Eğitim Temalı Türk Filmlerinde Yer Alan Değerlerin İncelenmesi

Günümüzde insanlar günlerinin önemli bir kısmını televizyon izleyerek ve internette vakit geçirerek harcamaktadır. Televizyonlarda ve diğer ortamlarda gösterime giren filmler ise izleyiciler üzerinde etki bırakma gücüne sahiptir. Özellikle gençler ve çocuklar izledikleri film ve dizilerdeki kahramanları kendilerine rol model almaya ve onların her halini taklit etmeye çalışmaktadır. Filmler ve diziler kısa sürede geniş kitlelere ulaşma imkânı sunması açısından da oldukça önemlidir. Dolayısıyla filmler bazı değerlerin aktarılması amacıyla kullanılabilecek etkin araçlar olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışma eğitim temalı Türk filmlerinde yer alan değerlerin incelenmesi amacıyla hazırlanmıştır. Araştırma kapsamında eğitim temalı filmlerin seçilmesindeki ana amaç bu filmlerin aktarmaya çalıştığı mesajların eğitime ve eğitim sürecine yönelik olmasıdır. Karma yöntemin kullanıldığı araştırmada örneklem grubunu eğitim temalı sekiz Türk filmi oluşturmaktadır. Örneklemi oluşturan filmlerin seçiminde amaçlı örneklem yöntemlerinden maksimum çeşitlilik örnekleme kullanılmıştır. Verilerin toplanmasında doküman analizi yöntemi, verilerin analiz edilmesinde ise betimsel analiz kullanılmıştır. Filmlerde yer alan değerler tablolar halinde sunulmuş ve değer ifadeleri doğrudan alıntılarla örneklendirilmiştir. Araştırma sonucunda filmlerde en çok yer alan değerlerin; sevgi, yardımseverlik, saygı, dayanışma ve çalışkanlık değerleri olduğu sonucuna ulaşılmıştır. İncelenen filmlerin hepsinde çalışkanlık, dayanışma, duyarlılık, saygı, sevgi, sorumluluk ve yardımseverlik değerlerini geliştirici ögelerin yer aldığı bulgulanmıştır. Ayrıca filmlerin tamamında ana karakter olan öğretmenlerin olumlu karakter özelliklerine sahip olduğu görülmüştür. Son aşamada araştırma sonuçları alanyazında yapılan benzer çalışmaların sonuçları ile karşılaştırılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Eğitim, Film, Türk Filmi, Değer

Examination of the Values in Educational Themed Turkish Films

Today, people spend a significant part of their day watching television and surfing the internet. Movies broadcasted on television and in other media have the power to influence the audience. Especially youngsters and children try to take their protagonists in the movies and series they watch as role models and act like them. Movies and TV series are also very important in terms of providing the opportunity to reach a large audience in a short time. Therefore, films are effective tools that can be used to transfer some values. The purpose of this study is to examine the values in educational themed Turkish films. The main reason behinf the selection of educational themed films, was effective the messages that these films tried to convey were related to education and the educational process. Mixed method was used in the research. The sample group consists of eight educational themed Turkish films. In the selection of the films constituting the sample, maximum variation sampling was used. Document analysis method was used for data collection and descriptive analysis was used for data analysis. The values in the films are presented in tables and the value expressions are exemplified by direct quotations. As a result of the research, it has been concluded that more highlighted values in films are the values of love, helpfulness, respect, solidarity and diligence. It was found that all of the films examined included elements that improve the values of diligence, solidarity, sensibility, respect, love, responsibility and helpfulness. In addition, as a result of the research, it has been found out that teachers, who are the main characters in all films, have positive character traits. In the last stage, the results of the research were compared with the results of similar studies in the literature.

Keywords:

