Mehmet KARACAOĞLU, Serdar SATAR

9569

Turunçgil bahçelerinde yaprakbiti parazitoiti Binodoxys angelicae (Haliday) (Hymenoptera: Braconidae)’ya bazı insektisitlerin etkileri

Ülkemizde yapılan çalışmalarda, turunçgilde zarar yapan böcek türlerinin birçok, yerli doğal düşmanlarının olduğu belirlenmiştir. Bunlar içerisinde yaprakbitlerinden Aphis gossypii'nin parazitoitleri arasında Binodoxys angelicae'nında olduğu bildirilmiştir. Fakat Türkiye'de bitki koruma ürünlerinin bilinçsiz kullanımından dolayı doğal denge bozulmaktadır. Tüm bunlara rağmen, Doğu Akdeniz Bölgesi'nde yapılan son bir çalışmada tespit edilen parazitoitlerin % 56,4'nü B. angelicae'nın oluşturduğu saptanmıştır. Elde edilen verilere dayanarak, hedef alınan parazitoitin ergin ve pupalarına karşı spinosad, chlorpyrifos-ethyl, yazlık yağlar, parafinik yağ, spirotetramat, pyriproxyfen etken maddeli insektisitlerin yanı sıra, saf su kontrol olarak kullanılmıştır. Anılan etken maddelerin B. angelicae'ya olan ilaçların yan etkileri laboratuar koşullarında kuru film ve daldırma yöntemleri ile belirlenmiştir. Elde edilen sonuçlar IOBC'ye göre değerlendirilmiş ve erginlerde chlorpyrifos-ethyl'in ilk iki saatin sonunda 4 sınıf değerini aldığı saptanmıştır. Parafinik yağ ve yazlık yağlar ise  24 saatin sonunda yine aynı sınıfta yer almıştır. Pyriproxyfen etken maddeli ilaç ise  48 saatin sonunda ancak 4 sınıf değerine ulaşmıştır. Spinosad etken maddesi “az etkili” sınıfta ve spirotetramat etken maddesi ise kontrolle aynı sınıf değerinde yer almıştır. Parazitoitin pupa döneminde ise etken maddelerin dahil olduğu sınıflar sırası ile chlorpyrifos-ethyl, parafinik yağ ve yazlık yağlar 4, pyriproxyfen 2, spinosad ve spirotetramat 1 olarak belirlenmiştir.
Anahtar Kelimeler:

Aphis gossypii, Binodoxys angelicae, Ġnsektisit, Turunçgil, Yan Etki

Side effect of some insecticides on an aphid parasitoid of citrus orchards, Binodoxys angelicae (Haliday) (Hymenoptera : Braconidae)

A lot of indigenous natural control agent of citrus pests were determined in Turkey. Among them, Binodoxys angelicae were also reported as a parasitoids of Aphis gossypii. Natural balance in citrus ecosystem was degraded day by day, because of uncontrolled usage of plant protection products. Though unconscious pesticide usage, B. angelicae has 56,4% ratio of all the ascertained parasitoids in the one of the last research carried out in East Mediterarnean regin of Turkey. Because of this reason, this study were established with plant protection products like spinosad, chlorpyrifos-ethyl, summer oil, paraffinic oil, spirotetramat, pyriproxyfen against adult and pupa of target parasitoid by using dried film and leaf-dip bioassay methods. Results were evaluated according to IOBC standards and chlorpyrifos- ethyl were classified as forth class (toxic), because all adult parasitoids were died at the end of the first two ours. While Paraffinic oil and summer oil were determined as fourth class at the end of the 24 hours, Pyriproxyfen was included in it after 48 hours. Spinosad was included in slightly harmless class, spirotetramat were included the same class with control. Chlorpyrifos- ethyl,  paraffinic oil and summer oil are in harmful class (Class 4), pyriproxyfen is in  slightly harmless class (Class 2), Spinosad ve Spirotetramat and control  were categorised in harmless class (Class 1) in terms of preadult stages results.
PDF

