Cinsel Silah ve "Grbavica"

Bu makale, savaşlarda kadın bedeni üzerinde iktidar ve hakimiyet kurmayı amaçlayan tecavüzlerin nedenleri üzerinde durmaktadır. Ataerkil sosyal yapı da tecavüz, kadın bedenini kontrol altında tutmak için bir silah gibi kullanılır. Çatışmada, politik, ekonomik, sosyal ya da dinsel olarak birbirine hükmetmek isteyen iki ya da daha fazla grup birbiriyle savaşırken, kadın bir obje, keşfedilmesi gereken bir kıta gibi görülür. Bedeni araçsallaştırılır. Belgeler Bosna savaşında on binlerce kadının tecavüze uğradığını göstermektedir. Bu tecavüzler cinsel haz için yapılmış gibi görülür ancak amacı iktidardır ve içinde ideolojik anlam taşır. Bu makalede, genelde savaşlardaki tecavüzlerin nedenleri, özelde ise Bosna’daki savaş tecavüzleri tartışılacak ve savaş sonrası sendromlarını anlatan ‘Grbavica’ isimli filmle ilgili bir söylem analizi yapılacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Tecavüz, kadın, savaş taktiği, hakimiyet, iktidar, Bosna, Grbavica

PDF

___

Bazin, André (1993). Sinema Nedir? Çev., İbrahim Şener. İstanbul: Sistem.
Berger, John (1986). Görme Biçimleri. Çev., Yurdanur Salman. İstanbul: Metis.
Bora, Tanıl (1999). Yeni Dünya Düzeni’nin Av Sahası. (İkinci Baskı). İstanbul: Birikim.
Brownmiller, Susan (1984). Cinsel Zorbalık. İstanbul: Cep.
Clark, Toby (2004). Sanat ve Propaganda. Çev., Esin Hoşsucu. İstanbul: Ayrıntı.
Donovan, Josephine (2001). Feminist Teori. (İkinci Baskı). İstanbul: İletişim.
Garrett, Peter ve Bell, Allan (1998). “Media and Discourse: A Critical Overview.” Approaches to Media Discourse. Peter Garrett ve Allan Bell (der.) içinde. Oxford: Blackwell.
Giddens, Anthony (2000). Sosyoloji. Ankara: Ayraç.
Güçhan, Gülseren (1992). Toplumsal Değişme ve Türk Sineması. Ankara: İmge.
Işık, Emre (1998). Beden ve Toplum Kuramı. İstanbul: Bağlam.
Loomba, Ania (2000). Kolonyalizm Postkolonyalizm. Çev., Mehmet Küçük. İstanbul: Ayrıntı
Saktanber, Ayşe (1995). “Türkiye’de Medyada Kadın: Serbest, Müsait Kadın veya İyi Eş, Fedakar Anne”, 1980’ler Türkiye’sinde Kadın Bakış Açısından Kadınlar. (der.) içinde. İstanbul: İletişim.
Mazaj, M (2007). “Grbavica.” Cineaste 32,3: 61-62.
Milillo, Diana (2006). “Rape as a Tactic of War.” Affilia: Journal of Women and Social Work 21,2: 196–205.
Öztürk, Ruken S (1998). Sanat Filmlerinde Kadının Kuşatılmışlığı ve Özgürlüğü: Özel Alan Sorunsalı. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Skjelsbaek, Inger (2006). “Victim and Survivor: Narrated Social Identities of Women Who Experienced Rape During the War in Bosnia-Herzegovina,” Feminism&Pychology. 16,373: 374–403.
“Jasmila Zbanic Röportajı.” http://www.coop99.at/grbavica_website/regie_int_en_01.htm
Mora, Necla (2007). “Haber Söylem Çözümlemesinde Van Dijk Yöntemi.” http://www.dorduncukuvvetmedya.com/dkm/article.php?sid=7771. 30.01.2007.
Van Dijk, Teun A. (2008a). “The Interdisciplinary Study of News As Discourse.”http://www.discourses.org/Old Ar ticles/The%20interdisciplinary%20study%20of%20news%20as%20discourse.pdf 30.03.2008.
Van Dijk, Teun A. (2008b). “Structures of Discourse and Structures of Power.” http://www.discourses.org/OldArticles/Structures%20of%20discourse%20and%20str uctures%20of%20power.pdf 04.04.2008.