Zehra GÖÇMEN BAYKARA, Ceyda Su GÜNDÜZ, Gülcan EYÜBOĞLU

Hemşirelik öğrencilerinin ahlaki duyarlılıklarının profesyonellik tutum düzeylerine etkisi

Amaç: Bu araştırma, hemşirelik öğrencilerinin ahlaki duyarlılıklarının profesyonellik tutum düzeylerine etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır.Yöntem: Araştırma, Ankara’da bir üniversitesinin hemşirelik bölümünde öğrenim gören öğrencilerle tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini, 2016-2017 eğitim-öğretim yılında öğrenim gören ve araştırmaya katılmaya gönüllü olarak kabul eden 528 öğrenci oluşturmuştur. Araştırma verileri; Tanıtıcı Özellikler Formu, Öğrenci Hemşirelere Yönelik Profesyonellik Tutum Ölçeği ve Ahlaki Duyarlılık Anketi kullanılarak toplanmıştır.Bulgular: Öğrencilerin Profesyonellik Tutum Ölçeği puan ortalaması 3.98±.54 (1-5) ve Ahlaki Duyarlılık Anketi puan ortalaması 2.76±.71’dir (1-5). Kadın öğrenciler ile hemşireliği kendi isteğiyle ve ilk sıralarda seçen öğrencilerin profesyonellik tutumları ve ahlaki duyarlılıkları daha yüksek bulunmuştur. Sınıf düzeyi arttıkça öğrencilerin profesyonellik tutumunun artmasına rağmen ahlaki duyarlılıklarının azaldığı saptanmıştır. Öğrencilerin ahlaki duyarlılık ölçeğinin; özerklik, yarar sağlama ve bütüncül yaklaşım alt boyutlarındaki puanlarının yükselmesi ile profesyonellik tutumlarının arttığı belirlenmiştir. Sonuç: Öğrencilerin ortalamanın üzerinde profesyonel tutum sergiledikleri, ortalama düzeyde ahlaki duyarlılığa sahip oldukları ve ahlaki duyarlılıklarının profesyonellik tutum düzeylerini etkilediği belirlenmiştir. Hemşirelerin ahlaki duyarlılığının yüksek olması, profesyonelleşmeye katkıda bulunarak hemşirelik bakımının kalitesini doğrudan etkileyecektir. Bu nedenle öğrencilere ahlaki duyarlılığın ve profesyonel davranışların kazandırılmasına yönelik eğitim programlarının düzenlenmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Ahlaki duyarlılık, profesyonellik, tutum, hemşirelik öğrencisi

Impact of nursing students’ moral sensitivity on their levels of professional attitude

Purpose: This study was conducted to determine the impact of the moral sensitivity of nursing students on their levels of professional attitudes.Materials and Methods: The descriptive research sample comprised 528 voluntary students studying in their 1st, 2nd, 3rd or 4th year during the 2016-2017 academic years at a university, department of nursing in Ankara. The research data was collected using the Descriptor Characteristics Form, Professional Attitudes Scale for Nursing Students and Moral Sensitivity Questionnaire.Results: The point averages of the students were 3.98±0.54 (1-5) for the Professional Attitude Scale and 2.76±0.71 (1-5) for the Moral Sensitivity Questionnaire. It was determined that the students’ choose nursing on their own initiative in the first place and females’ professional attitudes and moral sensitivity were found higher. As the students’ year of study increased, moral sensitivities decreased despite the increase of professionalism. It has been determined that the students' moral sensitivity to autonomy, benefit and the holistic approach increase their professional attitudes. Conclusion: The professional attitudes of the students were determined to be above the average, and it was further determined that the students had an average level of moral sensitivity, and that moral sensitivity had an impact on the levels of professional attitude. Consequently, it is very important to establish a perception of professionalism and moral sensitivity during the early years of a nursing student’s education.

Keywords:

