II. ABDÜLHAMİD DÖNEMİNDE ALMAN EĞİTİM GEMİLERİNİN OSMANLI SULARINDAKİ SEYAHATLERİ

Osmanlı Devleti ile Almanya arasındaki ilişkiler uzun ve köklü bir geçmişe sahiptir. İki devlet arasındaki ilişkilerin dönüm noktası ise, Osmanlı Devleti’nde II. Abdülhamid’in, Almanya’da ise II. Wilhelm’in tahtta bulundukları dönemdir. Özellikle II. Wilhelm’in Alman İmparatoru olduktan hemen sonra Osmanlı Devleti ile ilişkilerini geliştirmeye çalıştığını görmekteyiz. Bu bağlamda II. Wilhelm her sene, Alman donanmasında bulunan Moltke, Charlotte, Gnesineu, Stein ve Stosch adlı eğitim gemilerinden birini Osmanlı sularına göndermiştir. Bu çalışmada, bahsi geçen gemilerin Osmanlı sularındaki seyahatleri ele alınmaktadır

The Cruise Of German Training Ships in The Waters Of Ottoman Empire During The Reign Of Abdulhamit II

The relations between the Ottoman Empire and Germany had been deep rooted and long lasting. The milestone of the relation of these two countries was the time period of Abdulhamit II’s reign in Ottoman Empire and Wilhelm II’ s reign in Germany. The relations between Germany and the Ottoman Empire developed immediately after Wilhelm II had succeded to the throne. Each year, a bunch of training ships called Moltke, Charlotte, Gnesineu, Stein ve Stosch were sent to the Ottoman Empire. In this study, travelling of the so called ships around Ottoman is dealt with

