Bilişsel-Davranışçı Psikoterapi Yaklaşımı ile Bütünleştirilmiş Dini Danışmanlık Modeli'nin Din Eğitimi Alan Erkek Üniversite Öğrencilerinin Durumluk ve Sürekli Kaygı Düzeylerine Etkisi

Öz Bu makalede, genel anlamda batılı ülkelerde "pastoral psychology, pastoral care ve pastoral counseling" gibi isimlerle anılan ve "dini danışmanlık" olarak Türkçe'ye çevirmeyi tercih ettiğimiz danışmanlık alanı ile ilgili olarak, Türkiye'de uygulanmasına yönelik geliştirilen model ve bu modelin üniversite düzeyinde din eğitimi alan erkek öğrencilerin "durumluk kaygı ve sürekli kaygı düzeylerine etkisi" ile ilgili çalışmalar aktarılmaktadır. Makalede, geliştirilen modelin teorik temelleri aktarılmış ve geliştirilen model, eğitim ve psikoloji alanında sıklıkla kullanılan karışık desenlerin özel bir türü olan 2X2' lik "ön-test- son-test kontrol gruplu (split plot) deneysel desen" kullanılarak; grup danışmanlığı oturumları şeklinde uygulanmış ve deneklerin durumluk kaygı, sürekli kaygı düzeyleri üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Araştırma sonucunda, geliştirilen dini danışmanlık modelinin, uygulama yapılan öğrencilerin durumluk ve sürekli kaygı düzeylerinin düşmesine sebep olduğu gözlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Dînî Danışmanlık, Psikoterapi, Bilişsel-Davranışçı Psikoterapi, Din, Din Psikolojisi, Din Eğitimi

The Effect of The Islamic Counseling Model Combined with Cognitive-Behavioral Psychotherapy on the State and Trait Anxiety Levels of Male University Students Receiving Religious Education

Keywords:

Pastoral counseling, Religious counseling, Islamic Counseling Psychotherapy, Cognitive-behavioral psychotherapy, Religion, Islam, Psychology of religion, Religious education.,

PDF

___

Abdullah, S. (2007). Islâm and counseling: Models of practice in Muslim communal life. Journal of Pastoral Counseling 42, 42-55. Academic Search Complete, Ebscohost (Accessed, April 15, 2010).

Albahari, M. (2006). Charitable borders: Pastoral power at the southern edges of Europe. Ph.D. dissertation, University of California, Irvine, California, United States. Retrieved April 9, 2010, from Dissertations & Theses: Full Text. (Publication No. AAT 3214051).

Altaş, N. (1997). Hastanelerde din ve moral hizmetleri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.

Altunışık, R., Coşkun, R., Yıldırım, E., & Bayraktaroğlu, S. (2002). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. 2. Baskı. Sakarya: Sakarya Kitabevi

American Association of Pastoral Counselors (AAPC). http://www.aapc.org/content/ whatpastoralcounseling, Erişim Tarihi: 05.05.2012.

Amerikan Psikiyatri Birliği (2001). Psikiyatride hastalıkların tanımlanması ve sınıflandırılması el kitabı (DSM-IV-TR). Yeniden Gözden Geçirilmiş Dördüncü Baskı, Amerikan Psikiyatri Birliği Washington DC, 2000’den Çev. Ertuğrul Köroğlu, Ankara: Hekimler Yayın Birliği Yayınları.

Aracı, U. (2007). Sûfî hikâyelerinin kullanıldığı, bilişsel-davranışçı yaklaşımla bütünleştirilmiş biblioterapinin işlevsel olmayan düşünceler ve kendini gerçekleştirme üzerindeki etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.

Arıcı, A. (2005). Ergenlerde dinî başaçıkma yöntemi olarak dua. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.

Augsburger, D. W. (1995). Pastoral counseling across cultures. Westminster John Knox Press.

Azhar, M. Z., & Varma, S. L. (1995a). Religious psychotherapy in depressive patients. Psychotherapy and Psychosomatics, 63, 165–168.

Azhar, M. Z., & Varma, S. L. (1995b). Religious psychotherapy as management of bereavement. Acta Psychiatrica Scandinavica, 91(4), 233–235.

Azhar, M. Z., Varma, S. L. & Dharap, A. S. (1994). Religious psychotherapy in anxiety disorder patients. Acta Psychiatrica Scandinavica, 90(1), 1–3.

Quadri, A. A. (2010). The Holy Quran And Psychoterapy. http://www.mentalhealthcenterindia.org/pdf/The%20Holy%20Quran%20&%20Psychotherapy.pdf, Erişim: 5 Mart 2012.

Boisen, A. (1926). The task and methods of theology. New York.

Bonchek, A. & Greenberg, D. (2009). Compulsive prayer and its management. Journal of Clinical Psychology 65, no. 4: 396-405. Academic Search Complete, EBSCOhost (accessed April 15, 2010).

Brown, K. D. (2000). A theory of forgiveness in marriage and family therapy: A critical review of the literature. Psy.D. diss., United States International University . In Dissertations & Theses: Full Text [database on-line]; available from http://www.proquest.com (publication number AAT 3001644; accessed April 13, 2010).

Bulut, A. (2002). Din eğitiminde rehberlik ve psikolojik danışmanlık. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları.

Çapri, B. & Gökçakan, Z. (2008). Akılcı duygusal davranış terapisi (ADDT)’ne dayalı grupla psikolojik danışmanın üniversite öğrencilerinin problem çözme becerisi algısına etkisi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17 (1), 135-154.