Moral sensitivity, professionalism, attitude,

PDF

___

1. Miller BK, Adams D, Beck L. A behavioral inventory for professionalism. J Prof Nurs. 1993;9:290-295.
2. Cerit B, Dinç L. Ethical decision-making and professional behaviour among nurses: a correlational study. Nurs Ethics. 2013;20:200-212.
3. Skar R. The meaning of autonomy in nursing practice. J Clin Nurs. 2010;19:2226-2234.
4. Wynd CA. Current factors contributing to professionalism in nursing. J Prof Nurs. 2003;19:251- 61.
5. Nora CR, Zoboli EL, Vieira MM. Moral sensitivity in primary health care nurses. Rev Bras Enferm. 2017;70:308-16.
6. Shahvali EA, Mohammadzadeh H, Hazaryan M, Hemmatipour A. Investigating the relationship between nurses' moral sensitivity and patients' satisfaction with the quality of nursing care. Eurasian J Anal Chem. 2018;13(3).
7. Amiri E, Hossein E, Maryam V, Asghari Jafarabadi M, Namdar Areshtanab H. Relationship between nurses’ moral sensitivity and the quality of care. Nurs Ethics. 2018;1.
8. Gocmen Baykara Z, Guler Demir S, Yaman S. The effect of ethics training on students recognizing ethical violations and developing moral sensitivity. Nurs Ethics. 2015;22:661-75.
9. Bahrieni F, Azodi P, Hajivandi A, Jahanpour F. The effect of education in nurse’s moral sensitivity. J Pharm Sci. 2017;9:1817-21.
10. Tuvesson H, Lutzen K. Demographic factors associated with moral sensitivity among nursing students. Nurs Ethics. 2017;24:847-55.
11. Comrie RW. An analysis of undergraduate and graduate student nurses’ moral sensitivity. Nurs Ethics. 2012;19:116-27.
12. Borhani F, Abbaszadeh A, Hoseinabadi-Farahani MJ. Moral sensitivity and its dimensions in Iranian nursing students. J Med Ethics Hist Med. 2016;9.
13. Kilic Akca N, Şimşek N, Efe Arslan D, Senturk S, Akca D. Moral sensitivity among senior nursing students in Turkey. International Journal of Caring Sciences. 2017;10:1031.
14. Karadag A, Hisar F, Gocmen Baykara Z, Çalışkan N, Karabulut H, Öztürk D. A longitudinal study on the effect of tailored training and counseling on the professional attitude of nursing students. J Prof Nurs. 2015;31:262-70.
15. Hisar F, Karadag A, Kan A. Development of an instrument to measure professional attitudes in nursing students in Turkey. Nurse Educ Today. 2010;30:726-30.
16. Karadağ A, Hisar F, Çelik B, Gocmen Baykara Z. Determining professionalism in Turkish students nurses. International Journal of Human Sciences. 2016;13.
17. Tosun, H. Ahlaki Duyarlılık Anketi (ADA): Türkçe Geçerlik ve Güvenirlik Uyarlaması. J Contemp Med. 2018;8:316-21.
18. Korkmaz F, Görgülü S. Hemşirelerin, meslek ölçütleri bağlamında hemşireliğe ilişkin görüşleri. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2010;17:001-017.
19. Gocmen Baykara Z, Şahinoğlu S. An evaluation of nurses’ professional autonomy in Turkey. Nurs Ethics. 2014;21:447-60.
20. Oğuz NY, Tepe H, Büken NÖ, Kucur DK. Biyoetik terimleri sözlüğü, Ankara, Türkiye Felsefe Kurumu. 2005. 20.
21. Küçükoğlu S, Çelebioğlu A, Miroğlu A, Çağlar G, Bağcı N. Hemşirelik öğrencilerinin mesleki dernekler hakkındaki bilgi ve farkındalıkları. Cumhuriyet Hemşirelik Dergisi. 2014;3:9-14.
22. Matthews J. Role of professional organizations in advocating for the nursing profession. Online J Issues Nurs. 2012;17.
23. Lutzen K, Dahlqvist V, Eriksson S, Norberg A. Developing the concept of moral sensitivity in health care practice. Nurs Ethics. 2006;13:187-96.
24. Burkhardt M, AK N. Çağdaş Hemşirelikte Etik. (Çeviri Eds Alpar ŞE, Bahçecik N, Karabacak Ü). İstanbul, İstanbul Tıp Kitabevi. 2013.
25. Numminen OH, Leino-Kilpi H. Nursing students’ ethical decision-making: a review of the literature. Nurse Educ Today. 2007;27:796-807.
26. Bang KS, Kang JH, Jun MH, Kim HS, Son HM, Yu SJ, Kwon MK, Kim JS. Professional values in Korean undergraduate nursing students. Nurse Educ Today. 2011;31:72-5.
27. Bayraktar D, Yılmaz H, Khorshid L. Bir üniversite hastanesinde çalışan hemşirelerin profesyonel tutumlarının incelenmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2016;32:65-74.
28. You D, Maeda Y, Bebeau MJ. Gender differences in moral sensitivity: a meta-analysis. Ethics Behav. 2011;21:263-82.
29. Lutzen K, Johansson A, Nordström G. Moral sensitivity: Some differences between nurses and physicians. Nurs Ethics. 2000;7:520-30.
30. Lutzen K, Blom T, Ewalds-Kvist B, Winch, S. Moral stress, moral climate and moral sensitivity among psychiatric professionals. Nurs Ethics. 2010;17:213- 24.
31. Gilligan C. Kadının farklı sesi: Psikolojik kuram ve kadının gelişimi. (Çev Eds Elma M, Dinçer D, Arısan F). İstanbul, Pinhan Yayıncılık. 2017.
32. Çevik K, Khorshid L. Hemşirelik öğrencilerinin profesyonel davranışları uygulayabilme durumlarının belirlenmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2012;28:23-30.
33. Kant İ. Pratik Aklın Eleştirisi. (Çev eds Kuçuradi İ, Gökberk Ü, Akatlı F). Ankara, Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları. 2009.