Öz
Candide, isimsiz bir
anlatıcı tarafından, üçüncü tekil kişiyle anlatılmış bir öyküdür. Bu eserde,
Voltaire, alaycı nedensellik ilişkilerini kurmak için, dil yetisinin tüm
kaynaklarından yararlanır. Olguların iç mantığını, alaycı gerçeklikle
birleştirir. Olaylar arasında özel bağlar kurarak, Voltaire, sebepleri ve
sonuçları tersine çevirir. İyimserlik, karamsarlık ve toplumsal tabakalar
arasındaki tutarsızlığı, gözde silahı alay yoluyla gösterir.
Voltaire, bu zalim ve saçma dünyada, cennetin var olmadığım
gözler önüne serer. Düşündüğünü tersine bir anlatımla söyleme ve yergiden
oluşan ustaca karışım, Voltaire'in Candide
eserinin çekiciliğini oluşturur. Yazara göre, her şeyin iyi olduğunu söylemek
saçmalıktır. Voltaire, alman filozofu Leibniz'in iyimserlik felsefesine karşı
alaycı bir tepki gösterir. Kötülüğün her yerde bulunduğunu, savaş, kölelik,
kendini beğenmişlik ve hoşgörüsüzlüğün kötülüğün belirtisi olduğunu gösterir.
Voltaire, Candide eserinin sonunda,
mutluluğa ulaşmak için, bahçemizi yetiştirmemiz gerektiğini söyleyerek bize bir
umut iletisi verir.
___
DEBAILLY, Pascal, Candide, Voltaire, Hatier, Paris, 1992
GAILLARD, Pol, Candide, Voltaire, Hatier, Paris, 1992
İŞLER, Ertuğrul, Voltaire ve Rousseau Etrafında Aydınlanma Çağı Fransız Yazını'na Bir Bakış, Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı:5, 1999
KIERKEGAARD, Soren, İroni Kavramı, Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul, 2004
MAUROIS, André, (Çev: Cenap Yazansoy), Voltaire, Hayatı ve Eserleri, Rado yayınları, İstanbul, 1980
SÉAILLES, André, Candide, Librairie Larousse, Paris, 1970
VOLTAIRE, Candide, M.E. B. yayınları (Çev. Fehmi Baldaş), İstanbul, 1990