ZEYTİNLİ ADA TOPLULUĞUNA AİT KAFATASI İSKELETLERİNİN PARANAZAL SİNÜS (BT) BOŞLUĞU MORFOLOJİLERİNİN BİLGİSAYARLI TOMOGRAFİ GÖRÜNTÜLEME YÖNTEMİ İLE İNCELENMESİ

Balıkesir İli Erdek ilçesi sınırları içerisinde yer alan Zeytinli Ada,  tarihi yapısı ve arkeolojik buluntuları nedeniyle önemli bir konuma sahiptir. Çalışma materyallerimizi içeren Zeytinli Ada’sı, tarihsel olarak MÖ 2.yy. – MS 12.yy. arasında Hellen-Roma-Bizans ve Osmanlı olmak üzere dört farklı kültürün izlerinin bulunduğu mozaik bir oluşum sergiler. Çalışma materyalini, daha önceki çalışmalarda cinsiyet ve yaş tayini yapılan (Bıçak & Suata Alpaslan, 2015 ve Bekmez &  Suata Alpaslan, 2016); 18 kadın, 37 erkek, 11 bebek ve çocuk, 60’ı cinsiyeti bilinmeyen olmak üzere toplam 126 bireye ait iskelet topluluğu oluşturmaktadır. Bu topluluktaki sadece 22 bireye ait kafatası iskeleti, bütünlüğünü koruduğundan dolayı çalışma materyali olarak seçilmiştir. Çalışmanın amacı, Zeytinli Ada bireylerine ait kafatası iskeletlerinde bulunan paranazal sinüs boşluklarının bilgisayarlı tomografi yöntemi ile görüntülenmesi; bu boşlukların bireyler arasındaki büyüklük ve yapısal farklılıklarının, yaş ve cinsiyet açısından değerlendirilerek adli vakalarda kimlik tespitinde güvenilir bir şekilde kullanılıp kullanılamayacağının araştırılmasıdır. Bu çalışma ile, Zeytinli Ada popülasyonun da bulunan 22 bireye ait kafatası iskeletinin, paranazal sinüs boşluklarının bilgisayarlı tomografi tekniğiyle görüntülemesi yapılmış, bireyler arasında görüntüleme sonuçları karşılaştırılmış ve her bir bireyin paranazal sinüs boşluklarının birbirinden farklı olduğu görülmüştür. Cinsiyet açısından da farklılık sunan paranazal sinüs boşluğu özellikleri adli vakalarda kimlik tespitinde güvenilir bir yöntem olarak kullanılabileceği saptanmıştır.

ZEYTİNLİ ADA TOPLULUĞUNA AİT KAFATASI İSKELETLERİNİN PARANAZAL SİNÜS (BT) BOŞLUĞU MORFOLOJİLERİNİN BİLGİSAYARLI TOMOGRAFİ GÖRÜNTÜLEME YÖNTEMİ İLE İNCELENMESİ

Balıkesir İli Erdek ilçesi sınırları içerisinde yer alan Zeytinli Ada,  tarihi yapısı ve arkeolojik buluntuları nedeniyle önemli bir konuma sahiptir. Çalışma materyallerimizi içeren Zeytinli Ada’sı, tarihsel olarak MÖ 2.yy. – MS 12.yy. arasında Hellen-Roma-Bizans ve Osmanlı olmak üzere dört farklı kültürün izlerinin bulunduğu mozaik bir oluşum sergiler. Çalışma materyalini, daha önceki çalışmalarda cinsiyet ve yaş tayini yapılan (Bıçak & Suata Alpaslan, 2015 ve Bekmez &  Suata Alpaslan, 2016); 18 kadın, 37 erkek, 11 bebek ve çocuk, 60’ı cinsiyeti bilinmeyen olmak üzere toplam 126 bireye ait iskelet topluluğu oluşturmaktadır. Bu topluluktaki sadece 22 bireye ait kafatası iskeleti, bütünlüğünü koruduğundan dolayı çalışma materyali olarak seçilmiştir. Çalışmanın amacı, Zeytinli Ada bireylerine ait kafatası iskeletlerinde bulunan paranazal sinüs boşluklarının bilgisayarlı tomografi yöntemi ile görüntülenmesi; bu boşlukların bireyler arasındaki büyüklük ve yapısal farklılıklarının, yaş ve cinsiyet açısından değerlendirilerek adli vakalarda kimlik tespitinde güvenilir bir şekilde kullanılıp kullanılamayacağının araştırılmasıdır. Bu çalışma ile, Zeytinli Ada popülasyonun da bulunan 22 bireye ait kafatası iskeletinin, paranazal sinüs boşluklarının bilgisayarlı tomografi tekniğiyle görüntülemesi yapılmış, bireyler arasında görüntüleme sonuçları karşılaştırılmış ve her bir bireyin paranazal sinüs boşluklarının birbirinden farklı olduğu görülmüştür. Cinsiyet açısından da farklılık sunan paranazal sinüs boşluğu özellikleri adli vakalarda kimlik tespitinde güvenilir bir yöntem olarak kullanılabileceği saptanmıştır.

___

AKIN Galip (2001). Antropometri ve Ergonomi, İnkansa Ofset Mabaacılık, 35.

BEKMEZ Mehmet Sabri, SUATA ALPASLAN Fadime (2016). Cumhuriyet Üniversitesi Fen Fakültesi Fen Bilimleri Dergisi, 37(1):41-56.

BIÇAK Saadet, SUATA ALPASLAN Fadime (2015). Cumhuriyet Üniversitesi Fen Fakültesi Fen Bilimleri Dergisi, , 36(5):32-46

CREWS Douglas (1990). Anthropological Issues in Biological Gerontology, In (eds) Rubinstein, (ed.) Anthropology and Aging. Comprehensive Reviews, Dordrecht: Kluwer Academic Publ.: 11-38.

CULBERT William Ledlie, LAW Frederick (1927). Identification by Comparison of Roentgenograms of Nasal Accessory Sinuses and Mastoid Processes. Journal of the American Medical Association 88: 1634-1636.

ÇÖLOĞLU Sedat, İŞCAN Yaşar (1998). Adli Osteoloji, İstanbul Üniversitesi Adli Tıp Enstitüsü Yayınları, Rek. No:4150, Dilek Ofset Matbaacılık.