Psikolojik İhtiyaç Doyumunda Denge Ölçeği: Türkçe Uyarlama Çalışması

Psikolojik ihtiyaçlar konusu ruh sağlığı alanında uzun süredir yaygın olarak çalışılan konulardan biridir. Bu ihtiyaçlara yönelik çeşitli kuramsal görüşler ortaya atılmış ve psikolojik ihtiyaçlar çeşitli şekilde sınıflandırılmıştır. Öz belirleme kuramı çerçevesinde psikolojik ihtiyaçların evrensel olduğu ve yeterlik, ilişkisellik ve özerklik olarak ele alınabileceği belirtilmektedir. Bu araştırmada, öz belirleme kuramı çerçevesinde ihtiyaç doyumunu ölçmeye yönelik olarak geliştirilmiş Psikolojik İhtiyaç Doyumunda Denge Ölçeğinin (PİDDÖ) Türkçeye uyarlama çalışması gerçekleştirilmiştir. PİDDÖ’nün geçerlik ve güvenirlik çalışması Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi öğrencileri ve bu fakültede formasyon eğitimi gören diğer fakülte öğrencileri üzerinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmada doğrulayıcı faktör analizi 285 kişi, benzer ölçek geçerliği için 282 kişi, test tekrar test güvenirliği 50 kişi üzerinden gerçekleştirilmiştir. Araştırmaya katılanların % 80,5’i kadın, % 19,5’i erkektir. Katılımcıların yaş ortalaması 22’ dir. Araştırma sonucunda ölçeğin psikometrik özelliklerinin yeterli düzeyde olduğu, model uyum değerlerinin iyi olduğu belirlenmiştir. Buna göre PİDDÖ ihtiyaç doyumuna ilişkin araştırmalarda kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçme aracıdır.

Anahtar Kelimeler:

Psikolojik İhtiyaç Doyumunda Denge Ölçeği, Psikolojik İhtiyaç Doyumu, İlişkisellik, Yeterlik, Özerklik

Adaptation Study of the Balanced Measure of Psychological Needs Scale to Turkish Culture

Psychological needs are one of the most widely studied topics in the field of mental health for a long time. One of the commonly used approaches in psychological needs satisfaction research in recent years is self-determination theory. It is stated in the frame of self-determination theory that psychological needs are universal and can be classified as needs of competence, relationship and autonomy. In this study, it is aimed to make the adaptation of the Balanced Measure of Psychological Needs (BMPN) Scale which was developed in order to measure the satisfaction level within the framework of self-determination theory, to Turkish culture. After examining the related literature, the validity and reliability study of BMPN Scale has been carried out on the students of Faculty of Educational Sciences of Ankara University and on the pedagogical formation students from other faculties. Confirmatory factor analysis in the study was conducted on 285 people, criterion related validity on 282 people and test re-test reliability on 50 people. 80.5% of the respondents were female, 19.5% were male. The average age of participants is 22. As a result of the research, it was determined that the psychometric properties of the scale were adequate and the model fit values were good. Accordingly, Turkish form of BMPN is a valid and reliable measurement tool that can be used in research on needs satisfaction.

Keywords:

Balanced measure of psychological needs (BMPN) scale, Psychological need satisfaction, Relatedness, Competence, Autonomy,

