ZEYTİNLİ ADA (ERDEK-BALIKESİR) TOPLULUĞUNDAN ERKEN BİZANS DÖNEMİ’NE AİT BİR SİFİLİS (FRENGİ) ÖRNEĞİ

Erken Bizans dönemine (MS 7. yüzyıl) ait Zeytinli Ada (Erdek-Balıkesir) kazılarından elde edilen veyaklaşık olarak 30 yaşlarındaki bir bayan iskeletinde sifilis (frengi) hastalığının varlığıtanımlanmıştır. Sifilishastalığınınkökeniüzerine yapılan tartışmalar 19. yüzyıla kadar uzanır ve bu hastalığın kökeniColomb ve Uniterianolmak üzereiki farklı hipotezle açıklanır. Anadolu ve Avrupa’da geçmiş dönemlere ait sifilis lezyonu kayıtları çok sınırlı sayıdadır. Zeytinli Ada iskeletinde tanımlanan sifilis hastalığı ile sifilis hastalığınınkökeni üzerine yapılan tartışmalara katkı sağlamak amaçlanmıştır. Çalışma materyali üzerinde yapılan detaylı incelemeler sonucunda, sifilishastalığı dışındacribraorbitalia, porotichyperostosis ve schmorl nodülü gibi patolojik hastalıklara da rastlanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Zeytinli Ada, Erken Bizans Dönemi, Sifilis (frengi), Patoloji.

The presence of syphilis disease has been identified in a female skeleton which was almost 30 years old and obtained from the excavations of Zeytinli Island (Erdek- Balıkesir) belonging to Early Byzantine Period (7. Century AD.) The discussions about the origin of syphilis disease dates back to the nineteenth century and the origin of this disease is explained by two different hypotheses as Colomb and Uniterian. The record of syphilis lesion from the old periods in Anatolian and Europe are very limited. It is aimed to contribute to the discussions on the origin of syphilis disease with syphilis disease identified in the skeleton of Zeytinli Island. As a result of the detailed researches on the study material, the pathological diseases other than syphilis disease such as cribra orbitalia, porotic hyperostosis and schmorl nodule have been traced

PDF

___

AUFDERHEIDE, AC, C.Rodriguez-Martin.(1998). The Cambridge Encyclope- dia of Human Paleopathology. Cambridge University Press: Cambridge.

BROTHWELL, D.R. (1981), Digging up bones: Excavations, Treatment and Study of Human Skeletal Remains, Oxford: Oxford UniversityPress.

DUTOUR, O, G. Palfi, JP. Berato (1994).“L’Origine de la Syphilis en Europe AvantouApres 1493?”, CentreArche - Ologiquedu Var, Editionserrance: Toulon.

ERDAL, Yılmaz Selim. (2006), “A pre-Columbiancase of Congenital Syphilis from Anatolia”, International Journal of Osteoaechaology, 16: 16-33.

ERDAL, Yılmaz Selim. (2011), “İnsan İskelet Kalıntıları: Zahmet mi? Nimet mi?”, Türk Eskiçağ Bilimleri Enstitüsü Haberler”, Sayı: 31, s.1-6.

ERTÜZÜN, Reşit Mazhar. (1998), Kapıdağ Yarımadası ve Çevresindeki Ada- lar, Tarih Arkeolojisi Üzerine Araştırmalar, İstanbul: Papirüs Basım Ya- yın Matbaacılık San. Tic. Ltd.Şti. s.211-229.

ORTNER, DJ, WGJ. Putschar(1985). Identification of Pathological Conditions in Human Skeletal Remains. Smithsonian Institution: Washington, DC.

ORTNER, DJ. (2003). Identification of Pathological Conditions in Human Skeletal Remains (2nd edn). Academic Press: Amsterdam.

ÖZTÜRK, Nurettin, Berna Kavaz. (2012), Erdek Zeytinliada Meryemana Ma- nastırı, Bandırma: Banmat Matbaacılık.

STEİNBOCK, RT.(1976). Paleopathological Diagnosis and Interpretation. Charles C. Thomas: Springfield.

WORKSHOP OF EUROPEAN ANTHROPOLOGİSTS. (1980), “Recommendati- ons for Age and Sex Diagnoses of Skeletons”. Journal of Human Evolu- tion, p.518-549.