___

  • Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA)
  • Bab-ı Ali Evrak Odası (BEO)
  • BEO. 1606-120433. (19.N.1318/10 Ocak 1901).
  • BEO. 1606-120423 (03.L.1318-24 Ocak1901)
  • BEO. 1610-120680(03.L.1318-24 Ocak1901).
  • BEO. 1612-120844 (9.L.1318-3 Şubat 1901).
  • BEO. 2169-162614. (24.C. 1321/16 Eylül 1903).
  • BEO. 2206-165387. (7.Ş.1321/28 Ekim 1903.
  • BEO. 2208-165535. (8.Ş.1321/29 Ekim 1903).
  • BEO. 1727-129463. (18.C.1319/2 Ekim 1901).
  • BEO.1731-129823. (27.C.1319/11 Ekim 1901).
  • BEO. 1733/129906. (1.B.1319/14 Ekim 1901).
  • BEO. 1899-142387. (2.Ca.1320/7 Ağustos 1902).
  • BEO. 2458/184342. (27.N.1322/5 Aralık 1904).
  • Dahiliye Mektubi Kalemi (DH.MKT)
  • DH.MKT. 2446-41 (05.L.1901-26 Ocak 1901
  • DH.MKT. 2448-107. (13.L.1318/03 Şubat 1901).
  • DH.MKT. 2537-47. (15.C.1319/29 Eylül 1901).
  • DH.MKT. 2554-123. (29.B.1319/11 Kasım 1901).
  • DH.MKT. 609/23. (9.Ş.1320/11 Kasım 1902).
  • Hariciye Siyasi (HR.SYS.)
  • HR.SYS. 21-25 (26 Aralık 1904).
  • HR.SYS. 21-16. (29 Eylül 1903).
  • HR.SYS. 20-42. (5 Kasım 1901).
  • HR.SYS. 21-30. (26 Kasım 1905).
  • HR.SYS. 21-9. (26 Eylül 1902).
  • İrade Hariciye (İ.HR.)
  • İ.HR. 374/1319-B-1. (1.B.1319/14 Ekim 1901).
  • İ.HR. 381-1320. (7.Ş.1320/9 Kasım 1902).
  • İ.HR. 385-1321/C-08. (24.C. 1321/16 Eylül 1903)
  • İ.HR. 386-1321/Ş-03. (7.Ş.1321/28 Ekim 1903).
  • İrade Hususi (İ.HUS.)
  • İ.HUS. 85-1318/Ş/71. (16.Ş.1318/9 Aralık 1900)
  • İ.HUS. 86-1318/N/33 (19.N.1318-10 Ocak1901)
  • İ.HUS. 86-1318/L/03 (03.L.1318-24 Ocak1901)
  • İrade Taltif (İ.TAL.)
  • İ.TAL. 319-1321/N-105. (3.N.1321/22 Kasım 1903).
  • İ.TAL. 319-1321/N-166. (4.N.1321/23 Kasım 1903).
  • İ.TAL. 263-1319/B-042. (13.B.1319/26 Ekim 1901).
  • İ.TAL. 291-1320. (5.N.1320/6 Aralık 1902).
  • Meclis-i Vükelâ Mazbataları (MV.)
  • MV. 98/B-232 (23.Ş.1318/16 Aralık 1900).
  • Yıldız Sadaret Hususi Evrakı (Y.A.HUS.)
  • Y.A.HUS. 338-52 (9.Ca.1313-28 Ekim 1895)
  • Y.A.HUS. 402-100. (9.N.1317/10 Ocak 1900).
  • Y.A.HUS. 412-82. (25.Ş.1318/18 Aralık 1900).
  • Y.A.HUS. 411/105. (5.B.1318/29 Ekim 1900).
  • Y.A.HUS. 413-17. (12.L.1318/2 Şubat 1901).
  • Y.A.HUS. 412-116 (12.N.1318-3 Ocak 1901).
  • Y.A.HUS. 432-86. (27.R.1320/3 Ağustos 1902).
  • Y.A.HUS. 453-2. (1.Ca.1321/26 Temmuz 1903).
  • Y.A.HUS. 418-67. (18.R.1319/04 Ağustos 1901).
  • Y.A.HUS. 491/92. (19.C.1323/21 Ağustos 1905).
  • Y.A.HUS. 507-77. (29.N.1324/13 Ekim 1906).
  • Yıldız Mütenevvi Maruzat Evrakı (Y.MTV)
  • Y.MTV. 197-141. (24.Ş.1317/27 Aralık 1899).
  • Y.MTV. 208-155. (28.B.1318/21 Kasım 1900).
  • Y.MTV. 209/80. (15.Ş.1318-8 Aralık 1900).
  • Yıldız Perakende (Y.PRK.)
  • Y.PRK. 29-86 (05.L.1318/26 Ocak 1901).
  • Yıldız Perakende Askerî Maruzât Evrakı (Y.PRK.ASK.)
  • Y.PRK.ASK. 176-61. (15.B.1319/28 Ekim 1901).
  • Y.PRK.ASK. 177-4. (27.B.1319/9 Kasım 1901).
  • Y.PRK.ASK. 205-16. (9.B.1321/1 Ekim 1903).
  • Yıldız Perakende Evrakı Başkitabet Dairesi (Y.PRK.BŞK.)
  • Y.PRK.BŞK. 63-50. (29.B.1318).
  • Yıldız Perakende Evrakı Elçilik, Şehbenderlik ve Ataşemiliterlik (Y.PRK.EŞA.)
  • Y.PRK.EŞA 37-9. (26.Ş.1318/19 Aralık 1900).
