Çanakkale Cephesinde Anadolu Yakası Topları (Anadolu Boğaz Giriş Tabya ve Bataryaları)

Çanakkale Cephesi’nde her an nice kahramanlıklar yaşanmıştır. Bu kahramanlıkların içinde çoğu zaman ikinci planda imiş gibi görünenler vardır. Çanakkale Cephesi Anadolu yakası Erenköy, İntepe, Karantina, Çakaltepe, Çamlık, Kumkale, Orhaniye, Cevat Paşa, Halileli ve Eskikale topçuları da sanki göz ardı edilenler arasında gibi gözükür. Hâlbuki öyle özverili hizmetleri vardır ki; onlara da hak ettikleri yeri tahsis etmek, tarihçinin en saygın görevlerinden biridir. Bu araştırma, Genelkurmay ATASE Daire Başkanlığı Arşivi’nde ve Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Başbakanlık Osmanlı Arşivi’nde (BOA) bulunan arşiv malzemeleri, Genelkurmay Başkanlığı’nın Çanakkale Cephesi Harekâtı konulu üç cilt eseri ve diğer anı nitelikli kaynaklardan yararlanılarak yürütülmüştür

Anatolian Artilleries

___

  • Genelkurmay Harp Tarihi Başkanlığı, Birinci Dünya Harbinde Türk Harbi V nci Cilt Çanakka- le Cephesi 2 nci Kitap, Harp Tarihi Yayınları, Ankara 1978.
  • Genelkurmay Askeri Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı, Türk Silahlı Kuvvetleri Tarihi Osman- lı Devri Birinci Dünya Harbinde Türk Harbi V nci Cilt 3 ncü Kitap Çanakkale Cephesi Harekâtı, Askeri Tarih Yayınları, Ankara 1980.
  • Genelkurmay Başkanlığı, Birinci Dünya Harbinde Türk Harbi, C.V, Çanakkale Cephesi Harekâtı, 1. Kitap (Haziran 1914-25Nisan 1915), Ankara 1993. Nazmi Bey, (Günümüz Türkçesine Aktaran: Dr. Ahmet Esenkaya), Çanakkale Deniz Savaşları Günlüğü (1914-1922), Çanakkale Deniz Müzesi Komutanlığı Yayınları, İzmir 2004.
  • Corbet, Julian, Çev: Ali Rıza Seyfi, Harekât-ı Bahriye, C. II, Matbaa-i Bahriye, İstanbul 1926.
  • Hamilton, İan, Gelibolu Günlüğü, İstanbul 1915.
  • Karal, Enver Ziya, Osmanlı Tarihi, C.VIII, İstanbul, ty.
  • Muallim Fuat, Kumkale Muharebeleri ve Kahraman İntepe Topçuları, Resimli Su Basımevin- de, Anadolu Türk Kitaphanesi Yeni Nesle Harp Hatıraları 2, Muallim Fuat Anadolu Türk Kitaphanesi, İstanbul 1932.
  • Roux, Charles, Çanakkale Seferi, İstanbul 1921.
  • Selahattin Adil (Yayına Hazırlayan: Enver Koray), Hayat Mücadeleleri, Selahattin Adil Paşa’nın Hatıraları, İstanbul 1982.
  • Çakır, Ömer, “Muallim Fuat’ın Hatıralarında Kumkale Muharebeleri ve Kahraman İntepe Top- çuları”, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, 2. Troas Bölgesi Değerleri Sempozyumu, 31 Ağustos 2007 - 2 Eylül 2007, Çanakkale. 2. Troas Bölgesi Değerlendirme Sempozyumu Kitabı, Çanakkale 2007.
  • Karaca, Ali, “Şanlı Zafer’e Giden Yol İçin Asırlarca Süren Bir Emek Çanakkale Boğazının Tah- kimi (1655 – 1915)”, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Atatürk ve Çanakkale Savaşla- rı Araştırma Merkezi, 85. Yılında Atatürk ve Çanakkale Savaşları Sempozyum Bildirileri 23 – 24 Mart 2000 Çanakkale, Çanakkale 2001.
  • Sayılır, Burhan, “Erenköy ve Çevresinde Çanakkale Savaşları’ndan Tarihi Varlıklar ve Bugünkü Durumu”, I. Uluslararası Troas Bölgesi Değerleri Sempozyumu, 26 Ağustos 2006, İntepe/ Çanakkale 2006, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale 2006.