Osmanlı Döneminde Mora’da Bir Sahil Şehri: Balya Badra/Patra (1460-1715)

II. Mehmet tarafından fethinden sonra Mora bölgesi, Elvanoğlu Sinan Bey’in idaresinde bir sancağa dönüştürülmüştür. Mora toprakları 17 nâhiyeye bölünmüştür. Bunlar; Balya Badra, Vostiça, Hulumiç, Vumero, Krevukor, Arkadya, Leondar, Korintos, Kalavrita, Minhalu, Bezenik, Kalandriça (Halandriça), Sandomiri (Sandomeri), Grebena (Grevena), Ayo İlia, Gardiçko ve Mistra’dır. Bu nâhiyelerin büyük bir kısmı nâhiye merkezi olan yerleşim birimiyle aynı adı taşımaktadır. Bu durum Balya Badra nâhiyesi için de geçerlidir. Balya Badra nâhiyesi merkezi Balya Badra şehrinin adını taşımaktadır. Bugün Patra/Patras olarak bilinen şehir, Osmanlı döneminde Balya Badra olarak bilinmekteydi. Bu çalışmanın amacı, 1460-1715 yılları arasında Balya Badra şehrinin nüfusunu ve şehrin tarihsel gelişimini incelemektir. Çalışmanın kaynağını Mora Sancağına dair tutulan Osmanlı tahrir defterleri oluşturmaktadır. Kullanılan kaynakların tanıtımından sonra şehirdeki nüfus artışı, büyüme oranı ve Türkleşme ile İslamlaşma sürecine değinilmektedir. Çalışmada ayrıca Patra’daki mahalle isimlerini, vergi mükelleflerinin sayısını ve dini mensubiyetini gösteren tablolara yer verilmiştir. 1514/1515 yılında burada sadece bir Müslüman mahallesi, 20 Hıristiyan, 8 Yahudi, bir Çingene ve bir de Hiristiyan müsellem cemâ’ati vardı. 1715 yılına gelindiğide şehirde 13 Hıristiyan, 4 Müslüman ve bir de Yahudi cemaati bulunmaktaydı. Patra halkının tarımsal üretimi, vergi oranları, Patra sakinlerinin ödedikleri vergiler ve icra ettikleri meslekler üzerinde durulan konular arasındadır.

A Coastal City in the Morea During the Ottoman Period: Balya Badra/Patras

After the conquest of the Morea by Mehmed II, this region was tranformed into an Ottoman province governed by Elvanoğlu Sinan Bey. Morea was subdivided into 17 districts. These districts were Balya Badra, Vostiça, Hulumiç, Vumero, Krevukor, Arkadya, Leondar, Korintos, Kalavrita, Minhalu, Bezenik, Kalandriça (Halandriça), Sandomiri (Sandomeri), Grebena (Grevena), Ayo İlia, Gardicko and Mistra. The great number of these districts has the same name as their center. The district of Patras was also named by the name of its center that is the town of Patras. Patras was known in the Ottoman period as Balya Badra. The aim of this article is to study the town of Patras, its population and economy between 1460 and 1715 years. This study is based on the Ottoman Archives sources, especially on the Ottoman survey register (tahrir) concerning the province of Morea. After the presentation of the sources fournishing rich data about Patras this article examined the population growth, the average of growth, the process of Turkicization, conversion and Islamization in the town. We draw the tables showing the names of the quarters of the town of Patras, the number of tax-payers and their confessions. In 1514/1515 there were one Muslim quarter, 20 Christian and 8 Jewish quarters, a Cipsy and a Christian müsellem community in Patras. In 1715 the town has 13 Christian and 4 Muslim quarters and a Jews community. The information about the agricultural production, the total amount of taxes and the jobs practicing by the inhabitants of the town of Patras was also given.