Çingene Sorunu ve 1950-1951 Yıllarında Bulgaristanadan Çanakkaleaye Göçler

Göçler genellikle tabiat şartları, iktisadî ve siyasî nedenlerden meydana gelir. Göçler; oluş nedenleri dolayısıyla iç göçler ve dış göçler olarak algılanmakla birlikte; dışarıdan içeriye, içeriden dışarıya ve içte olmak üzere üç ana gruba ayrılır.10 Ağustos 1950 tarihinde Bulgar Hükümeti, verdiği notayla 250 bin Bulgaristan Türkü’nün 3 ay içerisinde Türkiye’ye kabulünü istemiş ve göçler başlamıştır. Yaklaşık olarak 15 ay içerisinde 140 bin kişi Türkiye’ye göç etmiştir. Bu süreç yaşanırken Türk ve Bulgar Hükümetleri de karşılıklı olarak birbirlerine birçok nota vermiştir. 1951 yılı sonlarına doğru Türk Hükümeti, Bulgarların göçmenler arasına sahte vizeli ve Çingene soyundan kimseleri sokması nedeniyle sınırı kapatmıştır. Böylece 1950 yılı başından 1951 yılı sonuna kadar 154.393 göçmen Türkiye’ye gelmiştir. Bu göçler çeşitli anlaşmalara ve özellikle Türkiye ile Bulgaristan arasında göçleri düzenleyen İkamet Mukavelenamesi’ne aykırı olarak baskı ile gerçekleştirilmiştir. Tüm göçmenler iskânlı göçmen olarak Türkiye’ye alınmışlardır. Bu şekilde Türk Hükümeti tarafından hepsi iskân edilmiş ve ayrıca bu göçmenlere toprak verilmiştir. 1950-1951 yıllarında Bulgaristan’dan gelen göçmenlerden Çanakkale ve çevresinde iskân edilme yerleri en fazla Çanakkale merkez ve köyleridir. Bunu Yenice, Gelibolu, Biga, Çan, Bayramiç, Lâpseki, Ayvacık ve Eceabat ilçeleri izlemektedir

Anahtar Kelimeler:

Göç, Çingene, Türkiye, Bulgaristan, Çanakkale

The Gypsy Problem and Migrations to Çanakkale from Bulgaria in 1950-1951

PDF

___

Dayıoğlu, Ali, Toplama Kampından Meclise Bulgaristanda Türk ve Müslüman Azınlığı, İleti- şim Yayınları, İstanbul 2005.
Geray, Cevat, Türkiyeden ve Türkiyeye Göçler ve Göçmenlerin İskânı 1923-1961, Ankara 1962.
Karal, Prof. Dr. Enver Ziya, Osmanlı İmparatorluğunda İlk Nüfus Sayımı 1831, 2.Baskı, Devlet İstatistik Enstitüsü Kurumu Yayınları, Ankara 1997.
Özgür, Nurcan, Etnik Sorunun Çözümünde Hak ve Özgürlükler Hareketi, Der Yayınları, İstan- bul 1999.
Sander, Oral, Balkan Gelişmeleri ve Türkiye (1945-1965), Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, Ankara 1969.
Sander, Oral, Türkiyenin Dış Politikası, der. Melek Fırat, İmge Kitabevi, Ankara 1998.
Şimşir, Bilal N., Bulgaristan Türkleri Üzerine Araştırmalar ve Belgeler-I, 1950 Yılı Türk-Bulgar Nota Düellosu, Türk Kültürü, S. 272, Aralık 1985, s. 500-514.
Şimşir, Bilal N., Bulgaristan Türkleri Üzerine Araştırmalar ve Belgeler-III, Büyük Göçün Sona Ermesi (1950-1951), Türk Kültürü, S. 275, Mart 1986, s.194-205.
Şimşir, Bilal N., Bulgaristan Türkleri Üzerine Araştırmalar ve Belgeler-II, 1950lerde Türk Ba- sını ve Bulgaristan Göçmenleri, Türk Kültürü, S. 274, Şubat 1986, s. 120-134.
Şimşir, Bilal N., Bulgaristan Türkleri (1878-1985), Bilgi Yayınevi, Ankara 1986.
Todorova, Maria, Balkanlarda Osmanlı Mirası, Yeni Balkanlar, Eski Sorunlar, çev. Bernar Kutluğ, Bağlam Yayınları, İstanbul 1997.