Eğriboz Sancağı İdarecileri (1756-1792)

Günümüzde Yunanistan’ın doğusunda yer almakta olup, Osmanlılar zamanında önemli bir sancak merkezi ve şehirdir. Osmanlı hâkimiyeti döneminde (1470-1831) önemli bir deniz üssü olan şehir, kalabalık Müslüman nüfusa, birçok dinî binaya sahip önde gelen İslâmî ve idarî bir merkezi olarak dikkati çeker. Kaynaklarda Eğriboz veya Ağriboz olarak isimlendirilmekte olup, başlangıçta Bizans’ın 1204’ten sonra da Venedikliler’in kontrolü altına girdi. Venedikliler burayı 1470’e kadar Ege’deki en gelişmiş deniz üssü olarak kullandılar. Fâtih Sultan Mehmed’in Mora’nın önemli bir kısmını topraklarına dâhil etmesinden sonra kara ve deniz ulaşımı için Eğriboz’un önemi arttı. Osmanlı-Venedik savaşı sırasında Fâtih ordusuyla şehri kuşattı ve 1470’te adayı fethetti. Fetihten itibaren inşa edilen Türk-İslam eserleri ile önemli bir üs haline gelen Eğriboz, 1831 yılına kadar Osmanlı idaresinde kaldı. Bu makalede Eğriboz’un Osmanlı idaresindeki idarecileri incelenecektir. Başbakanlık Arşivi’nde bulunan kayıtlara göre 1756-1792 yılları arasında Eğriboz sancağına Osmanlı Devleti tarafından 72 atama yapılmıştır. Bu valilerin atama tarihleri, görev süreleri, bu sürelerde meydana gelen olaylar bu çalışmanın konusunu teşkil etmektedir.

The Sanjak of Eğriboz (Éuboea) Administrators (1756-1792)

Eğriboz (Éuboea), currently located in the east of Greece, was an important center of sanjak and city in Ottoman time. During the Ottoman rule (1470-1831), the city which was a significant sea-base attracted attention with its crowded Muslim population and being an Islamic and government center having many religious buildings. In the Turkish sources it has been named as Eğriboz or Ağriboz and has been initially under Byzantine’s rule and then, in 1204 that of the Venetians. The Venetians used the city as the most developed sea-base in Aegean Sea until 1470. Following Sultan Mehmed the Conqueror’s conquest of a great deal of part of Morean Peninsula, the significance of Eğriboz highly increased in terms of land and maritime transportation. During the Ottoman-Venetian battle, the Conqueror besieged the city with his army and conquered the island in 1470. With its Turkish-Islamic monuments constructed after the conquest, Eğriboz has become a significant base and remained under the Ottoman rule up to 1831. This paper intends to examine governors of Eğriboz under Ottoman rule. According to the Prime Ministry’s archive records dated between 1756 and 1792, there have been 72 governor’s appointment to Eğriboz Sanjak by the Ottoman center. This study focuses on the appointment dates and duration of such governors and incidents happened within these time sequences.

___

  • Âşıkpaşa-oğlu, Tevârih-i Âl-i Osman, neşr. Çiftçioğlu N. Atsız, İstanbul 1949.
  • Ayn Ali Efendi, Kavânîn-i Âl-i Osman Der Hülâsa-i Mezâmin-i Defter-i Divân, İstanbul 1280.
  • Hezarfen Hüseyin Efendi, Telhîsü’l-Beyân Fî Kavânîn-i Âl-i Osman, Haz. Sevim İlgürel, Ankara 1998.
  • Mevlânâ Mehmed Neşrî, Cihânnümâ (Osmanlı Tarihi 1288-1485), Haz. N. Öztürk, İstanbul 2008.
  • Oruç Beğ Tarihi (Osmanlı Tarihi 1288-1502), Haz. N. Öztürk, İstanbul 2007.
  • Sofyalı Ali Çavuş Kanunnâmesi, Haz. Midhat Sertoğlu, İstanbul 1992.