ORTAOKUL VE LİSE ÖĞRENCİLERİNİN OKUL MÜDÜRÜNE VE ÖĞRETMENLERE GÜVEN DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ

Öz Bu araştırma ile ortaokul ve lise öğrencilerinin, öğretmenlerine ve okul müdürüne duydukları güven düzeylerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak öğretmenlere güven ölçeği ve müdüre güven ölçeği kullanılmıştır. Araştırmanın verileri 2012-2013 eğitim-öğretim yılında, Malatya ili merkez ilçedeki okullarda öğrenim gören 402 ortaokul, 309 lise olmak üzere toplam 711 öğrenciden elde edilmiştir. Araştırmanın verileri t testi, tek yönlü varyans analizi ve korelasyon istatistikleri kullanılarak analizi edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda öğrencilerin öğretmenlerine ve okul müdürlerine güven düzeylerinin cinsiyet ve sınıf düzeyi değişkenlerine göre anlamlı farklılık gösterdiği belirlenmiştir. Ortaokul öğrencilerinin öğretmenlerine güven düzeyleri ile müdüre güven düzeyleri arasında orta düzeyde, pozitif ve anlamlı bir ilişki; lise öğrencilerinin öğretmenlerine güven düzeyleri ile müdüre güven düzeyleri arasında yüksek düzeyde, pozitif ve anlamlı bir ilişki olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Müdüre güven, öğretmene güven, öğrenciler.

PDF

___

ADAMS, C. M. (2013). Collective student trust a social resource for urban elementary students. Educational Administration Quarterly, 20(10), 1-25.

ADAMS, C. M. ve Forsyth, P. B. (2009). Conceptualizing and validating a measure of student trust. Studies in school improvement, 263-79.

ADAMS, C. M.,Forsyth, P. B. ve Mitchell, R. M. (2009). TheFormation of Parent- School Trust A Multilevel Analysis. Educational Administration Quarterly, 45(1), 4-33.

AKBAŞ, O. (2005). Lise birinci sınıf öğrencilerinin sınıf içi güven düzeylerinin belirlenmesi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(2), 275-292.

AKPINAR, B. ve Özdaş, F. (2013). Lise disiplin sorunlarının sınıf değişkeni açısından incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(4 (ÖS)), 1365-1376.

ANDERSON, A. R., Christenson, S. L., Sinclair, M. F.ve Lehr, C. A. (2004). Check & Connect: The importance of relationships for promoting engagement with school. Journal of School Psychology, 42(2), 95-113.

ARSLAN, M. M. (2009). Technical and industry vocational high school teachers’ organizational trust perceptions. Journal of Theory and Practice in Education,5(2), 274-288.

ARSLAN, M. M. (2013). Teknik ve endüstri meslek lisesi öğretmenlerinin örgütsel güven algıları. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 5(2), 274-288

AYDIN, M. (2007). Eğitim yönetimi. (8. baskı). Ankara: Hatiboğlu Yayınevi.

BAİER, A. (1986). Trust and antitrust. Ethics,96(2), 231-260.

BARNES, L.,Forsyth, P.,B. ve Adams, C., M. (2003). Student trust of principal: Scale development. Working Paper: Oklahoma State University.

BAŞ, G. ve Şentürk, C. (2011). İlköğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel adalet, örgütsel vatandaşlık ve örgütsel güven algıları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 17(1), 29-62.

BÖKEOĞLU, Ö. Ç., ve Yılmaz, K. (2008). İlköğretim okullarında örgütsel güven hakkında öğretmen görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, (54), 211-233.

BRYK, A. S., ve Schneider, B. L. (2002). Trust in schools: A core resource for improvement. Russell Sage Foundation Publications.

BURSALIOĞLU, Z. (2010). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış. (15. basım). Ankara: Pegem Akademi Yayınevi.

BÜYÜKÖZTÜRK, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2013).Bilimsel araştırma yöntemleri. (14. Baskı).Ankara: Pegem Akademi.

CEMALOĞLU, N., ve Kılınç, A. Ç. (2012). Okul yöneticilerinin etik liderlik davranışları gösterme düzeyleri ile öğretmenlerin algıladıkları örgütsel güven ve yıldırma arasındaki ilişki. Eğitim ve Bilim, 37(165), 137-151.

CERİT, Y. (2009). Öğretmenlerin örgütsel güven düzeyleri ile işbirliği yapma düzeyleri arasındaki ilişki. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,22(2), 637-657.

CLIFTON, R. A., Perry, R. P., Parsonson, K., & Hryniuk, S. (1986). Effects of ethnicity and sex on teachers' expectations of junior high school students. Sociology of Education, 58-67.

COLEMAN, A. (2012). The significance of trust in school-based collaborative leadership. International Journal of Leadership in Education, 15(1), 79-106.

