207130

Değerler Eğitimi Yaklaşımlarına Göre Geliştirilen Etkinliklerin Demokratik Algı ve Davranışlar Üzerine Etkisi

Öz Bu araştırmada, değerler eğitimi yaklaşımlarına göre geliştirilen demokrasi eğitimi etkinliklerinin, 6. sınıf Sosyal Bilgiler dersinde öğrencilerin demokratik değerlerinin geliştirilmesine ve demokrasi algılarına etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla, hoşgörü, saygı, eşitlik, temel hak ve özgürlükler gibi demokratik değerlere yönelik etkinlikler geliştirilerek uygulanmaya çalışılmıştır. Çalışmada nitel ve nicel araştırma desenlerinin bir arada kullanılması sonucu oluşan 'paralel karma yöntem' kullanılmıştır. Deney gurubu 27, kontrol gurubu ise 29 öğrenciden oluşmuştur. Araştırma verileri; Demokrasi Algısı Ölçeği ve görüşme kayıtlarından elde edilmiştir. Nicel verilerin analizinde ilişkisiz örneklemler t-testinden, nitel verilerin analizinde ise betimsel analiz yönteminden yararlanılmıştır. Analiz sonucunda deney ve kontrol grubunun ölçüm sonuçları incelendiğinde deney grubu lehine anlamlı bir farklılık olduğu görülmüştür [t(54)=8.568, p

Anahtar Kelimeler:

Demokrasi, Değerler, Demokratik değerler, Demokrasi eğitimi, Değerler eğitimi, Demokrasi algısı, Saygı, Hoşgörü, Eşitlik, Adalet

The Effect of Activities Developed Appropriately to the Values Education Methods Upon Democratic Perception and Behaviors

Keywords:

Democracy, Values, Democratic values, Democracy education, Values education, Democracy perception, Respect, Tolerance, Equality, Justice,

