. (1878). Among the Turks. Landon: Sampson Low, Marstan Searles and Rivington.

Haydaroğlu, İ. P. (1990) . Osmanlı İmparatorluğu'nda yabancı okullar. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.

Kocabaşoğlu, U. (1991). Kendi belgeleriyle Anadolu'daki Amerika 19. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu'ndaki Amerikan okulları (2. Baskı). İstanbul: Arba Yayınlan.

Kocamanoğlu, E. (2003). Yabancı okullarda din eğitimi, Robert Kolej-Mekteb-i Sultani (Galatasaray Lisesi) örneği. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.

Lewis, B. (1998). Modern Türkiye'nin doğuşu (7. Baskı). (Çev. M. Kıratlı). Ankara: Türk Tarih Kurumu Basım Evi.

Mantran, R. (1999). Osmanlı imparatorluğu tarihi (c. 11). (2. Basım). (Çev. S. Tanilli). İstanbul: Adam Yayınları.

Mekteb-i Sultani 1315 Sene-i Hicriyesi Tevzi-i Mükafat Cedvelidir. (1898) .İstanbul: Matbaa-i Amire.

Mekteb-i Sultani Ders Programı. (1327). İstanbul: Matbaa-i Amire.

Mekteb-i Sultanı Ders Programı. (1328). İstanbul: Matbaa-i Amire.

Mekteb-i Sultani. (1328). Dahili Talimatname. Dersaadet: Matbaa-i Amire.

Mekteb-i Sultani'nin ellinci sene-i devriye-i tesisi münasebetiyle neşrolunmuştur. (1334/1918). İstanbul: Matbaa-i Amire.

Polvan, N. (1952) . Türkiye'de yabancı öğretim (c. I). İstanbul: MEB.

Report of the president and faculty of Robert College at Constantinop1e far t e forty-eighth year, 1910-1911.New York: J. M. Laverty & Son.

Report of the president and faculty of Robert College at Constantinople far the forty-ninth year, 1911-1912. New York: J. M. Laverty & Son.

Report of the president and faculty of Robert Co1lege at Constantinople for the sixtieth year, 1922- 1923. New York:]. M. Laverty & Son.

Robert College Constantinople (Founded 1863), Catalogue 1924.

Robert College. (1932). Dr. Caleb Frank Gates president of Robert College 1903-1932 an appreciation. İstanbul : Tsitouris Brothers.

Robert Kolej Kayıt ve Kabul ve Tedrisata Mahsus Program. (1910) .

Sarıyıldız, G. (2002). Osmanlı Devleti'nde Protestan Ermeni milleti ve kilisesinin tanınması.

Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları , 2, 249 -267.

Scipio, L. A. (1955). My thirty years in Turkey. Rindge, New Hapmshire: Richard R. Smith Publisher, lnc.

Sezer, A. (1999). Atatürk döneminde yabancı okullar (1923-1938). Ankara: Türk Tarih Kurumu.

Shaw, S. J.,& Shaw, E. K. (1982). Osmanlı İmparatorluğu ve modern Türkiye. (c. II). İstanbul : E yayınları.

Sproul, J. E. (1969) Young Men's Christian Association (YMCA). Encyclopedia lnternational,

Vol. XIX (pp . 554-555). New York Grolier lncorporated .

Şişman, A. (1989). Galatasaray Mekteb-i Sultanisi'nin kuruluşu ve ilk eğitim yıllan (1868-1871). İstanbul: Edebiyat Fakültesi Basımevi.

Şişman, A. (1996). Galatasaray Mekteb-i Sultanisi. TDV İslam Ansiklopedisi, XII1, 323-326

The Robert College Alumnus 1908-1910 .

The Robert College Alumnus 1910-1911.

Tozlu, N. (1991). Kültür ve eğitim tarihimizde yabancı okullar. Ankara: Akçağ Yayınları. Vahapoğlu, H. (1992). Osmanlıdan günümüze azınlık ve yabancı okulları (2. Baskı). İstanbul: Boğaziçi Yayınları.

Washburn, G. (1909). Fifty years in Constantinople and recollections of Robert College. Boston: Houghton Mifflin Company.

White, G. E. (1995). Bir Amerikan Misyonerinin Merzifon Amerikan Koleji hatıraları (Çev. C.T. Yüksel). İstanbul: Enderun Kitabevi.