COOK-SATHER, A. (2002). Authorizing students’ perspectives: Toward trust, dialogue, and change in education. Educational researcher, 31(4), 3-14.

ÇAĞLAR, Ç. (2011). Okullardaki örgütsel güven düzeyi ile öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeyinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(4), 1827-1847.

ÇINKIR, Ş. (2004). Oku lda etkili öğretmen-öğrenci ilişkisinin yönetimi. Milli Eğitim Dergisi, 161.

ÇOKLUK, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Pegem A Akademi.

DALY, A. J. ve Chrispeels, J. (2008). A question of trust: Predictive conditions for adaptive and technical leadership in educational contexts. Leadership and Policy in Schools, 7(1), 30-63.

DERİN, N. (2011). İşletmelerde geride kalan sendromu ve örgütsel güven (1.baskı). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.

DEUTSCH, M. (1958). Trust and suspicion. The Journal of conflict resolution, 2(4), 265-279.

ERDEM, F. (2003). Örgütsel yaşamda güven. Erdem, F. (Editör). Sosyal Bilimlerde güven. Birinci baskı. Ankara: Vadi Yayınları, ss 153-182.

FORD, T. G. (2014). Trust, Control, and Comprehensive School Reform: Investigating Growth in Teacher-Teacher Relational Trust in Success for All Schools. In Trust and School Life (pp. 229-258). Springer Netherlands.

FORSYTH, P. B., Adams, C. M., ve Hoy, W. K. (2011). Collective trust: why schools can't improve without it. New York: Teachers College Press.

FRAENKEL, J. R.,Wallen, N. E. ve Hyun, H. H. (2012). How to design and evaluate research in education (8th ed.). New York: McGraw-Hill.

GODDARD, R. D. (2003). Relational networks, social trust, and norms: A social capital perspective on students’ chances of academic success. Educational evaluation and policy analysis, 25(1), 59-74.

GODDARD, R. D., Salloum, S. J. ve Berebitsky, D. (2009). Trust as a Mediator of the Relationships Between Poverty, Racial Composition, and Academic Achievement Evidence From Michigan's Public Elementary Schools. Educational Administration Quarterly, 45(2), 292-311.

GODDARD, R. D., Tschannen-Moran, M. ve Hoy, W. K. (2001). A multilevel examination of the distribution and effects of teacher trust in students and parents in urban elementary schools. The Elementary School Journal, 102(1), 3- 17.

HALİS, M., Göksöz, G. S. ve Yaşar, Ö. (2007). Örgütsel güvenin belirleyici faktörleri ve bankacılık sektöründe bir uygulama. Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17, 187-205.

HOSMER, L. T. (1995). Trust: The connecting link between organizational theory and philosophical ethics. Academy of management Review, 20(2), 379-403.

HOY, W. K. (2002). Faculty trust: A key to student achievement. Journal of School Public Relations, 23(2), 88-103.

HOY, W. K. ve Tschannen-Moran, M. (1999). Five faces of trust: An empirical confirmation in urban elementary schools. Journal of School Leadership, 9, 184- 208.

HOY, W. K., Smith, P. A. ve Sweetland, S. R. (2002). The development of the organizational climate index for high schools: Its measure and relationship to faculty trust. The High School Journal, 86(2), 38-49.

HOY, W. K., ve Tschannen-Moran, M. (2007). The conceptualization and measurement of faculty trust in schools. Hoy, W. K., ve DiPaola, M. F.(Ed.).Essential ideas for the reform of American schools. Information Age Pub Incorporated.

HOY, W. K.,Gage, C. Q. ve Tarter, C. J. (2006). School mindfulness and faculty trust: Necessary Quarterly, 42(2), 236-255. for each other?. Educational Administration

HOY, W. K.,Tarter, C. J., ve Hoy, A. W. (2006). Academic optimism of schools: A force for student achievement. American educational research journal, 43(3), 425-446.

İSLAMOĞLU, G.(2003). Etik ve güven. Tevrüz, S. (Editör). İş hayatında etik. Birinci baskı. İstanbul: Beta Yayınları, ss 83-118.

İSLAMOĞLU, G., Birsel, M. ve Börü, D. (2007). Kurum içinde güven: Yöneticiye, iş arkadaşlarına ve kuruma yönelik güven ölçümü (Alan araştırması ve sonuçları). İstanbul: İnkılap kitabevi.

KALEMCİ-TÜZÜN, İ. (2007).Güven, örgütsel güven ve örgütsel güven modelleri. Karamanoğlu Mehmet Bey İİ BF Dergisi, 13, 93-118.

KARAKAYA, İ. (2011). Bilimsel araştırma yöntemleri. Tanrıöğen, A. (Editör). Bilimsel araştırma yöntemleri. İkinci baskı. Ankara: Anı Yayıncılık.

