Nedim SAKÇI, Abuzer SAĞIR, Mefhar Gültekin TEMİZ

Pamukta solgunluk hastalığı (Verticillium dahliae Kleb.)’nın tohumun içeriğine etkisinin belirlenmesi

Bu çalışma, Pamukta solgunluk hastalığının (Verticillium dahliae) tohumun içeriğine etkisinin belirlenmesi amacıyla, 2014 yılında Diyarbakır’da Dicle Üniversitesi, Ziraat Fakültesi araştırma alanında daha önce hastalık etmeni ile doğal bulaşık olan bir tarlada kurulmuştur. Deneme, tesadüf blokları deneme desenine göre 4 tekerrürlü olarak kurulmuştur. Çalışmada hastalığa karşı orta derecede tolerant Stoneville 468 ve orta derecede duyarlı Beyaz Altın 119 pamuk çeşitleri kullanılmıştır. Toprak işlenip ekime hazır hale getirildikten sonra, pamuk tohumları 23 Mayıs 2014 tarihinde ekilmiştir. Hasada kadar gerekli kültürel ve bakım işlemleri yapılmıştır. Hasat esnasında her parseldeki bitkiler toprak seviyesinde 5-6 cm yukarıdan gövdeleri enine kesilerek 0-3 hastalık skalasına göre değerlendirilmiştir. Ayrıca Diyarbakır ve Batman’da 5’er üreticinin tarlasındaki bitkiler aynı şekilde kontrol edilerek 0-3 skalasına göre değerlendirilmiştir. Her hastalık skala değeri için hasat esnasında 40-50 g kütlü pamuk örneği alınarak laboratuvara getirilmiştir. Çırçır işleminden sonra, çiğitler laboratuvarda sülfürik asit ile muamele edilerek delinte edilmiştir. Daha sonra delinte edilen tohumlar bir mikser yardımıyla öğütülerek tohum içeriği analizleri için hazır hale getirilmiştir. Hazırlanan bu örnekler –180C’de derin dondurucuda muhafaza edilmiştir. Analizlerden önce örneklerin nemi pastör fırınında 700C’de 24 saat süreyle sabit hale getirilmiştir. Daha sonra tohum analizleri, "NIR-XDS Rapid Content Analyser" cihazında yapılmıştır. 0-3 hastalık şiddeti skala değerlerine göre, protein içeriği, yağ içeriği, kül içeriği, nişasta içeriği ve selüloz içeriği deneme alanı ve üretici tarlalarında farklılık gösterdiği halde, nem içeriği üretici tarlalarında farksız fakat deneme alanında farklı bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Pamuk, solgunluk hastalığı, Verticillium dahliae, tohum içeriği

Determination of the effect of Cotton wilt disease (Verticillium dahliae Kleb.) on seed content

The study was carried out to determine the effect of Cotton wilt disease (Verticillium dahliae) on seed content, the experiment set up in randomized blocks design methods with four replications in Dicle University, Agricultural Faculty Research Area that is naturally infested with the pathogen in Diyarbakır in 2014. Stoneville 468 (Moderately tolerant) and Beyaz Altın 119 (Moderately susceptible) cotton varieties are used in the study. The land prepared for sowing and cotton seeds were sown in the 23th of May, 2014. Necessary agricultural practices were performed until the harvest. During the harvest, the stem of plants were cut 5-6 cm above ground level for each plot and the disease severity was recorded according to 0-3 disease scales. Also, in Diyarbakır and Batman, 5 farmers field were checked in the same way and the plants were evaluated according to the 0-3 scale respectively. During the harvest 40-50 g cotton seeds were brought to the laboratory for each character. After ginning, cotton seeds were treated with sulfuric acid to delint at the laboratory. After that delinted seeds were grinded with a mixer for seed content analysis. The prepared samples were stored at –18⁰C in a deep freeze. The samples were kept in a pastor oven at 700C for 24 hours for their humidity to stabilize. Then the seed contents were analyzed by "Nor- XDS Rapid Content Analyser" device. According to 0-3 disease scale, protein content, oil content, ash content, starch content and cellulose content of seeds were found to be significantly different at the farmers’ fields and research area and moisture content were not determined differently at the farmers field, but were found differently in research area.

