Bipolar ötimik hastalarda uykunun genel özellikleri ve uyku bozuklukları

Amaç: Bu çalışmada ötimik dönemde olup, sorulunca uyku sorunu bildiren hastalarda uykunun genel özellikleri ile görülen uyku bozukluklarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Çalışmaya Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Bipolar Bozukluk Birimi’ne ayaktan başvuran ve “Genel olarak uyku düzeninizden memnun musunuz? Son 1 yıldır uyku düzeninizden memnun muydunuz?” sorularından en az birine “hayır” ve / veya “Başkalarının gözlemine göre uykunuzda sorun var mı?” sorusuna “evet” yanıtı veren 18-65 yaş arası 57 hasta alındı.Sosyodemografik Veri Formu ve Bipolar Bozukluk Veri Formu dolduruldu. Genel Uyku Anketi (GUA) ile uykunun genel özellikleri ve uyku bozuklukları sorgulandı. Tüm hastalar Epworth Uykululuk Ölçeği (EUÖ)’ni doldurdu. Bulgular: Uykuyu başlatma, sürdürme ve sonlandırma evrelerinde sıklıkla sorun yaşadığı gözlenen hastaların %43.9’unun 10 saatten fazla uyuduğunu, %54.4’ünün horladığını, % 1.8’inin uyku apnesi yaşadığını bildirdiği gözlenmiştir. Hastaların %36.8’inin uyku sorunlarının mevsimsel özellik gösterdiği saptanmış, uyku sorunları çoğunlukla ikincil ve ruhsal kökenli olarak tanımlanmıştır. Sonuç: BPB’un ötimik dönemlerinde uyku bozuklukları oldukça sık görülen, tedavi için başvuru nedeni olmayan, gözden kaçan ve hastalık seyri, işlevsellik ve yaşam kalitesi üzerine etkileri iyi bilinen bozukluklar olup, BPB tanılı her hastanın uyku alışkanlıkları, yapısı ve bozuklukları açısından ayrıntılı olarak incelenmesi büyük önem taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler:

bipolar bozukluk, uyku özellikleri

The general characteristics of sleep and sleep disorders in bipolar euthymic patients

Purpose: The aim of this study was to assess sleep characteristics and sleep disorders in bipolar euthymic patients who declared to have sleep problems when asked. Material and Methods: A total of 57 outpatients aged 18-65 who said “no” to “Are you generally satisfied with your sleep pattern? Have you been satisfied with your sleep pattern for last one year?” questions (at least one of them) and / or said “yes” to “Is there a problem with your sleep according to others’ observations” question and have been followed in Bipolar Disorder Unit of Department of Psychiatry, Cukurova University Medical School were included in the study. A data form for socio-demographic features and another form for clinical characteristics of bipolar disorder have been completed. The general features of sleep were investigated by General Sleep Questionnaire (GSQ). All patients completed Epworth Sleepiness Scale (ESS).Results: The patients had problems in initiation, maintenance and termination of sleep frequently and 43.9% of sample group reported to sleep more than 10 hours a day, 54.4% to snore and 1.8% to have sleep apnea. Sleep disturbances were seasonal in 36.8% of sample group and were commonly defined as secondary and psychogenic. Conclusion: Sleep disorders are frequently seen in euthymic bipolar patients, rarely result with hospital admissions and are frequently overlooked. Their negative effects on illness course, functionality and quality of life are well known. All patients with bipolar disorder should be examined in detail in terms of sleep habits, sleep structure and sleep disorders.

Keywords:

