Hitit Yasalarında Kadının Yeri

Öz Hititlerin başkenti Hattuša’daki arkeolojik kazılarda ortaya çıkarılmış çivi yazılı tablet arşivi içinde kanun metinleri bulunmaktadır. Hukuki yapı hakkında bilgi aldığımız bu tabletler, iki yüz maddelik bir yasalar derlemesidir. Yasalar derlemesi içinde kadınlara karşı ya da kadınların işlediği suçlarla ilgili maddeler görülmektedir. Eğer zarar gören kadın hamileyse yaptırımı da ona göre olmaktadır. Aile hukukuyla ilgili olarak nişan, evlilik ve boşanma konularında kadının haklarını ve yükümlülüklerini belirten maddeler bulunmaktadır. Boşanma sırasında yalnızca erkeğin değil kadının da hakları korunmaktadır. Ayrıca işlenen cinsel suçların cezalarına da yer verilmiştir. Hitit Dönemi öncesi ve sonrasında Mezopotamya’da kaydedilmiş yasalardan bazıları bu maddelerle benzerlikler göstermektedir. Bu çalışmada Hitit yasalarından yola çıkarak Anadolu kadının o dönemki sosyal durumu üzerinde durulacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Hititler, Hitit yasaları, çiviyazılı tabletler, kadın, hukuk

PDF

___

ALP Sedat, (1947), “Hitit Kanunları Hakkında. [About the Hittite Laws]”. A.Ü. D.T.C.F. Dergisi, 5 (5), s. 465-482.
BECKMAN Garry, (1996), Hittite Diplomatic Texts, Atlanta: Scholars Press.
BİLGİÇ Emin, (1963), “Eski Mezopotamya Tarihinde Kanun Anlayışı ve An’anesi”, A.Ü. D.T.C.F: Dergisi¸C. 21, S. 3.4, s. 103-119.
BORDREUIL Pierre, BRİQUEL CHATONNET Francoise, MİCHEL Cecile, (2015), Tarihin Başlangıçları Eski Yakındoğu Kültür ve Uygarlıkları, Çev. Levent Başaran, İstanbul : Alfa Basım Yayım. BRYCE Trevor, (2003), Hitit Dünyasında Yaşam ve Toplum. [Life and Society in the Hittite World]. Çev. Müfit Günay, Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
DARGA Muhibbe (2011), Anadolu’da Kadın, On Bin Yıldır Eş, Anne, Tüccar Kraliçe, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
DE MARTINO Stefano. (2006), Hititler. çev. Erendiz Özbayoğlu, Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
DİNÇOL Ali, (1990), Hitit Yasalarının Ana Çizgileri ve Eski Önasya Hukuku ile Etkileşimi”, Anadolu Araştırmaları, S. 12, s. 83–100.
ERKUT Sedat, (2008), “Hititlerde Hukuk”, Eski Çağlarda Anadolu’da Hukuk 1 (Ankara Barosu Panel Bildirileri), (s.59-68) Ankara: Öncü Basımevi.
GOETZE Albrecht, (1969), “The Hittite Laws, (Editör) .J. B. Pritchard, Ancient Near Eastern Texts Relating to the Old Testament (s. 188-197), Princeton: Princeton University Press.
GÖKÇEK L. Gürkan – AKYÜZ Faruk, (2013), “Sumer Kanunları [Laws of Sumerian]”, Fırat Üniversitesi Orta Doğu Araştırmaları Dergisi, C.9 S.1, s. 1-9.
HOFFNER Harry (, (1995), “Hittite Laws”, Roth, M. T., Law Collections from Mesopolamia and Asia Minor, (s. 213-247) Atlanta: Scholars Press.
IMPARATI Fiorillo (1992), Hitit Yasaları [Le Leggi Ittite], çev. Erendiz Özbayoğlu, Ankara.
KRAMER, S.Noah, (1983), “The Ur-Nammu Law Code: Who Was Its Author?”,Orientalia, C. 52, s. 453-456.
SİR GAVAZ Özlem, (2012), “Hitit Kanunlarında Hayvanlarla İlgili Maddeler Üzerine Bir Değerlendirme”, Ekonomik Yaklaşım Dergisi, C. 23 S.83, Ankara, s. 93-106.
TOSUN Mebrure, (1963), “Hammurabi’nin Toprak Kanunları”, A.Ü. D.T.C.F: Dergisi¸C. 21, S. 3.4, s. 127-141.
TOSUN Mebrure ve YALVAÇ Kadriye. (1975), Sümer-Babil, Assur Kanunları ve Ammi-Şaduqa Fermanı, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.