19867

İslâmî Dindarlık Bilinci: Bir Grup Müslüman İlâhiyatçının 'Hakikî' Müslümanların Arzu Edilir Nitelikleri Konusunda Oluşturdukları Bilişsel Kurgular

Bu çalışma, dağarcık ağı (repertory grid) tekniği kullanılarak, Türkiye'deki 20 Müslüman ilâhiyat öğretim görevlisinin ?gerçek' Müslümanların arzu edilir vasışarı ile ilgili bilişsel kurgularını (construction) ortaya koyma denemesidir. Verilerin faktör analizi ve diğer istatistikî yöntem ve teknikler, öğretim görevlilerinin arzu edilen Müslüman niteliklerini temsil eden 200 bilişsel kurgusuna ve bunlardan da 18 bilişsel kurgu grubuna ulaşılmasını sağlamıştır. Bu 18 nitelikler grubu "Diğerkâmlık"tan "Sıkı Çalışkanlık"a ve "Bilişsel Dindarlık"tan "Samimiyet"e kadar dindarlıkla ilgili çeşitli konuları kapsamaktadır. Bu gruplardan önemli olanları, diğerkâmlık, bilişsel dindarlık, dürüstlük ve samimiyet, içtenlik olarak ortaya çıkmıştır. Yazarlar, bu şekilde algılanan İslâmî dindarlık niteliklerinin modern çoğulcu toplumların değer yargılarıyla uzlaşma içinde olup olmadıklarını değerlendirdiler.

Anahtar Kelimeler:

Bilişsel Kurgu Teorisi, İslâmî Dindarlık Nitelikleri, Dağarcık Ağı, Yanlış Bilinçlilik, Ruhsallık, Din Eğitimi

The Consciousness of Islamic Religiosity: Desirable Attributes of Genuine Muslims as Constructed by a Group of Islamic Theologians

This study is an attempt to discover the personal constructs of 20 Muslim divinity lecturers in Turkey about desirable attributes of ‘genuine’ Muslims using repertory grid technique. The result of factor analysis as well as various manual approaches to the data revealed 18 construct composites from 200 individual constructs representing lecturers’ perception of desirable Muslim characteristics. The 18 group of characteristics ranged from Altruism to Hard Working and from Cognitive Religiosity to Sincerity. The leading construct composites are altruism, cognitive religiosity, honesty and sincerity and genuineness. The authors discussed the compatibility of perceived Islamic religious attributes with the mores favored by modern pluralist societies.

Keywords:

Personal Construct Theory, Desirable Islamic Attributes, Repertory Grid, (False) Consciousness, Spirituality, Religious Education.,

PDF

___

Blease, D. (1986). Teachers’ personal constructs and their pupils’ self-images. Educational Studies, 12, 255-264.

Brown, L. B. (1988). The psychology of religion: An introduction. London: SPCK.

Burnard, P., & Morrison, P. (1989). What is an interpersonally skilled person? A repertory grid account of professional nurses’ views. Nurse Education Today, 9, 384-391.

Child, D. (1970). The essentials of factor analysis. London: Holt, Rinehart and Winston.

Cross, V. (1998). Begging to differ? Clinicians’ and academics’ views on desirable attributes for physiotherapy students on clinical placement. Assessment and Evaluation in Higher Education, 23, 295-311.

Eyerman, R. (1981). False consciousness and ideology in Marxist theory. Stockholm: Almqvist & Wiksell International.

Gordon C. (1968). Self conceptions: Configuration of content. in Burns R.B. (1979). The Self Concept, Harlow: Longman.

Feixas, G., Geldschlager, H., & Neimeyer, R. A. (2002) Content analysis of personal constructs. Journal of Constructivist Psychology, 15, 1-19.

Heather, N. (2000). Religious language and critical discourse analysis: Ideology and identity in Christian discourse today. Oxford: Peter Lang.

Hood, R. W., Spilka, B., Hunsberger, B., & Gorsuch, R. (1996). Psychology of religion: An empirical approach. London: The Guilford Press.

Hull, J. M. (1998). Religion, religionism and religious education. In J. Lahnermann (Ed.). Intereligiöse Erziehung 200. Humburg: E.B. Verlag.

Hull, J. M. (1999). Spirituality, religion, faith: Mapping the territory. Youth and Policy Issue, 65, 48-57.

Hull, J. M. (2001). Competition and spiritual development. International Journal of Children’s Spirituality, 6, 263-275.

Kelly, G. A. (1955). The Psychology of personal constructs (volume one), New York: W.W. Norton & Company. Inc.

Meadow, M., & Kahoe, R. D. (1984). Psychology of religion: Religion in individual lives. Cambridge: Harper & Row.

Milliyet (1992). Türk Dil Kurumu Türkçe Sözlük. İstanbul: Milliyet Tesisleri.

Winter, D. A. (1992). Personal construct psychology in clinical practice. theory, research and applications. London: Routledge.