bipolar disorder, sleep characteristics,

PDF

___

Kaynaklar 1. Işık E, Işık U. Çocuk, Ergen, Erişkin ve Yaşlılarda Depresif ve Bipolar Bozukluklar, Rotatıp Kitapevi. Ankara, 2013.
2. Kaplan HI, Sadock BJ, Grebb JA. Synopsis of Psychiatry, Behavioral Sciences, Clinical psychiatry Seventh Edition, 1994.
3. Bauer M, Pfennig A. Epidemiology of bipolar disorders.Epilepsia. 2005; 46(4):8-13.
4. Keskin N, Tamam L. Bipolar Bozuklukta Uyku. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar. 2016; 8(3):255-65.
5. Rosa AR, Comes M, Torrent C, Solè B, Reinares M, Pachiarotti I, et al. Biological rhythm disturbance in remitted bipolar patients.Int J Bipolar Disord. 2013; 13:1-6.
6. Robillard R, Naismith SL, Rogers NL, Ip TK, Hermens DF, Scott EM, et al. Delayed sleep phase in young people with unipolar or bipolar affective disorders. J Affect Disord. 2013; 145(2):260-3.
7. Aggarwal R, Baweja R, Saunders EF, Singareddy R. CPAP-induced mania in bipolar disorder: a case report.Bipolar Disord. 2013; 15(7):803-7.
8. Ohayon MM, Guilleminault C, Priest RG. Night terrors, sleepwalking, and confusional arousals in the general population: their frequency and relationship to other sleep and mental disorders.J Clin Psychiatry. 1999; 60(4):268-76.
9. Ohayon MM, Zulley J, Guilleminault C, Smirne S. Prevalence and pathologic associations of sleep paralysis in the general population. Neurology. 1999; 52(6):1194-200.
10. Ohayon MM, Priest RG, Zulley J, Smirne S. The place of confusional arousals in sleep and mental disorders: findings in a general population sample of 13,057 subjects. J Nerv Ment Dis. 2000; 188(6):340-8.
11. First MB, Spitzer RL, Gibbon M, Williams JBW. Structured clinical interview for DSM-IV clinical version (SCID-I/CV, Version 2.0). New York, Biometrics Research Department: New York State Psychiatric Institute; 1997.
12. Ozkurkcugil A, Aydemir O, Yildiz M, Esen Danacı A, Koroglu E. DSM-IV eksen I bozuklukları için yapilandirilmis klinik gorusmenin Turkceye uyarlanmasi ve guvenilirlik calısması. Ilac ve Tedavi Dergisi 1999;12:233-236.
13. First MB, Gibbon M, Spitzer RL, Williams JBW, Benjamin LS. The Structured Clinical Interview for DSM IV Axis II Personality Disorders (SCID-II). Washington DC, American Psychiatric Press, 1997.
14. Young RC, Biggs JT, Ziegler VE, Meyer DA. A rating scale for mania: reliability, validity and sensitivity. Br J Psychiatry. 1978; 133: 429-35.
15. Karadag F, Oral ET, Aran Yalçın F. Young Mani Derecelendirme Olceginin Turkiye‘de geçerlik ve güvenilirligi. Türk Psikiyatri Dergisi. 2002; 13: 107-14.
16. Hamilton MA. A rating scale for depression. J Neurol NeurosurgPsychiatry 1960; 23:56-62.
17. Akdemir A, Örsel S, Dağ İ, Türkçapar H, İşcan N, Özbay H.Hamilton depresyon derecelendirme ölçeği (HDDO)’nin geçerliliği, güvenilirliği ve klinikte kullanımı. Psikiyatri Psikoloji Psikofarmakoloji Dergisi. 1996; 4(4):251-9.
18. Aslan S, Yetkin S, Albayrak FS, Gülcat Z, Maral I, Ayçan S ve ark. Hipersomnia İle İlgili Belirtilerin Ankara'nın Kentsel Bir Bölgesinde Yaygınlığı. Klinik Psikiyatri Dergisi. 2005; 8:172-9.
19. Aslan S, Gulcat Z, Albayrak FS, Maral I, Yetkin S, Sutcigil L ve ark. Prevalence of insomnia symptoms: results an urban district in Ankara, Turkey. International Journal of Psychiatry in Clinical Practice 2006; 10:52-8.