Education, Film, Turkish Film, Value,

PDF

___

Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü (2008). Çocuk programları ve bu programlarda yayınlanan reklamların içerik analizi. İstanbul: Başbakanlık
Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü. Akcan, E. ve Polat, S. (2016). Eğitim konulu Türk filmlerinde öğretmen imajı: Öğretmen imajına tarihi bakış. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 22(3), 293-320. doi: 10.14527/kuey.2016.012
Akıncı-Yüksel, N. A. (2015). Kültürel bir ürün olarak Türkiye’de sinema filmlerinde okul, öğretmen ve öğrenci temsilleri. Global Media Journal: Turkish Edition, 6(11), 1-17.
Bandura, A. (2001). Social cognitive theory of mass communication. Media Psychology, 3(3), 265-299. doi: 10.1207/S1532785XMEP0303
Beldağ, A. ve Yarar Kaptan, S. (2017). Arabalar filminin içerdiği değerlere ilişkin bir inceleme. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi. 18(2), 487-499.
Bogdan, R. C. ve Biklen, S. K. (1992). Qualitative research for education to theory and methods. Boston: Allyn and Bacon A Division of Simon & Schuster Inc.
Büyüköztürk, Ş.; Kılıç Çakmak, E.; Akgün, Ö. E.; Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri (22. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
Creswell, J. W. (2014). Nitel araştırma yöntemleri (Bütün, M. ve Demir, S. B. Çev. Edt.). (2. Baskı). Ankara: Siyasal Kitap.
Demir, F. (2018). Değer öğretimi yaklaşımlarına göre hayat bilgisi dersinde değerler eğitimi (Yayımlanmamış doktora tezi). İnönü Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
Demirkaya, H. ve Çal, Ü. T. (2018). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının dürüstlük değerine ilişkin metaforik algıları. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 1964-1980.
Doğan, Ö. ve Eskiköy, O. (Yön.) (2008). İki dil bir bavul. Türkiye: Perişan Film.
Eğilmez, E. (Yön.) (1975). Hababam sınıfı sınıfta kaldı. Türkiye: Arzu Film.
Erjem, Y. ve Çağlayandereli, M. (2006). Televizyon ve gençlik: yerli dizilerin gençlerin model alma davranışı üzerindeki etkisi. C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, 30(1), 15-30.
Eşitti, Ş. (2016). Çizgi filmlerde küresel ve yerel kültürün inşası: Caillou ve Pepee örneği. Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi, 32(32), 125-144. doi: 10.17498/kdeniz.279674
İnan, T. (2016). Çocuk medyasında evrensel ve yerel değerlerin aktarımı: TRT Çocuk kanalı örneği. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(25), 200-212.
Jöntürk, R. (Yön.) (1981). Öğretmen Kemal. Türkiye: Murat Film.
Karakuş, N. (2015). Okul öncesi döneme hitap eden tema içerikli çizgi filmlerin değerler eğitimine katkısı yönünden değerlendirilmesi (Niloya örneği). Değerler Eğitimi Dergisi, 12(3), 251-277.
Karakuş, N. (2016). Maysa ve Bulut isimli animasyon çizgi filmin kültürel ögeler açısından incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(34), 134-149.
Kim, S.S.; Agrusa, J.; Lee, H. ve Chon, K. (2007). Effects of Korean television dramas on the flow of Japanese tourists. Tourism Management, 28, 1340-1353.
Landis, J. R. ve Koch, G. G. (1977). The measurement of observer agreement for categorical data. Biometrics, 33, 159-174.
Postman, N. (1994). Televizyon: Öldüren eğlence (Osman Akınhay Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) (2018). Televizyon i̇zleme eğilimleri araştırması-2018 (2019, Ağustos 08). Erişim adresi: https://www.rtuk.gov. tr/rtuk-kamuoyu-arastirmalari/3890/5776/televizyon_izleme_egilimleri_ arastirmasi_2018.html
Seden, O. F. (Yön.) (1966). Çalıkuşu. Türkiye: Kemal Film.
SinemaTürk (t. y.). (2019, Ağustos 15). Erişim adresi: http://www.sinematurk.com/ gise/gelmis-gecmis/
Sorak, Ö. F. (Yön.) (2006). Sınav. Türkiye: Fida Film.
Strauss, A. ve Corbin, J. (1997). Grounded theory in practice. Thousand Oaks, CA: Sage.
Tanrısever, M. (Yön.) (1992). Sürgün. Türkiye: Feza Film.
Tibet, K. (Yön.) (1988). Öğretmen. Türkiye: Uğur Film.
Türk Sineması Araştırmaları (TSA). (2019, Ağustos 08). Erişim adresi: http://www. tsa.org.tr/tr/
Tural, S. (1992). Kültürel kimlik üzerine düşünceler. Ankara: Ecdad Yayınevi.
Ulusoy, K. ve Dilmaç, B. (2016). Değerler eğitimi (4. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
Yaman, E; Bayburtlu, F. İ.; Kırman, S. ve Tekir, B. (2015). Dede korkut çizgi filminde yer alan değerler. Değerler Eğitimi Dergisi, 13(29). 245-269
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yin, R. K. (2009). Case study research: Design and methods (4th ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
Yorulmaz, B. (2013a). Pepee çizgi filminin din ve değerler eğitimi açısından değerlendirilmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(24). 438-448.
Yorulmaz, B. (2013b). Din ve değerler eğitimi açısından Caillou çizgi filminin değerlendirilmesi. Diyanet İlmî Dergi, 49(3). 127-143.
Yücel, U. (Yön.) (2013). Benim dünyam. Türkiye: TMC Film.