Mehmet KURTULMUŞ, Rasim TÖSTEN, Ayhan GÜNDAŞ

İlköğretim 1. Kademe Öğretmenlerinin Değerler Eğitimi Sürecinde Karşılaştıkları Sorunlar

Öz Bu araştırmanın temel amacı, ilköğretim 1. kademe öğretmenlerinin değerler eğitimi sürecinde karşılaştıkları sorunları belirlemektir. Araştırma betimsel bir çalışma olup, Diyarbakır İli merkez ilçelerinde görev yapan 4358 öğretmen içerisinden tesadüfî örnekleme metodu ile seçilen 360 öğretmenin katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Verilerin toplanması amacıyla, 22 maddeden oluşan likert tipi bir ölçek kullanılmıştır. Ölçeğin güvenirliği için iç tutarlılık katsayısına (Cronbach alpha) bakılmış ve 0.87 olarak tespit edilmiştir. Yapı geçerliği analizinde ölçeğin 5 faktörden oluştuğu tespit edilmiştir. Elde edilen verilerin analizinde aritmetik ortalama, standart sapma değerleri ile t testi ve tek yönlü varyans analizi kullanılmıştır. Araştırmada, öğretmenlerin aile-çevre ile kitle iletişim boyutuna "tamamen katıldıkları"; öğretmen, program ve okul?yönetim ile ilgili boyutlara ise "katıldıkları" görülmüştür. Ayrıca, cinsiyet değişkeninin kitle iletişim boyutunda, kıdem yılı değişkeninin ise aile ve öğretmen boyutunda anlamlı bir fark oluşturduğu ortaya çıkmıştır. Bu sonuçlar kapsamında, öğretmenlerin değerler eğitimi konusunda bilgilendirmelerinin yapılması, aile-okul-öğretmen ilişkisinin geliştirilmesi ve program içeriklerinin yeniden düzenlenmesi yapılan önerilerden birkaçıdır.

Anahtar Kelimeler:

İlköğretimde değerler, Değer kazandırma süreciyle ilgili sorunlar, Değerler eğitimi, Değer sorunu

The Problems Encountered By the First Stage Elementary School Teachers in the Process of Value Education

Keywords:

Values in Elementary School, Issues related to the process of value education, Value education, Value problem,