20. Bastien CH, Vallières A, Morin CM. Validation of the Insomnia Severity Index as an outcome measure for insomnia research. Sleep Med. 2001; 2(4):297-307.
21. Boysan M, Güleç M, Beşiroğlu L, Kalafat T. Uykusuzluk Şiddeti İndeksi’nin Türk örneklemindeki psikometrik özellikleri. Anatolian Journal of Psychiatry. 2010; 11:248-52.
22. Johns MW. A new method for measuring daytime sleepi-ness: the Epworth sleepiness scale. Sleep. 1991; 14 (6):540-5.
23. Ağargün MY, Çilli AS, Kara H, Bilici M. Epworth Uykululuk Ölçeği'nin Geçerliği ve Güvenirliği. Türk Psikiyatri Dergisi. 1999; 10 (4):261-7.
24. Harvey AG, Schmidt DA, Scarnà A, Semler CN, Goodwin GM. Sleep-related functioning in euthymic patients with bipolar disorder, patients with insomnia, and subjects without sleep problems. Am J Psychiatry. 2005;162(1):50-7.
25. Rocha PM, Neves FS, Corrêa H. Significant sleep disturbances in euthymic bipolar patients. Compr Psychiatry. 2013;54(7):1003-8.
26. Aydemir Ö, Uluşahin A, Akdeniz F (ed.). İki Uçlu Bozukluk Sağaltım Kılavuzu. Türkiye Psikiyatri Derneği Yayınları, Ankara, 2010.
27. Giglio LM, Andreazza AC, Andersen M, Ceresér KM, Walz JC, Sterz L, et al. Sleep in bipolar patients. Sleep Breath. 2009; 13(2):169-73.
28. Brambilla C, Gavinelli C, Delmonte D, Fulgosi MC, Barbini B, Colombo C, et al. Seasonality and sleep: a clinical study on euthymic mood disorder patients. Depress Res Treat. 2012; 2012:978962. doi: 10.1155/2012/978962.
29. Salvatore P, Ghidini S, Zita G, De Panfilis C, Lambertino S, Maggini C, et al. Circadian activity rhythm abnormalities in ill and recovered bipolar I disorder patients. Bipolar Disord. 2008; 10(2):256-65.
30. Brill S, Penagaluri P, Roberts RJ, Gao Y, El-Mallakh RS. Sleep disturbances in euthymic bipolar patients. Ann Clin Psychiatry 2011; 23(2):113-6.
31. Harvey AG. Sleep and circadian rhythms in bipolar disorder: Seeking synchrony, harmony, and regulation. American Journal of Psychiatry. 2008; 165:820–9.
32. Kaplan KA, McGlinchey EL, Soehner A, Gershon A, Talbot LS, Eidelman P, et al. Hypersomnia subtypes, sleep and relapse in bipolar disorder. Psychol Med. 2015; 45(8):1751-63.
33. Walz JC, Magalhães PV, Reckziegel R, Costanzi M, Giglio L, Kapczinski F. Daytime sleepiness, sleep disturbance and functioning impairment in bipolar disorder. Acta Neuropsychiatr. 2013; 25(2):101-4.
34. Aydın H. Uyku ve Bozuklukları. HBY Basım Yayın. Ankara, 2007.
35. Kaynak H, Kaynak D. Uykuda Solunum Bozuklukları. T Klin J Psychiatry. 2001, 2 103-7.
36. Gupta MA, Simpson FC. Obstructive sleep apnea and psychiatric disorders: a systematic review. J Clin Sleep Med. 2015; 11(2):165-75.
37. Yazla E, Bilici M. Obstrüktif Uyku Apne Sendromlu Hastalarda Psikiyatrik Bulgular Turkiye Klinikleri J Psychiatry-Special Topics. 2013; 6(3):19-24.
38. Aşkan Parlakoğlu B, Bilici M, Yenel Özbay S. Psikotrop İlaçların Uyku Üzerine Etkileri. Turkiye Klinikleri J Psychiatry-Special Topics. 2013; 6(3):46-52.
39. Özay Ertuğrul E, Hanoğlu L. Uykuda Hareket Bozuklukları ve Tedavisi Turkiye Klinikleri J Psychiatry-Special Topics. 2013; 6(3):53-9.
40. Guaita M, Högl B. Current Treatments of Bruxism. Curr Treat Options Neurol. 2016; 18: 10.
41. Gonzalez R, Tamminga C, Tohen M, Suppes T. Comparison of objective and subjective assessments of sleeptime in subjects with bipolar disorder. J Affect Disord. 2013;149(1-3):363-6. doi: 10.1016/j.jad.2013.02.013.