Doğu Akdeniz Bölgesi zeytin bahçelerinde Zeytin fidantırtılı, Palpita unionalis (Hübn.) (Lepidoptera: Pyralidae)’in popülasyon dalgalanması ve meyvelerdeki zarar oranı

Bu çalışma 2009–2010 yılları arasında Doğu Akdeniz Bölgesi'nin Adana, Hatay, Mersin ve Osmaniye illerindeki dört zeytin bahçesinde Palpita unionalis (Hübn.) (Lepidoptera, Pyralidae)'in ergin ve larva popülasyon dalgalanmasını saptamak amacıyla yürütülmüştür. Ayrıca bu bahçelerde P. unionalis'in zeytin meyvelerindeki zarar oranı da belirlenmiştir. P. unionalis'in erginleri eşeysel çekici feromon kapsüllerle [(E)-11-Hexadecenal ve (E)-11-Hexadecenyl acetate)] içeren beyaz renkli funnel tipi tuzaklarla takip edilmiştir. Larvaları ise her bahçeden 100 sürgünde sayımlar yapılarak izlenmiştir. Bu bahçelerde P. unionalis erginleri feromon tuzaklarda çok düşük sayıda yakalanırken, larva ve yumurtalar yüksek sayıda belirlenmiş ve yıl boyu devam etmiştir. Popülasyon takibi yapılan bahçelerin tümünde; P. unionalis larvalarının 5., 7. ve 11. aylarda en yüksek sayıya ulaştığı belirlenmiştir. Doğu Akdeniz Bölgesi'nde P. unionalis'in 4–6 tepe noktası oluşturduğu ve yıl boyunca zeytinlerde tüm dönemlerinin bir arada bulunduğu tespit edilmiştir. P. unionalis'in larva popülasyonuna sürgün gelişiminin yanı sıra iklimsel faktörlerin de (sıcaklık ve nem) etki ettiği görülmüştür. P. unionalis esas zararını zeytinin taze sürgün ve yapraklarında yapmasına karşın, özellikle ikinci döl larvalarının zeytin meyvelerinde de beslendiği ve %0.3–2.8 oranında ürün kaybına neden olduğu tespit edilmiştir. Larvaların zararı, zeytin meyvelerinin orta büyüklükteki yeşil olum döneminden, ben düşme dönemine kadar olan 1-1.5 aylık aralıkta belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Zeytin, Palpita unionalis, Ergin, Larva, Popülasyon dalgalanması, Zarar oranı

Olive leaf moth, Palpita unionalis (Hübn.) (Lepidoptera: Pyralidae) population fluctuation in olive orchards and damage rate on fruits in the eastern Mediterranean region

This study was carried out to determine adult and larva population fluctations of Palpita unionalis (Hübn.) (Lepidoptera, Pyralidae) on olive orchards in Adana, Hatay, Mersin and Osmaniye provinces in the eastern Mediterranean region between the years 2009-2010. Additionally, P. unionalis damage rate on olive fruit was determined in these orchards. P. unionalis adults were monitored by using sexual pheromone capsule [(E)-11-Hexadecenal and (E)-11-hexadecen-1-yl acetate)] and white funnel traps. Larvae were monitored by investigating 100 shoots from each orchard. Although number of P. unionalis adults caught in the traps were low, larva and eggs were found in high numbers and continued throughout the year in these olive orchards. P. unionalis larvae population was determined to reach the highest peaks on 5th, 7th and 11th months in monitored orchards. This pest was reached 4-6 peaks and found with its whole stages on olive trees through the year in the eastern Mediterranean region of Turkey. It was observed that shoot development and climatic factors (temperature and humidity) affected the larva population fluctuation. P. unionalis primarily damage was as succulent shoots and leaves of olive trees, meanwhile, the second generation larvae were also determined to feed on olive fruits and caused 0.3-2.8% crop loss. The damage of larvaeon olive fruitswas detected on the 1-1.5 month duration; from green middle sized fruit period to early ripening period.

Keywords:

