Demokrat Parti Döneminde Adapazarı / Sakarya’da Hayvancılık (1950-1960)

Öz İnsanların yaşamsal ihtiyaçlarının karşılanmasında olduğu kadar, toplumların sosyal ve ekonomik yapısına da etki eden hayvancılık, tarih boyunca önemli bir üretim alanı olmuştur. Türkiye bir tarım ülkesidir dolayısıyla iklim ve bitki örtüsünün elverişli olduğu hemen her bölgesinde, genellikle tarımla desteklenerek sürdürülen bir faaliyet olmuştur. Küçük ölçekte bir coğrafi bölgede veya büyük ölçekte ülke genelinde sürdürülen ekonomi politikalarında tarım ve hayvancılığa verilen önemin, o bölgedeki ekonomik gelişmişliğin temel göstergelerine yansıdığını söylemek mümkündür. Bu çalışmada, 1954 yılında, o zamana kadar bağlı olduğu Kocaeli Vilâyetinden ayrılarak il olan Adapazarı-Sakarya bölgesinin hayvancılık alanındaki durumu incelenmiştir. Erken cumhuriyet döneminde hayvancılık alanında atılan adımlardan sonra, 1950-1960 yılları arasında iktidarda bulunan Demokrat Parti döneminde bu alanda yapılan çalışmalara yerel anlamda örnekler verilmiştir. Bereketli toprakları dolayısıyla nüfusun büyük bölümünün tarım ve hayvancılıkla ilgilendiği Sakarya’da, hayvan varlığı, yetiştirme usulleri, hayvancılıktan elde edilen gelirler, hayvan ıslahı konuları ele alınmıştır. Çalışmanın temel materyalini, Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi belgeleri, Türkiye İstatistik Kurumunun verileri, İl Yıllıkları, konuya dair araştırma ve inceleme eserleri ve yerel gazeteler oluşturmaktadır. Bu anlamda bütüne hizmet edeceği düşünüldüğünde, seçilen döneme ait müstakil bir çalışma yapılarak, yerel tarih araştırmalarına katkı sağlamak amaçlanmıştır. Anahtar Kelimeler: Adapazarı, Sakarya, Hayvancılık, Hayvansal Ürünler, Demokrat Parti Dönemi

Anahtar Kelimeler:

Adapazarı, Sakarya, Hayvancılık, Hayvansal Ürünler

PDF

___

Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi (BCA), Fon Kodu: 30.18.1.2/162.51.17.

Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi (BCA), Fon Kodu: 30.18.1.2/176.16.2.

Gül, R. Tamay Başağaç, “Türkiye’de İki Dünya Savaşı Arasında Veteriner Hekimliği Hizmetleri ve Hayvancılık Politikaları Üzerine Araştırmalar”, Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi OTAM, 15 (2004): 227-255.

Temel, Mehmet, “Atatürk Dönemi Hayvancılık Politikası”, Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (İLKE), 24 (2010): 201- 234.

Yalçın, Osman, “Varlık Vergisi Kanunu ve Uygulaması”, Avrasya İncelemeleri Dergisi, I/I (2012): 313-354.

Öztürk, İbrahim Mert, “İkinci Dünya Savaşı Türkiye’sinde Olağanüstü Ekonomik Kararlar: Milli Koruma Kanunu ve Varlık Vergisi”, Tarih Araştırmaları Dergisi, 20/ 54 (2013): 135-166.

Kepenek, Yakup- Yentürk, Nurhan, Türkiye Ekonomisi, İstanbul, 2011.

Şahin, Hüseyin, Türkiye Ekonomisi, Bursa, 2016.

Şahin, Enis, Kronolojik Adapazarı-Sakarya Tarihi (1923-2004) ,Sakarya Üniversitesi Yayınları, Sakarya, 2005.

Şahin, Enis-Tunç, Bilal, Demokrat Parti’nin Kuruluş Süreci ve DP – CHP Siyasî Mücadelesi (1945-1947), Sosyal ve Kültürel Araştırmalar Dergisi (The Journal of Social and Cultural Studies), I/2, (2015): 31-69.

Toker, Metin, DP’nin Altın Yılları 1950-1954, Ankara, 1991.

Genç, Savaş Volkan, Özgür, Atilla “Demokrat Parti Dönemi Hayvancılık Politikaları ve Veteriner Hekimliği Hizmetleri”, Veteriner Hekimler Derneği Dergisi, 88 (2), 2017: 38-50.

“Sakarya” Maddesi, Yurt Ansiklopedisi, 9, İstanbul, 1983: 6439- 6539.

Balcıoğlu, Talia, Adapazarı Tarihi ve Coğrafyası, İstanbul, 1952.

Balcıoğlu, Talia, “Ekonomi Yönünden Sakarya İli”,1953.

1967 Sakarya İl Yıllığı, Sakarya Valiliği Yayını, İstanbul, 1970.

ATOM, Sinop, Sakarya, İzmit, Edirne, Tekirdağ 3’ncü Bölge Nüshası Eserler Dilleniyor, Kervan Yürüyor, İstanbul, 1958.

Tarkan, Talat, “Göl, Plaj ve Kaplıca Cenneti Adapazarı”, Ada Kariyesinden Sakarya Vilayetine Dergisi, Adapazarı, 1953: 13-16.

Eröz, Mehmet-Alpan, Seyfi, Adapazarı Tarihçesi ve Sakarya Coğrafyası, İstanbul, 1968.

Gökçen, Rifat-Yalçın, Osman, Sakarya ve Marmara Bölgesi, İstanbul, 1986

Arıtürk, Emin- Arpacık, Rafet – Altınsaat, Kadir, “Karasu İnekhanesi Holştayn İneklerinde Bazı Süt Verimi Özellikleri”, Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 4/15 (1968), 302-305.

Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlık İstatistik Genel Müdürlüğü, Zirai Bünye ve İstihsal (1954-1958), 387, Ankara, 1959.

Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlık İstatistik Genel Müdürlüğü, Zirai Bünye ve İstihsal (1958-1960), 421, Ankara, 1962.

TUİK, 22 Ekim 1950 Genel Nüfus Sayımı, Türkiye Nüfusu, İstanbul, 1968.

TUİK, 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı, İl, İlçe, Bucak ve Köyler İtibariyle Nüfus, Ankara, 1963.

Yeni Ada Postası (19 Mayıs 1952, S. 27): 1.

Demokrat Sakarya (14 Mart 1958, S.1152): 1.

Demokrat Sakarya (27 Mart 1958, S.1163): 1.

Demokrat Sakarya (3 Nisan 1958, S. 1169): 1-2.

Demokrat Sakarya (9 Nisan 1958, S. 1174): 1-2

Demokrat Sakarya (24 Aralık 1958, S. 1391): 1-2.

Sakarya Gazetesi (29 Eylül 1959 S.100): 1.

Sakarya Gazetesi (19 Mayıs 1960 S. 289): 1-2.

Sakarya Gazetesi (21 Temmuz 1960, S.348): 1.