KARASAR, N. (2007). Bilimsel araştırma yöntemi (17. Baskı). Ankara: Nobel Yayıncılık.

KOCHANEK, J. R. (2005). Building trust for better schools: Research-based practices. California: CorwinPress.

KOŞAR, D. ve Yalçınkaya, M. (2013). Öğretmenlerin Örgütsel Vatandaşlık Davranışlarının Yordayıcıları Olarak Örgüt Kültürü ve Örgütsel Güven. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 19(4), 603-627.

LEE, S. J. (2007). The relations between the student–teacher trust relationship and school success in the case of Korean middle schools. Educational Studies, 33(2), 209-216.

LEWICKI, R. J., McAllister, D. J. ve Bies, R. J. (1998). Trust and distrust: New relationships and realities. Academy of management Review, 23(3), 438-458.

LEWIS, J. D. ve Weigert, A. (1985). Trust as a social reality. Social Forces, 63(4), 967- 985.

LUHMANN, N. (1979).Trust and power. New York: John Willey & Sons.

MADDUX, W. W., ve Brewer, M. B. (2005). Gender differences in the relational and collective bases for trust. Group Processes&Intergroup Relations, 8(2), 159-171.

MAHİROĞLU, A. ve Buluç, B. (2003).Orta öğretim kurumlarında fiziksel ceza uygulamaları. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(1),81-95.

MALONEY, S. J. (2006). Trust in suburban middle schools: The Perceptions of Teachers, Parents, and Principals (Doctoral dissertation, St. John'sUniversity).

MAYER, R. C.,Davis, J. H., ve Schoorman, F. D. (1995). An integrative model of organizational trust. Academy of management review, 709-734.

MENTEŞ, C. (2011).İlköğretim okulu 5. sınıf öğrencilerinin öğretmenlerine olan güven düzeyleri ile derse katılım düzeyleri arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.

MERCAN, M. (2001).Ortaöğretim okullarındaki disiplin cezaları uygulamalarının sonuçları ile ilgili görüşlerin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.

MİRZA, M., ve Redzuan, M. R. (2012). The relationship betweenteacher’s organizational trust and organizational commitment in primary schools. Life ScienceJournal, 9(3),1372-1376.

MITCHELL, R. M. ve Forsyth, P. B. (2004, November). Trust, the principal and student identification. Annual Meeting of The University Council for Education Administration, Kansas City, Missouri.

MYHILL, D., ve Jones, S. (2006). ‘She doesn’t shout at no girls’: Pupils’ perceptions of gender equity in the classroom. Cambridge Journal of Education, 36(1), 99–113. NOOTEBOOM, B.

(2002). Trust: Forms, Fooundations, Functions,

FailuresandFigures. Glos: Edward Elgar Publishing.

ÖZDOĞAN, F.B. ve Tüzün İ.K. (2007).Öğrencilerin üniversitelerine duydukları güven üzerine bir araştırma. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15 (2),639-650.

ÖZER, N. ve Atik, S. (2014, basımda). Ortaokul ve lise öğrencilerinin okul müdürlerine güven düzeylerinin incelenmesi. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD),15(3).

ÖZER, N. ve Tül, C.(2014). Öğrenciler için öğretmene güven ölçeğinin Türkçe formunun psikometrik özelliklerinin incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,10(1),105-119.

ÖZER, N., Demirtaş, H., Üstüner, M., ve Cömert, M. (2006). Ortaöğretim öğretmenlerinin örgütsel güven algıları. Ege Eğitim Dergisi, 7(1), 103-124.

POLAT, S. (2007). Örgütsel güven, adalet ve vatandaşlık davranışlarına ilişkin öğretmen algıları. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmit.

POLAT, S. (2009). Eğitim örgütleri için sosyal sermaye: Örgütsel güven. (1.baskı) Ankara: Pegem A Yayıncılık.

POLAT, S. ve Celep, C. (2008). Ortaöğretim öğretmenlerinin örgütsel adalet, örgütsel güven, örgütsel vatandaşlık davranışlarına ilişkin algıları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 14(2), 307-331.

POLAT, S. ve Taştan, M. (2009).Yükseköğretim öğrencilerinin öğretim elemanlarına güven düzeyi ile akademik başarıları arasındaki ilişki. New World Sciences Academy (e-Journal of New World Sciences Academy), 4 (2), 558-574.

ROBBINS, S. P. ve Judge, T. A. (2013). Örgütsel davranış.(Çev. Edt. İnci Erdem). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.

ROTENBERG, K. J.,MacDonald, K. J. ve King, E. V. (2004). The relationship between loneliness and interpersonal trust during middle childhood. The Journal of genetic psychology, 165(3), 233-249.

ROTTER, J. B. (1967). A new scale for the measurement of interpersonal trust. Journal of Personality, 35(4), 651-665.