Clebsch, W. & Jaekle, C. (1964). Pastoral care in historical perspective. New Jersey: Prentice-Hall.

Dawson, J. (2008). A spiritual resource of hope and healing for parents of seriously ill children. D.Min. diss., Drew University. In Dissertations & Theses: FullText [database on-line]; available from http://www.proquest.com (publicationnumber AAT 3308640; accessed April 13, 2010).

Doğan, M. (1997). Duanın psikolojik ve psikoterapik etkileri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.

Egan, G. (2011). Psikolojik danışma becerileri (The Skilled Helper) (Özlem Yüksel, Çev.) 1. Basım, İstanbul: Kaknüs Yayınları (Orijinal Baskı Tarihi 2010).

Günay, Ü. (1978). Erzurum kenti ve çevre köylerinde dînî hayat. Basılmamış doçentlik tezi, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.

Güngördü, M. (2001). Allah’a atfedilen özellikler ile depresyon arasındaki ilişki üzerine bir çalışma. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.

Hamdan, A. (2007). A case study of a Muslim client: Incorporating religious beliefs and practices. The Journal of Multicultural Counseling and Development, 35(2), 92-100.

Heppner, P.P., Kivlighan, D. M., & Wampold, B. E. (1999). Research design in counseling. Thomson Brooks/Cole Publishing.

Hodge, D. R., & Aneesah, N. (2008). Moving toward culturally competent practice with Muslims: Modifying cognitive therapy with Islamic tenets. Social Work, 53(1), 31-41.

Hoshmand, L. T. (1995). Psychology’s ethics on belief. American Psychologist, 50(7), 540-541.

Jacobsen, C. (2007). A pastoral counselling approach to obsessive-compulsive disorder: The pastoral counsellor as grace container. D.Min. diss., Wilfrid Laurier University (Canada), In Dissertations & Theses: Full Text [databaseon-line]; available from http://www.proquest.com (publication number AATNR26598; accessed April 11, 2010).

Jusoh, A. J., & Roslee, A. (2009). The practice of reality therapy from the Islamic perspective in Malaysia and variety of custom in Asia. International Journal of Reality Therapy, 28(2), 3-8. Academic Search Complete, EBSCOhost(accessed April 15, 2010).

Jusoh, A. J., Zuria, M., & Noriah, M. I. (2008). The patterns of reality therapy usage among malaysian counselors. International Journal of Reality Therapy,28(1), 5-14. Academic Search Complete, EBSCOhost (accessed April 15,2010).

Karaca, F. K. (2010). Din hizmetlerinde dini danışmanlık ve rehberlik. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal BilimlerEnstitüsü, Isparta.

Karaman, F. (2006). Din hizmetlerinin dünü ve bugünü. Din Hizmetlerinde Yöntem ve Verimlilik, Hayrullah Köken (derl.), Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları.

Kelly, E. W., Aridi, A. & Bakhtiar, L. (1996). Muslims in the United States: An exploratory study of universal and mental health values. Counseling & Values40(3), 206-218. Academic Search Complete, EBSCOhost (accessed April 15, 2010).

Meadow, M. J. & Kahoe, R. D. (1984). Psychology of religion: Religion in individua llives. New York: Harper & Row.

Muz, S. (2009). Bilişsel terapi ve dini başa çıkma. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.

Nezu, A. M., Nezu, C. M., & D’Zurilla, T. J. (2000). Problem-solving skills training. In G. Fink (Ed.), Encyclopedia of Stress (pp. 252-256). New York: Academic Press.

Ok, Ü. (2007). Dinsel danışmanlığın teorik çatısı. Yayımlanmamış Yüksek LisansTezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.

Öner, N. & LeCompte A. (1985). Durumluk sürekli kaygı envanteri el kitabı. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.

Özgüven, İ. E. (2003). Bireyi tanıma teknikleri. Ankara: Sistem Ofset.

Priester, P. E. (2008). Mental health counseling in the Islamic republic of Iran: A marriage of religion, science, and practice. Counseling & Values, 52(3), 253- 264. Academic Search Complete, EBSCOhost (accessed April 15, 2010).

Razali, S. M., Hasanah, C. I., Aminah, K., & Subramaniam, M. (1998). Religioussociocultural psychotherapy in patients with anxiety and depression. Australian and New Zealand Journal of Psychiatry, 32(6), 867–872.

Spielberger, C. D., Gorssuch, R. L., Lushene, P. R., Vagg, P. R., & Jacobs, G. A (1983). Manual for the state-trait anxiety inventory. Consulting Psychologists Press, Inc.

Spielberger, C. D., Sydeman, S. J. (1994). State-trait anxiety inventory and statesrait anger expression inventory. In M. E. Maruish (Ed.), The use of psychological testing for treatment planning and outcome assessment. (pp. 292- 321). Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.

SR Tilton (2008). Review of the state-trait anxiety inventory (STAI). NewsNotes, archived from the original on 2008-12-03, retrieved 2013-02-28.

Şahin, T. K. (2010). Dinî danışmanlık bağlamında aile irşat ve rehberlik bürosu faaliyetleri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.

Şengül, F. (2007). Dindarlık ve ruh sağlığı ilişkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.

The Association for Clinical Pastoral Education (ACPE). http://www.acpe.edu/WhoWeAreHistory.html, Erişim Tarihi: 05.05.2012.

Wahass, S., & Kent, G. (1997).The modification of psychological interventions for persistent auditory hallucinations to an Islamic culture. Behavioral and CognitivePsychology, 25, 351-36.