  • Y.PRK.EŞA. 37-41 (19.L.1318-09 Şubat 1901).
  • Yıldız Perakende Evrakı Hazine-i Hâssa (Y.PRK.HH.)
  • Y.PRK.HH. 33-31. (11.B.1319/24 Ekim 1901).
  • Yıldız Perakende Hariciye Nez. Maruzatı (Y.PRK.HR.)
  • Y.PRK.HR. 32-21. (5.Ş.1320/7 Kasım 1902).
  • Yıldız Perakende Maliye Nez. Maruzatı (Y.PRK.ML.)
  • Y.PRK.ML. 22-38. (10.B.1319/23 Ekim 1901).
  • Yıldız Perakende Name-i Hümayun Evrakı (Y.PRK.NMH.)
  • Y.PRK.NMH. 8-52. (26.Ş.1318).
  • Yıldız Perakende Teşrifât-ı Umumiye Dairesi (Y.PRK.TŞF.)
  • Y.PRK.TŞF. 6/97. (15.Ş.1320/17 Kasım 1902).
  • II. Kitaplar
  • GRÖNER, Erich, Die Deutschen Kriegschiffe 1815-1945, München 1982.
  • HANSEN, Hans Jürgen, Die Schiffe Der Deutschen Flotten (1848-1945), Bechtermünz Verlag, Augsburg 1998.
  • OSMANOĞLU, Ayşe, Babam Abdülhamid, Güven Yayınevi, İstanbul 1960.
  • WİSLİCENUS, Georg, Deutschlands Seemacht, Leipzig 1896.
  • III. Makaleler
  • ALKAN, Necmettin, “Dış Siyasetin Bir Aracı Olarak Hükümdar Gezileri: Kayser II. Wilhelm’in 1898 Şark Seyahati”, Osmanlı Araştırmaları, Sayı XXXI, İstanbul 2008.
  • BATUR, Afife, “Alman Çeşmesi”, Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, Cilt 1, İstanbul 1993.
  • BAYRAKTAR, İlona, “Kaiser II. Wilhelm’in İstanbul’a Üç Ziyareti ve Hediyeler”, İki Dost Hükümdar, Sultan II. Abdülhamid Kaiser II. Wilhelm, TBMM Milli Saraylar Daire Başkanlığı Yayınları, İstanbul 2010.
  • GENCER, Mustafa, “Osmanlı-Alman Münasebetleri Çerçevesinde Şark Meselesi”, Türkler, Ed. Hasan Celal Güzel - Kemal Çiçek - Salim Koca, Cilt 13, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara 2002.
  • KARACAGİL, Ö.Kürşat, “Alman İmparatoru İstanbul’da (1917)”, Gazi Akademik Bakış, Cilt 6, Sayı 12, Ankara 2013.
  • KARACAGİL, Ö.Kürşat, “II. Wilhelm’in Osmanlı İmparatorluğunu Ziyareti ve Mihmandarı Mehmed Şakir Paşa’nın Günlüğü (1898)”, İstanbul Üniversitesi Türkiyat Mecmuası, Cilt 24, Sayı 2, İstanbul 2014.
  • ORTAYLI, İlber, İkinci Abdülhamid Döneminde Osmanlı İmparatorluğu’nda Alman Nüfuzu, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fak. Yayınları, Ankara 1981.
  • SOY, H. Bayram, “II. Wilhelm, Weltpolitik ve II. Abdülhamid”, Türkler, Ed. Hasan Celal Güzel - Kemal Çiçek - Salim Koca, Cilt 13, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara 2002.
  • ŞEHSUVAROĞLU, Bedi N., “Alman İmparatoru II. Wilhelm’in Yurdumuzu Ziyaretleri”, Hayat Tarih Mecmuası, Sayı 6, İstanbul 1972.
  • TRUMPENER, Ulrich, “Almanya ve Osmanlı İmparatorluğu’nun Sonu”, Osmanlı İmparatorluğu’nun Sonu ve Büyük Güçler, Ed. Marian Kent, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul 1999.
  • YAZICI, Nurcan, “Türk-Alman Dostluğunun Hatırası/Nişânesi, Sultanahmet’teki Alman Çeşmesinin İnşa Süreci ve Bir Çizimin Düşündürdükleri”, İki Dost Hükümdar, Sultan II. Abdülhamid Kaiser II. Wilhelm, TBMM Milli Saraylar Daire Başkanlığı Yay., İstanbul 2010.
  • ZUVİÇ, Marijan, “The Never Ending Story of Training Ships”, Transactions on Maritime Science, Vol. 1, No.2, Split-Crotia 2002.
  • IV. Süreli Yayınlar
  • Ahenk
  • Daily Los Angeles Herald
  • İkdam
  • Servet
  • Tercüman-ı Hakikat
  • The New York Times