SABEL, C. F. (1993). Studied trust: building new forms of cooperation in a volatile economy. Human relations, 46(9), 1133-1170.

SADKER, M., Sadker, D. ve Klein, S. (1991). The issue of gender in elementary and secondary education. In G. Grant (Ed.), Review of research in education (Vol. 17, pp. 269–334). Washington, DC: American Educational Research Association.

SAĞLAM-Arı,G. (2003). Yöneticiye duyulan güven örgütsel bağlılığı arttırır mı? Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 2, 17-36.

SEASHORE Louis, K.,Dretzke, B., ve Wahlstrom, K. (2010). How does leadership affect student achievement? Results from a national US survey. School Effectiveness and School İmprovement, 21(3), 315-336.

SMITH, P. A., ve Birney, L. L. (2005). The organizational trust of elementary schools and dimensions of student bullying. International Journal of Educational Management, 19(6), 469-485.

SOLOMON, R. C. ve Flores, F. (2001). Güven yaratmak. (Çev.Kardam, A.). İstanbul: MESS Yayınları.

SPECTOR, M. D. ve Jones, G. E. (2004). Trust in the workplace: factors affecting trust formation between team members. The Journal of SocialPsychology, 144(3), 311-321.

TAN, H.H. ve Tan, C.S.F. (2000). Toward the differentiation of trust in supervisor and trust in organization. Genetic, Social, and General Psychology Monographs, 126 (2), 241–260.

TAYLOR-DUNLOP, K. ve Lester, P. E. (2000). The Development of an Instrument To Measure Organizational Trust. Annual Meeting of the American Educational Research Association, New Orleans.

TDK (2014). Büyük Türkçe Sözlük. http://www.tdk.gov.tr adresinden 01 Haziran 2014 tarihinde erişilmiştir.

TSCHANNEN-MORAN, M. (2004). Trust matters: leadership for successful schools. San Francisco: Jossey-Bass.

TSCHANNEN-MORAN, M. (2009). Fostering teacher professionalism in schools the role of leadership orientation and trust. Educational Administration Quarterly, 45(2), 217-247.

TSCHANNEN-MORAN, M.,Bankole, R. A., Mitchell, R. M., ve Moore Jr, D. M. (2013). Student Academic Optimism: a confirmatory factor analysis. Journal of Educational Administration, 51(2), 150-175.

TSCHANNEN-MORAN, M.,ve Hoy, W. K. (2000). A multi disciplinary analysis of the nature, meaning, and measurement of trust. Review of Educational Research, 70(4), 547-593.

VAN HOUTTE, M. (2007). Exploring teacher trust in technical/vocational secondary schools: Male teachers’ preference for girls. Teaching and Teacher Education, 23(6), 826-839.

VAN MAELE, D., ve Van Houtte, M. (2009). Faculty trust and organizational school characteristics an exploration across secondary schools in Flanders.Educational Administration Quarterly, 45(4), 556-589.

VAN MAELE, D.,Forsyth, P. B. ve Van Houtte, M. (Ed,2014). Trust and school life: the role of trust for learning, teaching, leading, and bridging. Springer Science+ Business Media.

YAVUZ, K.(2003). Günümüzde güven problemi ve güven. Erdem, F. (Editör). Sosyal Bilimlerde güven. Birinci baskı. Ankara: Vadi Yayınları, ss 27-52.

YILDIZ, K. (2013). Öğretmenlerin Örgütsel Adalet ve Örgütsel Güven Algıları. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(1),289-316.

YILMAZ, E. (2006). Okullardaki örgütsel güven düzeyinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16, 739-756.

YILMAZ, K. (2009). Özel dershane öğretmenlerinin örgütsel güven düzeyleri ile örgütsel vatandaşlık davranışları arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 15(59), 471-490.

YILMAZ, K. ve Altınkurt, Y. (2012). Relationshıp between the leadership behaviors and organizational trust and organizational justice. Cukurova University Faculty of Education Journal, 41(1), 12-24.

YIN, H. B., Lee, J. C. K., Jin, Y. L., ve Zhang, Z. H. (2013). Theeffect of trust on teacher empowerment: the mediation of teacher efficacy. Educational Studies, 39(1), 13-28.

YÜCEL, C. ve Samancı-Kalaycı, G. (2009). Örgütsel güven ve örgütsel vatandaşlık davranışı. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,19 (1),113-132.

YÜCEL, P. Z. (2006). Örgütsel güven ve iş tatmini ilişkisi ve bir araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.

ZAYİM, M. (2010). Investigating the relationship between primary and secondary level public school teachers’ readiness for change and perceived organizational trust. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara

ZAYİM, M., ve Kondakçı, Y. (2014). An exploration of the relationship between readiness for change and organizational trust in Turkish public schools. Educational Management Administration &Leadership, published online 12 May 2014, DOİ:1741143214523009.