PDF

___

Buunk, B., & Nauta, A. (2000). Why intra individual needs are not enough motivation is primarily social. Psychological Inquiry, 11(4), 279-284.
Büyüköztürk, Ş. (2008). Veri analizi el kitabı: İstatistik, araştırma deseni, SPSS uygulamaları ve yorum. Ankara: Pegem Yayınları.
Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., ve Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi.
Cihangir-Çankaya, Z. (2005). Öz-belirleme modeli: özerklik desteği, ihtiyaç doyumu, iyi olma. (Yayımlanmamış doktora tezi), Gazi Üniversitesi, Ankara.
Cihangir-Cankaya, Z. (2009). Öğretmen adaylarında temel psikolojik ihtiyaçların doyumu ve iyi olma. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(3), 691-711
Deci, E. L.,&Ryan, R. M. (2000). The" what" and" why" of goalpursuits: Human needsandthe self- determination of behavior. Psychological inquiry, 11(4), 227-268.
Deci, E. L.,& Ryan, R. (1991). A motivational approachto self: Integration in personality. In R. A. Dienstbier (Ed.), Nebraska Symposium on Motivation, 1990: Perspectives on Motivation (pp. 237– 288). Lincoln, NE, US: University of Nebraska Press.
Deci, E. L.,Ryan, R. M., Gagne ́, M., Leone, D. R., Usunov, J., and Kornazheva, B. P. (2001). Need satisfaction, motivation, and well-being in the work organizations of a former Eastern Bloccountry. Personality and Social Psychology Bulletin, 27,930–942.
Diener, E.,Emmons, R., Larsen, R. & Griffin, S. (1985). The Satisfaction with life scale. Journal of Personality Assessment, 49 (1), 75-76.
Doğan, T. (2011). İki boyutlu benlik saygısı: Kendini sevme ve Öz-yeterlik Ölçeği’nin Türkçe uyarlaması ve psikometrik özelliklerinin incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 36(162), 126-137.
Durak, M.,Senol-Durak, E., &Gençöz, T. (2010). Psychometric properties of the satisfaction with life scale among Turkish university students, correctional officers, and elderly adults. Social indicators research, 99(3), 413-429.
Glasser, W. (1998). Choice theory a new psychology of personal freedom. New York. HarperCollins. Hu, L. T., & Bentler, P. M. (1999). Cut off criteriafor fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 6(1), 1-55.
Ingledew, D. K.,Markland, D., & Sheppard, K. E. (2004). Personality and self-determination of exercise behaviour. Personality and Individual Differences, 36(8), 1921-1932.
İlhan, T., ve Özbay, Y. (2010). Yaşam amaçlarının ve psikolojik ihtiyaç doyumunun öznel iyi oluş üzerindeki yordayıcı rolü. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(34), 109-118.
Kağıtçıbaşı, Ç. (1996). Özerk-ilişkisel benlik: Yeni bir sentez. Türk Psikoloji Dergisi, 11(37), 36-43.
Kowal, J.,& Fortier, M. S. (1999). Motivational determinants of flow: Contributions from self- determination theory. The Journal of Social Psychology, 139(3), 355-368.
La Guardia, Ryan, R., Couchman, C., and Deci, E. (2000). Within-person variation a security of attachment: a self – determination theory perspective on attachment, need fullfillment and well – being. Journal of Personality and Social Psychology, 79(3), 367-384.
Maslow, A. H. (2013). Toward a psychology of being. SimonandSchuster.
Neubauer, A. B., & Voss, A. (2016). Validation and revision of a German version of the Balanced Measure of Psychological Needs Scale. Journal of Individual Differences, 37(1):56–72.
Reis, H. T., Sheldon, K. M., Gable, S. L., Roscoe, J., and Ryan, R. M. (2000). Daily well-being: The role of autonomy, competence, and relatedness. Personality and Social Psychology Bulletin, 26(4), 419-435.
Ryan, R. M., & Deci, E. L. (2000). Self-determination theory and the facilitation of intrinsic motivation, social development, and well-being. American Psychologist,55(1), 68–78.
Sheldon, K. M., Elliot, A. J., Kim, Y., & Kasser, T. (2001). What is satisfying about satisfying events? Testing 10 candidate psychological needs. Journal of Personality and Social Psychology, 80(2), 325.
Sheldon, K. M., & Bettencourt, B. (2002). Psychological need-satisfaction and subjective well-being within social groups. British Journal of Social Psychology, 41(1), 25–38.
Sheldon, K. M., & Niemiec, C. P. (2006). It's not just the amount that counts: balanced need satisfaction also affects well-being. Journal of Personality and Social Psychology, 91(2), 331.
Sheldon, K. M. & Hilpert, J. C. (2012). The balanced measure of psychological needs (BMPN) scale: An alternative domain general measure of need satisfaction. Motivation and Emotion, 36, 439–451.
Sümer, N. (2000). Yapısal eşitlik modelleri: Temel kavramlar ve örnek uygulamalar. Türk Psikoloji Yazıları, 3(6), 49-74.
Şimşek, Ö.F. (2007). Yapısal eşitlik modellemesine giriş: Temel ilkeler ve LISREL uygulamaları. Ankara: Ekinoks Yayınları.
Kermen, U., ve Sarı, T. (2014). Üniversite öğrencilerinde ihtiyaç doyumu ve öznel iyi oluş arasındaki ilişkinin incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2), 175-185.
Tafarodi, R. W.,& Swann, W. B. (2001). Two dimensional self-esteem: Theory and measurement. Personality and Individual Differences, 31, 653-673.
Tian, L.,Chen, H., & Huebner, E. S. (2014). The longitudinal relationships between basic psychological needs satisfaction at school and school-related subjective well-being in adolescents. Social Indicators Research, 119(1), 353-372.
Türkdoğan, T., & Duru, E. (2012). The role of basic needs fulfillment in prediction of subjective well-being among university students. Educational Sciences: Theory and Practice, 12(4), 2440-2446.