PDF

___

Aladağ, S. (2009). İlköğretim Sosyal Bilgiler Öğretiminde Değer Eğitimi Yaklaşım- larının Öğrencilerin Sorumluluk Değerini Kazanma Düzeyine Etkisi. Dokto- ra tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Aron, R. (2011). Demokrasi ve Totalitarizm (V. Hatay Çev.). Ankara: Kadim Yayınları.
Bacanlı, H. (2006). Duyuşsal Davranış Eğitimi. (3. basım). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Balake, S., Barady, T. ve Sanchez, S. (2003). Enculturation of democratic principles in the young: A vision of equity education in public schools. Educational Research Quarterly, 28(1), 48-59.
Balcı, E. Ç. (2009). İlköğretim 5. Sınıf Sosyal Bilgiler Dersi Adil Olma Değeri- nin Öğretiminde, Çoklu Zekâ Kuramının Uygulanması. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Baysal, N. Z. (2009). Demokrasi Eğitimi İçin Karar Verme Modelinin Kullanılması: İlköğretim Üçüncü Sınıf Hayat Bilgisi Dersi Örneklemesi. Kuram ve Uygu- lamada Eğitim Bilimleri, 9(1), 53-84.
Bolay, S. H. (2007). Değerlerimiz ve Günlük Hayat. Değerler Eğitimi Merkezi Der- gisi, 1(1), 12-19.
Bülbül, S. (1989). Demokrasi Eğitiminde Öneriler. Demokrasi İçin Eğitim (Panel). Ankara: TED Yayınları.
Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı (11. basım). Ankara: Pegam A Akademi.
Cheung, C. K. ve Lee, T. Y. (2010). Improving social competence through character education. Evaluation and program planning, 33, 255-263.
Çalık, D. (2002). İlköğretim Okullarında Demokrasi Eğitimi Üzerine Bir Araştırma. Yüksek lisans tezi, Celal Bayar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Manisa.
Davis, H. D. (2006). Character education in America's public schools. Journal of Church and State. Retrieved December 19, 2009 from http://www.redorbit. com/news/education 56519/character_education_ inamericaspublic_schools/.
Demirhan İşcan, C. (2007). İlköğretim Düzeyinde Değerler Eğitimi Programının Etkililiği. Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Demirtaş, S. (2009). Çocuk Yuvasında Kalan Korunmaya Muhtaç Çocukların De- ğer Eğitiminde Yaratıcı Dramanın Etkililiği. Doktora tezi, Hacettepe Üni- versitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Diker, Z. (2012). Demokrasi Eğitimi ve Lise Öğrencilerinin Demokratik Davranışları Üzerine Bir Araştırma. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(3), 229-238.
Doğanay, A. (2007). Değerler Eğitimi. C. Öztürk (Ed.). Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi Yapılandırmacı Bir Yaklaşım. (3.basım). Ankara: Pegem-A Yayıncılık, 255-286.
Ekşi, H. (2003). Temel İnsani Değerlerin Kazandırılmasında Bir Yaklaşım: Karak- ter Eğitimi Programları. Değerler Eğitimi Dergisi, 1(1), 79-96.
Genç, S. Z. (2006). Demokratik Kazanımların Gerçekleştirilmesinde İlköğre- tim Öğretmenlerinin Etkinliğinin Değerlendirilmesi. Millî Eğitim Dergisi, (171), 43-54.
Gömleksiz, M. N., Kan, Ü. A. ve Cüro, E. (2010). İlköğretimde Demokrasi Eğiti- mine Bir Örnek: Okul Öğrenci Meclisleri (Elazığ İli Örneği). Ondokuz Ma- yıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(2), 123-146.
Göregenli, M., ve Gürşimşek, L. (2004). Öğretmen adayları ve öğretmenlerde de- mokratik tutumlar, değerler ve demokrasiye ilişkin inançlar. Uluslar Arası Demokrasi Eğitimi Sempozyumu. Çanakkale Üniversitesi, 20- 21 Mayıs.
Hossain, A, ve Marinova, D. (2004). Values education: A foundation for sustaina- bility. In Seeking Educational Excellence. Proceedings of the 13th Annual Teaching Learning Forum, 9-10 February, Perth: Murdoch University. Retri- eved August 08, 2009 from http://lsn.curtin.edu.au/ tlf/tlf2004/hossain.html.
Hökelekli, H. ve Gündüz, G. (2007). Üstün yetenekli çocukların değer yönelimleri ve eğitimleri. R. Kaymakcan, S. Kenan, H. Hökelekli, Ş. Arslan ve M. Zen- gin (Ed.). Değerler ve Eğitimi Uluslararası Sempozyumu. İstanbul: DEM Yayınları, 371-396.
Huitt, W. (2004). Values Educational Psychology Interactive. Valdosta State Uni- versity. Web: http://chiron.valdosta.edu/whuitt/col/affsys/values.html. adre- sinden 13 Eylül 2011'de alınmıştır.
Kenez, N. (1993). İnsan Haklarından Yararlanmada Yükseköğrenimin Etkisi. Yük- sek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Kıncal, R. Y. ve Işik, H. (2003). Demokratik Eğitim ve Demokratik Değerler. Eği- tim Araştırmaları, 3(11), 54-58.
Kim Suh, B. ve Traiger, J. (1999). Teaching values through elementary socıal studi- es and literature curricula. Education. 119 (4), Retrieved July 21, 2009 from http://www.questia.com. (The Online Library of Books and Journals)
Kirschenbaum, H. (2000). From values clarification to character education: A per- sonal journey. Journal of Humanistic Counseling, Education and Develop- ment, 39 (1, September), 4-20 (ERIC Document Reproduction Service No: EJ617563).
Kuş, Z. (2012). İlköğretim Öğrencilerinin Demokrasi Algılarının Çeşitli Değişken- ler Açısından İncelenmesi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Lovat, T. (2006). Values education and 'doing well' in school. Address to the Aust- ralian Council of State School Organizations (ACCSO), Melbourne, 26 Oc- tober. Retrieved July 19, 2008 from www.valuesineducation. org.aupdflo- vat061026.pdf.
Özensel, E. (2003). Sosyolojik Bir Olgu Olarak Değer. Değerler Eğitimi Dergisi, (3), 217-239.
Samur, A. Ö. (2011). Değerler Eğitimi Programının 6 Yaş Çocuklarının Sosyal ve Duygusal Gelişimlerine Etkisi. Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bi- limler Enstitüsü, Konya.
Sims, M. (2003). Value-based education for pre-service students in children and family studies. Journal of Educational Enquiry, 4 (1). 68-79. Retrieved July , 2008 from http://www.literacy.unisa.edu.au/jee/Papers/JEEVol4No1/ Paper%205.pdf.
Tanırlı, H. (2007). Demokrasi ve İnsan Hakları Eğitimi İle İlgili Konuların İlköğ- retim Kurumlarında Okutulmakta Olan Ders Kitapları İçerisindeki Yerinin İncelenmesi. Yüksek lisans tezi, Kahraman Maraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kahramanmaraş.
Tanrıverdi, B. (2009). Sürdürülebilir Çevre Eğitimi Açısından İlköğretim Program- larının Değerlendirilmesi. Eğitim ve Bilim, 34(151), 89-103.
Tahiroğlu, M. (2013). Performance task application concerning the promotion of the value of helpfulness in social studies course for primary schools. Educa- tional Sciences: Theory & Practice, 13(3), 1843-1862
Taylor, H. J. (2007). A comparison of charecter trait scores for afjrotc students versus non- afjrotc students. Unpublished doctoral dissertation, Wilmington College, Ohio.
UNESCO. (2005). Learning to do: Values for learning and working together in a globalized world (Eds., L. R. Quisumbing & J. Leo). Bonn, Germany:
UNESCO-UNEVOC. Retrieved January 06, 2009 from http://www.unevoc. unesco.org/fileadmin/ userupload/pubs/Learning ToDo.pdf.
Uslu, M. (2003). İlköğretim 2. Kademede Demokrasi Eğitimi Öğretmen ve Öğren- cilerin Demokratik Davranışlar Sergileme Düzeyleri. Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
Viadero, D. (2003). Nice work, education week, 22(33), 38-42. Retrieved March 13, from https://email. responsiveclassroom.org/sites/default/files/pdf_fi- les/nicework.
Walker, H. ve Golly, A. M. (1999). Developing behavioral alternative for antisocial children at the point of school entry. The Clearing House, 73(2), 104-106.
Yağcı, E. (1997). Sınıf İçi Demokratik Öğretimin Öğrenci Erişisi ve Akademik Ben- lik Etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi: Ankara.
Yeşil, R. (2004). İnsan Hakları Eğitiminde Yöntem. G.Ü. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 35-41.
Yeşil, R. (2002). Okul ve Ailede İnsan Hakları ve Demokrasi Eğitimi. Ankara: No- bel Yayınevi. Ekler EK-1 Etkinlik Örneği