Ahmet Oktay'a Göre Roman Kahramanı

Ahmet Oktay, şairliği ve şiir eleştirmenliğinin yanı sıra roman sanatı ile yakından ilgilenmiş, Türk edebiyatının önemli romanları üzerine birçok eleştiri yazısı yazmıştır. Romanın kuramsal düzeyde ne olduğu ile ilgili fikirler geliştirmiş; 1950’lerden itibaren edebiyat dergilerinde Türk romanının gelişimi hakkında değerlendirmelerde bulunmuştur. Günümüz romanı ile ilgili popüler kültür ve medya bağlamında ileri sürdüğü görüşler, birikim sahibi bir eleştirmenin kaygılarını içerir. Türk romanının ulaştığı seviyeyi birçok yönüyle iç açıcı bulmayan Oktay, teknolojik imkânların oluşturduğu yeni sosyal yapının roman üzerindeki etkilerini değerlendirirken sosyal ve siyasî açıdan içi boşaltılan romanın, edebî/estetik düzeyde de değer kaybettiğini düşünmektedir. Romanın edebî açıdan değersizleştirilmesi, özellikle romanda bireyin ortadan kaldırılması, roman kahramanının yok edilmesi aracılığı ile gerçekleştirilmektedir. Bu çalışmada Ahmet Oktay’ın, roman kahramanının romandaki işlevi üzerine fikirleri bu doğrultuda incelenecektir.

As well as being a poet and poetry critic, Ahmet Oktay has been interested in the art of fiction closely and he has written many critiques on important novels in Turkish literature. He has developed ideas about what the novel is at theoretical level; beginning from 1950s he has had evaluations about the development of Turkish novel in the literature magazines .His ideas about today's novel in the context of popular culture and the media ,contain the concerns of an experienced critic. Oktay thinks the level the Turkish novel has reached is not very successful in many aspects. While he is evaluating the effects of technological opportunities posed by the new social structure on novel, he thinks the novel ,was emptied in social and politic aspects, is also lost value in literary/aesthetic level. The novel's loss of value in literary aspects is performed by especially elimination of individual and the protagonist's destruction in novel, In this study, Ahmet Oktay’s ideas about the novel protagonist's function will be examined in this direction.

___

OKTAY, Ahmet (1969), Türk Romanı, (Açıkoturumu düzenleyen: Mehmet Seyda), İstanbul: Tekin Yayınevi.

OKTAY, Ahmet (1989), Söyleşi: “Ahmet Oktay ile Edebiyat Pratiği Üzerine: Sermaye Dergileri Muhalefet Yuvasıdır”, Edebiyat Dostları, S. 32, s. 2.

OKTAY, Ahmet (2000), Postmodernist Tahayyüle İtirazlar, İstanbul: İnkılap Kitapevi.

OKTAY, Ahmet (2003), Romanımıza Ne Oldu?, İstanbul: Dünya Yayıncılık. OKTAY, Ahmet (2005), Kahramanın Ölümü, İstanbul: Alkım Yayınları.

OKTAY, Ahmet (2007), Söyleşi: “Edebiyat Deneyimini Kaybetti”, Mesele, S. 2, s. 7-12.

OKTAY, Ahmet (2010), Emperyalizm, Roman ve Eleştiri, İstanbul: İthaki Yayınları.

TOMUR, Sevil (2000), “Ahmet Oktay ve Roman Eleştirisi”, Edebiyat ve Eleştiri S. 50, s. 84-93.

YILMAZ, Mehmet (2013), Ahmet Oktay’ın Hayatı Sanat Anlayışı ve Şiiri Üzerine Bir İnceleme, (Basılmamış Doktora Tezi), Erzurum: Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.