KATILIM BANKACILIĞININ TÜRK BANKACILIK SEKTÖRÜ İÇİNDEKİ PAYININ SEÇİLMİŞ GÖSTERGELERE GÖRE DEĞERLENDİRİLMESİ

Öz Bu çalışmada, özellikle İslam’ın yaygın olduğu veya Müslüman ülkelerle yoğun ticari faaliyetlerin yürütüldüğü ülkelerde giderek büyüyen Katılım Bankacılığının; Türk Bankacılık sektörü içindeki payının, temel göstergelere göre belirlenerek ortaya konulması amaçlanmıştır. Bu doğrultuda katılım bankalarının 2014-2017 yılları arasında bankacılık sektörü içindeki durumu; aktif ve özkaynak büyüklüğü, toplanan ve kullandırılan fonlar, karlılık, personel ve şube sayısı gibi temel göstergeler üzerinden karşılaştırmalı bir şekilde değerlendirilmiştir. Katılım bankalarının, bankacılık sektörü içinde yaklaşık %5 paya sahip olduğu, sektörün %95’ine ise; faiz esaslı bankacılık faaliyetlerini yürüten ve çoğunluğu mevduat bankacılığı yapan bankaların egemen olduğu belirlenmiştir. Buna karşın katılım bankalarının seçilmiş temel göstergelerinin, yıllar itibari ile pozitif yönlü bir değişim gösterdiği ve katılım bankalarının bankacılık sektörü büyüme oranlarının üstünde bir büyüme performansı gerçekleştirildiği belirlenmiştir. Ancak, katılım bankalarının her geçen yıl aktif, özkaynak, fon toplama ve kullandırımı açısından gelişim sergileseler de, bu performansı özkaynak karlılığı açısından gösteremedikleri ve bankacılık sektörü özkaynak karlılığı artışından düşük artış sergiledikleri belirlenmiştir. Bu çalışmadan ulaşılan bulgular doğrultusunda, katılım bankacılığının; bankacılık sektörü içinde önemli bir aktör oldukları ve paylarının giderek artacağı sonucuna ulaşılmıştır.