PDF

___

Akbaş, O. (2004). Türk Milli Eğitim Sisteminin Duyuşsal Amaçlarının II. Ka- demedeki Gerçekleşme Derecesinin Değerlendirilmesi. Doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Arslan, Ş. Z. ve Yaşar, T. F. (2003). Yükselen Değer Kavramı Üzerine Eleştirel Bir Yaklaşım. Değerler Eğitimi Dergisi, 1(1), 8-11.
Balat Uyanık, G. (2006). Okullarda Neden Değerler Eğitimi Çalışmaları. İlk Öğret- men Dergisi, 2, 14-16.
Baydar, P. (2009). İlköğretim Beşinci Sınıf Sosyal Bilgiler Programında Belirlenen Değerlerin Kazanım Düzeyleri ve Bu Süreçte Yaşanılan Soruların Değerlen- dirilmesi. Yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Ensti- tüsü, Adana.
Bishop, C. D. (1993). Report of the task force on values in education for the State of Arizona, Arizona Department of Education. www.eric.ed.gov, ERiC Do- cument: ED 386 270.
Bolat, H., Balcıoğulları, A. ve Dikbaş, Y. (2007). Sosyal Bilgiler Derslerinde Yer Alan Değerlerin İçselleştirilmesine Yönelik Öğrenci ve Öğretmen Görüşle- rinin Değerlendirilmesi, III. Sosyal Bilimler Eğitimi Kongresi Sunulan Bil- diri, Adana.
Bolay, H. S. (2003). Değerlerimiz ve Günlük Hayat. Değerler Eğitimi Merkezi Dergisi, 1(1).
Çağlar, A. (2005). Okul Öncesi Dönemde Değerler Eğitimi. M. Sevinç (Ed.). Erken Çocuklukta Gelişim ve Eğitimde Yeni Yaklaşımlar. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
Dilmaç, B. (2002). İnsanca Değerler Eğitimi. Ankara: Nobel Yayınları.
Ekşi, H. (2003). Temel İnsanî Değerlerin Kazandırılmasında Bir Yaklaşım: Karak- ter Eğitimi Programları. Değerler Eğitimi Dergisi, 1(1), 7996.
Erdem, A. R. (2003). Üniversite Kültüründe Önemli Bir Unsur: Değerler. Değerler Eğitimi Dergisi, 1(4), 55-72.
Göngör, E. (1993). Değerler Psikolojisi Üzerine Araştırmalar. İstanbul: Ötüken Yayınevi.
Halstead, J. M. ve Taylor, M. J. (2000). Learning and teaching about values: A re- view of recent research. Cambridge Journal of Education, 30(2), 169202.
Hassan, E. K. ve Kahil, R. (2005). The effect of Living Values: An educational program on behaviors and attitudes of elementary students in a private school in Lehanon. Early Childhood Education Journal, 33(2), 81-90.
İşcan, C. D. (2011). Values, education and some suggestions to teachers. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Joumal of Education), 40, 245- 255.
Kalaycı, Ş. (2008). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Ankara: Asil Yayıncılık.
Kaya, F. (2000). 15- 16 Yaş İmam - Hatip Lisesi Ergenlerinde Sorumluluk ve Dini Sorumluluk Seviyelerinin İncelenmesi.Yüksek lisans tezi, Marmara Üniver- sitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Koç, K. (2007), İlköğretim 7. Sınıflarda Okutulan Vatandaşlık ve İnsan Hakları Eğitimi Dersinde öğrenciye Kazandırılması Amaçlanan Evrensel Değerlere İlişkin Tutumlar Üzerinde Öğretim Sürecinin Etkisi. Yüksek lisans tezi, Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
MEB. (2005). İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi (4-5. Sınıflar) Öğretim Programı ve Kılavuzu. Ankara. Devlet Kitapları Müdürlüğü.
Mentiş, A. (1997). İlköğretim Birinci Aşama Sosyal Bilgiler Dersi Duyuşsal Amaç- larının Gerçekleşme Düzeyinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
Suh, B. K. Ve Traiger, J. (1999). Teaching values through elemantory social studies and literatrue curricula. education. Education,119(4), 723727.
Titus, D. N. (1994). Values education in American secondary schools. Paper Pre- sented At The Kutztown University Education Conference.- (Kutztown, Pa, September 16, 1994). E.T.: http://www.hi-ho.he.jp/taku77/refer/titus.htm
Tokdemir, M. A. (2007). Tarih Öğretmenlerinin Değerler ve Değerler Eğitimi Hak- kındaki Görüşleri. Yüksek lisans tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon.
Türk Dil Kurumu. (1998). Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Ulusoy, K. (2003). Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Tarih ve Ahlak Eğitimi İlişki- si Üzerine Görüşler. Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Ural, A. ve Kılıç. İ. (2006). Bilimsel Araştırma Süreci ve SPSS İle Veri Analizi. Ankara: Detay Yayıncılık.
Veugelers, W. (2000). Different ways of teaching values. Educational Review, 52(1), 37-46.
Yazıcı, K. (2006). Değerler Eğitimine Genel Bir Bakış. http://sosyalbilgiler.gazi. edu.tr/kaynaklar.htm adresinden 20 Mayıs 2008 tarihinde alınmıştır.
Yüksel, S., (2005). Örtük Programın Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Öğretmen- lik Meslek Derslerine Yönelik Düşüncelerindeki Etkisi Uludağ Üniver- sitesi Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü Örneği, 14. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresinde sunulan sözlü bildiri, Pamukkale Üniversitesi, Denizli. www.tdk.gov.tr