___

  • Anonim 2008. Tarımsal Yapı ve Üretim T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü, DİE Matbaası Ankara, 328 s.
  • Anonim 2009. Bitki Koruma Ürünleri T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Koruma Kontrol Genel Müdürlüğü, Sistem Ofset Ankara, 401 s.
  • Başpınar H. ve Uygun N. 1990. Akdeniz Bölgesi Turunçgil bahçelerinde yaygın olarak kullanılan bazı insektisidlerin Cryptolaemus montrouzieri Muls. ve Coccinella septempunctata (L.) (Coleoptera, Coccinellidae)'ya etkileri. Türkiye 2. Biyolojik Mücadele Kongresi Bildirileri, Entomoloji Derneği Yayınları, No:4, 283-288.
  • Başpınar H. ve Uygun N. 1992. Fluvalinate ve Fenitrothion ' un yararlı böceklerden Chrysoperla carnea Steph. ve Leptomastix dactylopii Howard ' ye etkileri üzerinde araştırmalar. Türkiye II. Entomoloji Kongresi, 28-31 Ocak 1992, Ç.Ü. Ziraat Fakültesi, Bitki Koruma Bölümü, 249
  • Brunner J.F. D. Thomson, L. J. Gut, G. Judd and A. Knight, 2001. Effect of pesticides on Colpoclypeus florus (Hymenoptera: Eulophidae) and Trichogramma platneri (Hymenoptera: Trichogrammatidae), parasitoids of leafrollers in Washington. J. Econ. Entomol., Maryland, v.94, n.5, p.1075-1084, 2001.
  • Candolfi M.P., S. Blümel, R. Forster, F.M. Bakker, C.Bakker, C.Grimm, S.A. Hassan, U. Heimbach, M. A. Mead-Brigggs, B. Beber, R. Schmuck, and H. Vogt , 2000 Guidelines to evaluate side-effects of plant protection products to non-target arthropods. IOBC, BART and EPPO Joint Initiative.IX + 158 pp., Gent, IOBC/wprs, ISBN: 92-9067-129-7.
  • Efe E., Bek Y. ve Şahin M. 2000. SPSS‟te Çözümleri ile İstatistik Yöntemler II.Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Rektörlüğü Yayın No: 73, Ders Kitapları Yayın No: 9, K.S.Ü. Basımevi, Kahramanmaraş. 214 s.
  • Emeli M. 2001. Seyhan ve Yüreğir Havzasında Bitki Koruma Yöntemlerinin Uygulamadaki Sorunları Üzerine Bir Araştırma. Ç.Ü. Ziraat Fakültesi Yüksek Lisans Tezi 112 s.
  • Erkılıç L., N. Uygun, Aytaş M., Tekeli N. Z. ve Karaca I. 1994. Bazı tarımsal savaş ilaçlarının Cryptolaemus montrouzieri Mulsant (Coleoptera: Coccinellidae) ve Cybocephalus fodori minor E.Y. (Coleoptera: Cybocephalidae)''a etkileri üzerinde araştırmalar. Türkiye 3. Biyolojik Mücadele Kongresi Bildirileri, Entomoloji Derneği Yayınları No:7, 471-480.
  • Gücük M. ve Yoldaş Z. 2000. Aphis gossypii Glover (Homoptera: Aphididae)‟ nin parazitoiti Aphidius colemani Viereck (Hymenoptera: Braconidae)‟ nin bazı biyolojik özellikleri üzerinde araştırmalar. Türk. Entomol.derg., 24(2): 143-152.
  • Hassan S.A., 1985. Standart Methods To Test The Side-Effects Of Pesticides On Natural Enemies Of Ġnsect And Mites Developed By The IOBC/WPRS Working Group “Pesticide and Beneficial Organism”. Journal of Applied Ent. 103, 92-107.
  • Hassan S. A., F. Bigler, P. Blaisinger, H. Bogenschutz, J. Brun, P. Chiverton, E. Dickler, M. A. Easterbrook, P. J. Edwards, W. D. Englert, S. J. Firth, P. Huang, C. Inglesfield, F. Klingauf, C. Kühner, M. S. ledieu, E. Nation, P. A. Oomen, W. P. J. Overmeer, P. Plevoets, J. N. Reboulet, W. Rieckman, L. Samsoe-Peterson, S. W. Shires, A. Staubli, J. Stevenson, j. j. Tuset, G. Vanwetswinkel and A. S. Van zon, 1985. Standard Method to Test The Side-Effect Of Pesticides On Natural Enemies Of Insect And Mites Developed By The IOBC/WPRS Bulletin, 15: 214-215.
  • Karman M. 1971. Bitki Koruma Araştırmalarında Genel Bilgiler Denemelerin Kuruluşu ve Değerlendirme Esasları. T.C. Tarım Bakanlığı, Zirai Mücadele ve Zirai Krantina Genel Müdürlüğü Yayınları Mesleki Kitaplar Serisi, 279 s.
  • Longley M. 1999. A review of pesticide effects upon immature aphid parasitoids within mummified hosts International Journal of Pest Management, Volume 45, Issue 2 June 1999 , pages 139–145.
