Arşiv Belgeleri Işığında Balkan Savaşları’nda Ege Adaları’nın İşgali Süreci

Balkan Savaşı’nda Yunanistan’ın denizlerdeki temel politikası, Ege Denizi’ni hâkimiyeti altına almak, Osmanlı Devleti’nin ikmal yollarını kapatmak ve dolayısı ile Ege adalarını işgal etmektir. Yunan donanmasının boğaz üzerinde egemenlik kurma çabası özellikle adalarda üstünlük kurma ve adaları ele geçirme stratejisine dayanmaktadır. Bu kapsamda, Balkan Savaşı’nda Yunanistan öncelikle boğaza yakın adalardan başlamak üzere Ege Denizi’ndeki adaları işgal etmiştir. Bu dönemde Osmanlı donanması Ege Denizi’nde kesin sonuçlu bir muharebe yapma gücünden yoksundur. Donanma Komutan Vekili Albay Ramiz eldeki mevcut imkânlar ölçüsünde bölgeyi kontrol altına almak ve Yunan donanmasına yönelik faaliyetlerde bulunmak maksadıyla donanmanın toplu olarak denize çıkmasını ve taarruz hareketini planlamış, ancak yapılan muharebelerde başarı sağlanamamıştır. Balkan Savaşları neticesinde Osmanlı Devleti tarihinin en ağır yenilgisine uğramış ve sadece Balkanların dışına çekilmek durumunda kalmamış aynı zamanda Ege Denizi’ndeki üstünlüğünü de kaybederek Ege Adaları üzerindeki tasarrufunu da kaybetmiştir

Anahtar Kelimeler:

Ada, İşgal, Donanma, Savaş, Deniz

Invasion Process Of The Aegean Islands During Balkan Wars In The Light Of Archival Documents

The basic policy of Greece on seas during Balkan Wars was to take the control of the Aegean Sea, to block the supply line of the Ottoman Empire, and consequently to invade the Aegean Islands. Greek Navy’s effort to maintain sovereignty over the strait based especially on her strategy for establishing superiority on Aegean Islands and capturing them. Within this scope, Greece, primarily, invaded the Aegean Islands during the Balkan Wars, starting with islands closer to the strait. In this period, the Ottoman Navy was incapable of fighting for a decisive battle on Aegean Sea. Colonel Ramiz, Deputy Commander of the Navy, planned the collective launching of the navy with the intention of engaging in an activity against Greek Navy and taking the control of the region to the extent of currant opportunities and prepared an action plan, however no success was achieved in the battles. As a result of Balkan Wars, the Ottoman Empire suffered the heaviest defeat of her history and lost her possessions on Aegean Islands, by not only withdrawing from the Balkans but also losing her superiority on the Aegean Sea

Keywords:

Island, Invasion, Navy, Battle, Sea,

PDF

___

Genelkurmay Askerî Tarih ve Stratejik Etüt Daire Başkanlığı (ATASE) Arşivi, Balkan Harbi Kataloğu.
BHK, Klasör:124, Dosya:12, Fihrist:002-02.
BHK, K:142,D:90,F:003-04.
BHK, K:142,D:90,F:003-21.
BHK, K:124, D:12, F:002-05.
BHK, K:124, D:12, F:002-07.
BHK, K:135, D:59, F:001-003.
BHK, K:124, D:12, F:002-22.
BHK, K:124, D:12, F:002-24.
BHK, K:124, D:12, F:002-29.
BHK, K:124, D:12, F:002-35.
BHK, K:124, D:12, F:002-47.
BHK, K:124, D:12, F:002-52.
BHK, K:135, D:59, F:001.
BHK, K:239, D:198, F:011.
BHK, K:135, D:59, F:003.
BHK, K:135, D:59, F:003-002.
BHK, K:239, D:198, F:011-07.
BHK, K:239, D:198, F:011-10.
BHK, K:239, D:198, F:011-12.
BHK, K:239, D:198, F:011-15.
BHK, K:135, D:59, F:003-006.
BHK, K:135, D:59, F:006-002.
BHK, K:135, D:59, F:006-001.
BHK, K:135, D:59, F:008.
BHK, K:297, D:7, F:002-02-13.
BHK, K:296, D:3, F:008-001.
BHK, K:239, D:198, F:008.
BHK, K:135, D:59, F:002-005.
BHK, K:239, D:198, F:008-01.
BHK, K:297, D:7, F:002-02-05.
BHK, K:297, D:7, F:002-02-08.
BHK, K:297, D:7, F:002-02-23.
BHK, K:297, D:7, F:002-02-38.
BHK, K:135, D:59, F:009.
Kitap ve Makale:
Balkan Harbi Kronolojisi, Genelkurmay Askerî Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Yayınları, Ankara, 1999.
1912-1913 Balkan Harplerinde Yunan Ordusu, C.I, Kısım 2, Yunan Ordular Vekâleti Yayını, Atina, 1939.
BAŞEREN, Sertaç Hami, KURUMAHMUT, Ali, Egede Egemenliği Devredilmiş Adalar, Staratejik Araştırma ve Etütler Millî Komitesi Yayını, Türk Deniz Araştırmaları Vakfı, İstanbul, 2003.
BOSTAN, İdris, KURUMAHMUT, Ali, Trablusgarp ve Balkan Savaşlarında İşgal Edilen Ege Adaları ve İşgal Telgrafları, Staratejik Araştırma ve Etütler Millî Komitesi Yayını, Ankara, 2003.
BÜYÜKTUĞRUL, Afif, Balkan Savaşı Deniz Harekâtı Üzerine Gerçekler, Belleten, C.XLIV, S.176.
-------------------------------, Osmanlı Deniz Harp Tarihi ve Cumhuriyet Donanması, C.III, Deniz Basımevi, İstanbul, 1983.
DURGUN, Bülent, Ülke Savunmasında Deniz Yolu Ulaşımının Önemine Bir Örnek: Balkan Harbinde Osmanlı İmparatorluğunun Deniz Yolu Ulaştırması, Güvenlik Stratejileri Dergisi, Harp Akademileri Basımevi, Aralık 2011, Yıl 7, Sayı 14.
HALL, Rıchard C., Balkan Savaşları, 1912-1913, I. Dünya Savaşının Provası, Çeviren: Tanju Akad, İstanbul, 2003.
HAYTA, Necdet, Ege Adaları Meselesinin Tarihçesi Hakkında 3 Şubat 1922 Tarihli Bir Rapor, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, S:46, C.XVI, Ankara, Mart 2000.
IŞIN, Mithat, Balkan Harbi Deniz Cephesi, Deniz Basımevi, Ankara, 1946.
İNCİ, Tevfik, Balkan Savaşında Hamidiye Kruvazörünün Akın Harekâtı, Donanma Dergisi Eki, Deniz Basımevi, S.399, İstanbul, 1952.
KURUMAHMUT, Ali, Egede Temel Sorun: Egemenliği Tartışmalı Adalar, Ankara, 1998.
ŞİMŞİR, Bilal, Ege Sorunu Belgeler, 1912-1913, C.I, Türk Tarih Kurumu, Ankara, 1976.
Türk Silahlı Kuvvetleri Tarihi, Balkan Harbi, Osmanlı Deniz Harekâtı 1912-1913, C.VII, Genelkurmay Basımevi, Ankara, 1993.
YAVUZ, Celaleddin,Balkan Harbinde Osmanlı Donanması Neden Kullanılmadı, Dokuzuncu Askerî Tarih Semineri Bildirileri, C.II, Genelkurmay ATASE Daire Başkanlığı Yayını, Ankara, 2006.