Muhacir Gazetesine Göre Göçerler ve Sorunları

Tarih boyunca devletlerin siyasi, sosyal ve ekonomik hayatında “göç” olgusunun önemli bir yer tuttuğu gerçektir. Orta Asya’dan çeşitli nedenlerle başlayan Türk göçleri önce Anadolu geçekleşir. Osmanlı Devleti döneminde ise Anadolu’dan Balkanlara gerçekleşen göçlerle devam eder. Osmanlı Devleti, Rumeli’de sınırlarını genişletirken fethettiği bölgelerde kalıcı olabilmek için iskân siyaseti uygular. Ancak 19. yüzyılın sonu ile 20. yüzyılın başında, devletin gücünü kaybetmesi, milliyetçilik fikirlerinin Balkan uluslarına sıçraması ve egemenler arasındaki mücadelelerin de eklenmesiyle devletin Rumeli toprakları “Barut Fıçısına” dönüşür. Kuşkusuz Osmanlı Devletinin son dönemlerine damgasını vuran en büyük sorunlardan birisi de göç konusu olur. Devletin hâkimiyeti kaybettiği ve egemen grupların değiştiği bölgede iskân edilmiş insanlar, 8 veya 9 kuşak sonra vatanı olarak gördükleri Rumeli’den, Anadolu doğru yola düşer göçer(göçmen) olurlar. Devlet adına bu ilk göç dalgası değildir. Öncesinde Osmanlı Devleti, Rusya giriştiği rekabeti kaybedince Kafkasya ve Kırım’dan çok sayıda göçer/muhacir Anadolu’ya gelmiştir. Kuşkusuz her yer değiştirme hadisesi hem devletlere hem de konun öznesi olan göçerlere beraberinde birçok sorunu getirir. Bu sorunları aşmak için kullanılan yöntemlerden biride basın yoluyla göçerlerin sorunlarını ve taleplerini duyurmak olacaktır. Göçerlerin basındaki sesi ise Muhacir adıyla yayımlanan gazete olmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Basın, Muhacir, Gazete, Osmanlı Devleti

Migrations and Problems According to Muhacir Newspaper

It is true that “migration” has been very important in political, social and economic lives of countries throughout the history. Turkish migrations, which started from Middle Asia for several reasons, were firstly into Anatolia. In Ottoman Empire period, migrations continued from Anatolia to Balkans. As Otoman Empire expanded its borders, it used settlement policy in conquered places to stay there permanently. That Ottoman Empire lost its power, nationalism ideas spread to the Balkans and dominant powers began to struggle led to the lands of Ottoman Empire in Rumelia turned into a “Powder Barrel” late in the 19th and aerly in 20th centuries. One of the biggest problems Ottomans faced in the late years of the empire surely was “migration”. Settled people in the region where the empire and dominant groups lost their authority started migrating from Rumelia to Anatolia. It was not the first migration in the empire. Earlier, when Ottomans lost the battle to Russia, lots of migrants came from Caucasus and Crimea to Anatolia. Without no doubt, each migration lead to many problems for countries and migrants. One of the ways to solve these kind of problems was to announce the problems and demands of migrants through press. The voice of migrants in press would be the newspaper called “Muhacir”. In this study, it is aimed to reveal the problems, solutions suggestions and demands of the migrants according to the newspaper named “Muhacir”.

Keywords:

Press, Ottoman Empire, Migration, Newspaper,

PDF

___

____________, (1909, Aralık 22 ) “Muhacir Hemşerilerimiz”. Muhacir, s.1.
____________, (1910, Ocak 29 ) “Bosnalı Kardeşlerimizden” Muhacir, s.2.
____________, (1910, Şubat 12 ) “Bosnalı Müslümanlardan Sadalar” Muhacir, s.3.
____________, (1910, Mayıs 3 ) “Edremit Muhacirleri” Muhacir, s.4.
Ahmet Fikri, (1909, Aralık 25) “Ziraat ve Fevaid I” Muhacir, s.2-3.
_________, (1909, Aralık 29) “Ziraat ve Fevaid II” Muhacir, s.2.
_________, (1910, Ocak 8) “Ziraat ve Fevaid III” Muhacir, s.3.
_________, (1909, Ocak 12) “Ziraat ve Fevaid III” Muhacir, s.2.
_________, (1909, Ocak 20) “Ziraat ve Fevaid IV” Muhacir, s.2-3.
_________, (1909, Ocak 24) “Ziraat ve Fevaid V” Muhacir, s.2-3.
Mehmet Hulusi, (1909, Aralık 22) “İfade-i Meram”. Muhacir, s.1.
Osmancık, (1910, Şubat 21) “Muhacir Kardeşlerimize Hitap” Muhacir, s.1-2.
Ağanoğlu, H. Y. (2010), Osmanlıdan Cumhuriyete Balkanların Makus Talihi. Kum Saati Yayınları. Büyük Türkçe Sözlük, Türk Dil Kurumu. Erişim Tarihi:25.05.2016.
Çelik, Z. (2010). Osmanlının Zor Yıllarında Rumeli Göçmenlerinin Türk Basınındaki Sesi:‘Muhacir’ Gazetesi (1909-1910). 403-413. http://sutad.selcuk.edu.tr/sutad/article/view/478/468 Erişim Tarihi: 20.05.2016.
Duman, H. (2000). Başlangıcından Harf Devrimine Kadar Osmanlı-Türk Süreli Yayınlar Ve Gazeteler Bibliyografyası Ve Toplu Kataloğu, 1828-1928: Cilt. I. Enformasyon ve Dokümantasyon Hizmetleri Vakfı.
İpek, N. (1999). Rumeli’den Anadolu’ya Türk Göçleri (1887-1890). Türk Tarih Kurumu Basımevi.
Perruchoud, R., (2009), Uluslararası Göç Terimleri Sözlüğü. http://www.goc.gov.tr/files/files/goc_terimleri_sozlugu(1).pdf. Erişim Tarihi:20.05.2016Tilbe, A. (2015). “Göç/göçer Yazını İncelemelerinde Çatışma ve Göç Kültürü Modeli”. 458-466. Transnational Press London.