  • Polga L. 1988. Guideline for testing, the effect of pesticides on Aphidius matricaria Hal. (Hym.: Aphelenidae). In working group “Pesticides and Benificial Organisms”, Bulletin SROP/WPRS (1988/XI/4), 29–34. Pompeo Suma, Lucia Zappalà, Gaetana Mazzeo and Gaetano Siscaro 2009 Lethal and sub-lethal effects of insecticides on natural enemies of citrus scale pests test the side-effects of the insecticides chlorpyrifos-methyl, buprofezin BioControl, Volume 54.
  • Prabhaker N. , J. G. Morse, S. J. Castle, S. E. Naranjo, T. J. Henneberry 2007. Toxicity of Seven Foliar Insecticides to Four Insect Parasitoids Attacking Citrus and Cotton Pests J. Econ. Entomol. 100(4): 1053–1061.
  • Satar S., Satar G., Karacaoğlu M. ve Uygun N. 2009 Lysiphlebus confusus Tremblay and Eady, Lysiphlebus fabarum(Marshall) ve Lysiphlebus testaceipes (Cresson) (Hym.,: Braconidae)'in Aphis gossypii Glover (Hom.: Aphididae) Üzerinde Farklı Sıcaklıklarda Bazı Biyolojik Özellikleri III.Bitki Koruma Kongresi Van Türkiye.
  • Satar S., Uygun N., Demirhan G., ve Karacaoğlu M. 2009. Turunçgil Bahçelerinde Aphis gossypii Glover (Homoptera: Aphididae)‟nin parazitoitlerinden Lysiphlebus confusus Tremblay and Eady, Lysiphlebus fabarum (Marshall) ve Lysiphlebus testaceipes (Cresson) (Hymenoptera: Braconidae: Aphidiinae)‟nin biyolojik mücadele kullanılma olanakları üzerinde araĢtırmalar (Yayınlanmamış TÜBİTAK raporu) 106 s.
  • Suma P. and M. Gaetane 2008. Laboratory evaluation of pesticide secondary effects on anagyrus sp. nov. near pseudococci, parasitoid of the citrus mealybug Planococcus citri. IOBC/WPRS Bull 38:99–103.
  • Suma P., Zappala L , M. Gaetane, and Siscaro G. 2009. Lethal and sub-lethal effects of insecticides on natural enemies of citrus scale pests BioControl DOI 10.1007/s 10526-009-9215.
  • Şimşek V. M. ve Uygun N. 2009 Bazı Tarımsal savaş ilaçlarının Leptomastix dactylopii How. (Hym: Encyritadea)‟ye etkilerinin araĢtırılması. III.Bitki Koruma Kongresi Van Türkiye.
  • Uygun N., Ç.Şengoca., M.R. Ulusoy and U.Kersting, 1994. Toxicity of some Pesticides to Eretmocerus debachi (Hymenoptera: Aphelinidae), an Important Parasitoid of Parabemisia myricae (Homoptera : Aleyrodidae). Bull. Ent. Res. 84, 119-122.
  • Uygun N. and S. Satar 2007. The Current Situation of Citrus Pest and Their Control Methods in Turkey. Integrated Control in Citrus Fruit Crops IOBC/wprs Bulletin Vol.38, 2008 pp.2-9.
  • Uygun N., Ulusoy M., R., Karaca, İ. ve Satar, S. 2010. Meyve ve Bağ Zararlıları. Çukurova Üniversitesi Yayınları. Özyurt Matbaacılık, Adana, 24-32 s.
  • Yiğit A., Canhilal R. ve Kişmir A. 1992. Turunçgil unlubitinin bazı avcı böcek ve parazitoidlerine bazı pestisitlerin etkileri üzerine çalışmalar. Türkiye II. Ent. Kong. Ent. Der. Yay. No: 5, 251-255, Adana.
  • Yiğit A., Canhilal R. ve Zaman K. 1994. Doğu Akdeniz Bölgesi'nde turunçgil zararlıları ile Biyolojik mücadele uygulamalarına ilişkin bir anket çalışması Türkiye 3. Biyolojik Mücadele Kongresi Bildirileri, Entomoloji Derneği Yayınları No:7, 409-420.
  • Yumruktepe R. ve Uygun N., 1994. Doğu Akdeniz Bölğesi Turunçgil Bahçelerinde Saptanan Yaprakbiti (Homoptera: Aphididae) Türleri ve Doğal Düşmanları. Türkiye III. Biyolojik Mücadele Kongresi Bildirileri. 25-28 Ocak, İzmir. Entomoloji Derneği Yayınları, 7,1-12.
Bitki Koruma Bülteni-Cover
  • ISSN: 0406-3597
  • Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
  • Başlangıç: 1952
  • Yayıncı: Zirai Mücadele Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Trifluralin’in azaltılmış dozlarının Kırmızı köklü tilki kuyruğu [Amaranthus retroflexus L. (Amaranthaceae)]’nun gelişimine etkisi