Keywords:

Cotton, wilt disease, Verticillium dahliae, seed contents,

PDF

___

Çelik İ., Soysal M., İnan Ö. ve Çetinkaya M. 2010. Antalya Bölgesinde Pamuk Solgunluk Hastalığı (Verticillium dahliae) Sürveyi. Derim Dergisi, 27 (1), 18-32.
Erwin D. C., Tsot S. D. and Khan R. A. 1976. Reduction of Severity of Verticillium Wilt of Cotton by the Growth Retardant Tributyl (5-chloro-2-thienyl methyl) Phosphonium Chloride. Pytopathology, 66, 106-110.
Esentepe M. 1979. Adana ve Antalya İllerinde Pamuklarda Görülen Solgunluk Hastalığının Etmeni, Yayılışı, Kesafeti ve Zarar Derecesi ile Ekolojisi Üzerinde Araştırmalar. İzmir Bölge Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü, Araştırma Eserleri Serisi, No: 32.
Harem E. 2014 Türkiye Pamuk Çeşit Kataloğu. Yayın No:74, Sayfa No:1-134. Nazilli.
Joaquim T. R. and Rowe R. C. 1990. Reassessment of Vegetative Compatibility Relationships Among Strains of Verticillium dahliae Using Nitrate-Nonutilizing Mutants. Phytopathology, 80, 1160-1166.
Karaca İ., Karcılıoğlu A. and Ceylan S. 1971. Wilt Disease of Cotton in the Ege Region of Turkey. J. Turkish Phytopathology, 1, 4-11.
Karcılıoğlu A., Esentepe M. and Sezgin E. 1982. Investigations on the Determination of Susceptibility of Some Cotton Varieties Against Cotton Wilt Disease Caused by Verticillium dahliae Kleb. J. Turkish Phytopathology, 1-2, 55-59.
Meschke H., Walter S. and Schrempf H. 2012. Characterization and Localization of Prodiginines from Streptomyces lividansSuppressing Verticillium dahliaein the Absence or Presence of Arabidopsis thaliana. Environmental Microbiology, 14(4),940-52.
Nemli T. 2003. PamukHastalıkları ve Savaşım Yöntemleri. Pamukta Eğitim Semineri, 14-17 Ekim, İzmir, 103-111s.
Pegg G. F. 1984. The Impact of Verticillium Diseases in Agriculture. Phytopathol.Mediterr., 23,176-192.
Rahmanpour S., Shariatay F. and Ra A. H. S. 2014. Effects of Sclerotinia Stem Rot of Canola on the Seed Oil Content and Seed Weight. Türkiye 5. Uluslararası Katılımlı Tohumculuk Kongresi, 19-23 Ekim 2014, Diyarbakır. Cilt I. 3s.
Sağır A., Tatlı F. ve Gürkan B. 1995. Güneydoğu Anadolu Bölgesinde pamuk ekim alanlarında görülen hastalıklar üzerinde araştırmalar. GAP Bölgesi Bitki Koruma Sorunları ve Çözüm Önerileri Sempozyumu Bildirileri, 27-29 Nisan 1995, Şanlıurfa. 257-268s.
Sağır P., Sağır A. and Söğüt T. 2009. The Effect of Charcoal RotDisease (Macrophomina phaseolina), Irrigation and Sowing Date on Oil and Protein Content of Some Sesame Lines. The Journal of Turkish Phytopathology, 38(1),1-3,33-42.
Sezgin E. 1985. Pamuk Solgunluk Hastalığı ile Savaşta Kültürel İşlemlerin Önemi. Bornova Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü,Yıllık 3: 23-31, Bornova, İzmir.