___

  • Aladağ, A. S. (2010) “Türkiye’de Bireysel Bankacılığın Katılım Bankalarındaki Gelişimi ve Bir Katılım Bankası Uygulaması”, Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.Atay, S. (2003) “Banka Muhasebesi”, Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi Yayını.Aydın, N. (2006) “Bankacılık Uygulamaları”, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.Bankalar Kanunu (1999) “4389 Sayılı Bankalar Kanunu. 23 Haziran 1999 Tarihli 23734 Sayılı Resmi Gazete”, http://www.resmigazete.gov.tr/main.aspx?home=http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/ 23734. pdf&main=http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/23734.pdf, (25.11.2018). Bankacılık Kanunu (2005) “5411 Sayılı Bankacılık Kanunu. 01 Kasım 2005 Tarihli 25983 Sayılı Resmi Gazete”, https://www.bddk.org.tr/websitesi/turkce/ Mevzuat/Bankacilik_Kanunu/15405411_sayili_ bankacilik_kanunu.pdf, (25.11.2018).BDDK (2018) “Aylık Bankacılık Sektörü Verileri (Temel Gösterim)”, http://www.bddk.org.tr/BultenAylik/, (26.12.2018).Başaran, M. (2003) “Özel Finans Kurumlarına Hesap İşleri Düzeni”, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.Baykara, H.V. (2012) “Katılım Bankalarında Etkinlik ve Verimlilik Analizi”, Doktora Tezi, Gazi Osman Paşa Üniversitesi, Tokat.Çobankaya, F.T. (2014) “Katılım Bankalarının Türkiye’deki Farkındalık Düzeyinin Tespiti: Batı Akdeniz Bölgesinde Bir Araştırma”, Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta.Dağ, S. (2011) “Türkiye’deki Mevduat ve Katılım Bankalarının Etkinliklerinin Veri Zarflama Analizi Yöntemiyle Karşılattırılması, Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üniversitesi, Kütahya.Deloitte (2014) “Türkiye Katılım Bankacılığı-Büyüme Yolundaki Önemli Adımlar”, https://www2.deloitte.com/content/dam/Deloitte/tr/Documents/financial-services/kat%C4%B1l%C4 %B1m_bankaciligi2014.pdf, (18.11.2018).Doğan İ. (2013) “Katılım Bankaları Performans Analizi”, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara. Doğan, B.B., Kaya, M. ve Narçiçek, N. (2017) “Dünya Bankacılık Sektöründe İslami Bankacılık Sisteminin Gelişimi, Çalışma Prensipleri ve Türkiye’de İslam Bankacılığı Üzerine Bir Analiz”, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(48), 175-190.Ernst&Young (2016) “Dünya Katılım Bankacılığı Rekabet Raporu 2016”, http://islamiktisadi.net/index. php/2016/10/10/dunya-katilim-bankaciligi-rekabet-raporu-2016-ey/, (24.11.2018).Iqbal, M.M. (2003) “A Broader Definition of Riba”, Pakistan Institute of Development Economics Working Paper, https://www.researchgate.net/publication/301214049_A_Broader_Definition_of_Riba, (27.11.2018). Parasız, İ. (2014) “Modern Bankacılık Teori ve Uygulama”, İstanbul: Ezgi Kitabevi.Pehlivan, P. (2016) “Türkiyede Katılım Bankacılığı ve Bankacılık Sektöründeki Önemi”, Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 16(31), 296-324.Sümer, G. ve Onan, F. (2015) “Dünyada Faizsiz Bankacılığın Doğuşu, Türkiye’deki Katılım Bankacılığının Gelişme Süreci Ve Konvansiyonel Bankacılıktan Farkları”, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(3), 296-308.Şit, A. (2012) “Katılım Bankalarının Gelişmesinde İşletmelerin Rolü: Adana, Batman, Gaziantep, Hatay, Mardin, Mersin, Osmaniye ve Şanlıurfa Bölgelerinde Bir Uygulama”, Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi, Malatya.Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) (18.07.2016) “Asya Katılım Bankası A.Ş. Hakkında Duyuru”, http://www.tmsf.org.tr/2016.tr?bid=225, (28.11.2018).Türkiye Katılım Bankaları Birliği-TKBB (2014) “Katılım Bankaları 2013”, http://www.tkbb.org.tr/Documents/Yonetmelikler/KATILIM_2013_TR_final.pdf, (24.12.2018).Türkiye Katılım Bankaları Birliği-TKBB (2015a) “Katılım Bankaları 2014”, http://www.tkbb.org.tr/documents/KATILIM_2014_TR_final.pdf, (20.11.2018).Türkiye Katılım Bankaları Birliği-TKBB (2016a) “Banka Genel Bilgileri”, http://www.tkbb.org.tr/banka-genel-bilgileri, (27.11.2018)Türkiye Katılım Bankaları Birliği-TKBB (2016b) “Katılım Bankaları 2015”, http://www.tkbb.org.tr/Documents/Yonetmelikler/KATILIM_2015_TR_ final.pdf, (27.11.2018).Türkiye Katılım Bankaları Birliği-TKBB (2017) “Katılım Bankaları 2016”, http://www.tkbb.org.tr/Documents/Yonetmelikler/Almanak_2016.pdf, (27.12.2018).Türkiye Katılım Bankaları Birliği-TKBB (2018) “Katılım Bankaları 2017”, http://www.tkbb.org.tr/Documents/Yonetmelikler/TKBB_2017_TR-Final.pdf, (25.12.2018). Türkiye Katılım Bankaları Birliği-TKBB, http://www.tkbb.org.tr/kar-paylari, (26.12.2018). Türkiye Katılım Bankaları Birliği-TKBB (04.01.2019) “Hesap Sahiplerine Dağıtılan Kar Payı Oranları”, http://www.tkbb.org.tr/kar-paylari, (04.01.2019).Türkmenoğlu, R.E. (2007) “Katılım Bankacılığı ve Türkiye’deki Finansal Yapı”, Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale Üniversitesi, Kırıkkale.Usul, R. (2000) “Türkiye’de Özel Finans Kurumları-Teori ve Uygulama-İçinde Sempozyum Konuşması, 15-18”, Editör: Önal, R., İstanbul: Albaraka Türk Yayınları. Yüce, A. (2003) “Islamic Financial Houses in Turkey”, Journal of Academy of Business and Economics, 1(1), 153-157.