İbrahim KAHRAMANOĞLU, F. UYGUR

Elma bahçelerinde Elma karalekesi Venturia inaequalis (Cke.) Wint. hastalığının mücadelesinde yardımcı hava akımlı hidrolik bahçe pülverizatörünün biyolojik performansının belirlenmesi

Yasemin SABAHOĞLU, Arzu AYDAR, Servet UZUNOK, Apdullah ATLAMAZ

Azadirachta indica A. Juss ekstraktlarının Patates böceği [Leptinotarsa decemlineata Say (Col.: Chrysomelidae)]’ne beslenme engelleyici etkisi

Pervin ERDOĞAN, Seval TOROS

Turunçgil bahçelerinde yaprakbiti parazitoiti Binodoxys angelicae (Haliday) (Hymenoptera: Braconidae)’ya bazı insektisitlerin etkileri

Mehmet KARACAOĞLU, Serdar SATAR

Myzus persicae (Sulz.) (Hemiptera: Aphididae) popülasyonlarının karboksilesteraz E4 ve FE4 tiplerinin elektroforez ile belirlenmesi

A. VELİOĞLU, Cem ERDOĞAN, M. GÜRKAN, Graham MOORES

Farklı ekim zamanı ve sulamanın Susamda kökboğazı çürüklüğü hastalığı (Macrophomina phaseolina), verim ve verim unsurlarına etkisi

Pınar SAĞIR, Abuzer SAĞIR, Tahsin SÖĞÜT