Olive, Palpita unionalis, Adult, Larva, Population fluctuation, Damage rate,

PDF

___

Anonim 2011. Zeytin Bahçelerinde Entegre Mücadele Teknik Talimatı. T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü Bitki Sağlığı Araştırmaları Daire Başkanlığı, Ankara, 84 s.
Athanassious C. G., Kavallieratos, N. G. and Mazomenos B. E. 2004. Effect of Trap Type Color, Trapping Location, and Pheromone Dispenser on Captures of Male Palpita unionalis (Lepidoptera: Pyralidae). Journal of Economic Entomology, 97(2): 321- 329.
Athanassious C. G., Kavallieratos N. G. and Mazomenos B. E. 2005. Population Dynamics of Palpita unionalis (Hübn.) (Lepidoptera: Pyralidae) in Central and Northern Greece. Bulletin OILB/ SROP 28(9): 117-120.
Avidov Z. and Rosen D. 1961. Bionomics of the Jasmine Moth (Glyphodes unionalis Hübner) in the Coastal Plain of Israel. Bull. Res. Counc. Israel, 10B: 77-89.
Avidov Z. and Harpaz I. 1969. Plant Pests of Israel. Israel Univ. Press, Jerusalem, 373-376: 548 s.
Badawi A., Awadallah A. M. and Foda S. M. 1976. On the Biology of the Olive Leaf Moth Palpita unionalis Hb. (Leidoptera: Pyralidae). Zeitschrift für Angewandte Entomologie, 80 (1): 103-110.
Balachowsky A. S. 1972. Entomologie appliqué á l`agriculture. Traité, Tome II, Lépidoptéres, Deuxiém vol., Zygaenoidea Pyraloidea Noctuoidea, Masson et C. Edditeurs, Paris, pages: 11311133.
Canözer Ö. 1991. Standart Zeytin Çeşitleri Kataloğu. T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Mesleki Yayınlar Serisi, Genel No: 334, Seri No: 16, Ankara.
El-Hakim A. M., Helmy E. I. and El-Hakim A. M. 1985. Survey of and Population Studies on Olive Leaf Pests in Egypt. Bulletin de la Societe Entomologique d'Egypte, 64: 213-220.
El-Hakim A. M., Hanna S. K. and Mosallam A. M. Z. 2003. Ecological Studies Some Important Insect Pests of Olive Trees in El-fayoum Governorate, Egyt. Egyptian Journal of Agricultural Research, 81 (2): 563-571.
El-Kifl Ah., Abdel-Salam-Al, Rahhal-Amm, Kifl-Ah-El and Salam-Al-Abdel 1974. Biological Studies on the Olive Leaf moth, Palpita unionalis Hb. (Lepidoptera: Pyralidae). Bulletin de ls Societe Entomologique d‟Egypte. 58: 337-344.
Fodale A. S. and Mule R. 1990. Bioethological Observations on Palpita unionalis Hb. in Sicily and Trials of Defence. Acta-Horticulturae, 286: 351-353.
Gargani E. 1999. Margaronia unionalis (Hübner) (Lepidoptera: Pyraustidae) on Jasmium: Bio ethological Observations and Damage. Colture Protette, 28 (7): 71-76.
Güven E. ve Çetiner T. 1998. Alar Uygulamasının Zeytinde Meyve Dökümü ve Meyve Kalitesi Üzerine Etkisi. Celal Bayar Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Dergisi, 1:2428.
Herz A., Hassan S. A., Hegazi E., Nasr F. N., Youssef A. A., Khafagi W. E.,·Agamy E., Ksantini M., Jardak T., Mazomenos B. E., Konstantopoulou M. A., Torres L., Gonçalves F., Bento A. and Pereira J. A. 2005. Towards sustainable control of Lepidopterous pests in olive cultivation. Gesunde Pflanzen, 57: 117- 128.
Kaçar G. ve Ulusoy M. R. 2011a. Doğu Akdeniz Bölgesi zeytin bahçelerinde Zeytin fidantırtılı [Palpita unionalis (Hübn.) (Lepidoptera: Pyralidae)]‟nın predatör ve parazitoitlerinin belirlenmesi
Kaçar G. ve Ulusoy M. R. 2011b. Zeytin fidantırtılı, Palpita unionalis (Hübner) (Lepidoptera: Pyralidae)‟in Morfolojik Özellikleri. Alatarım, 10 (1): 19-25.
Kaçar G. ve Ulusoy M. R. 2012a. Doğu Akdeniz bölgesi zeytin bahçelerinde Zeytin fidantırtılı, Palpita unionalis (Hübn.) (Lepidoptera, Pyralidae)‟in yayılış alanı, bulaşıklık oranı ve zararı. Bitki Koruma Bülteni, 52(2): 175-188
Kaçar G. ve Ulusoy M. R. 2012b. Zeytin fidantırtılı Palpita unionalis (Hübn.) (Lepidoptera: Pyralidae)‟in Doğa Koşullarında Biyolojisi. Türkiye Entomoloji Dergisi, 36 (2) Baskıda
Khaghaninia S. and Pourabad R. F. 2009. Investigation on Biology of Olive Leaf Worm Palpita unionalis Hb. (Lepidoptera: Pyralidae) in Constant Laboratory Conditions. Munis Entomology & Zoology, 4 (2): 320-326.
Kovancı B. and Kumral N. A. 2004. Insect Pests in Groves of Bursa (Turkey). 5th International Symposium on Olive Growing. 27 Sep- 2 Oct 2004, İzmir, Turkey, s. 67.
Kovancı B., Kumral N. A. ve Akbudak B. 2006. Bursa İli Zeytin Bahçelerinde Zeytin fidantırtılı, Palpita unionalis (Hübner) (Lepidoptera: Pyralidae)‟in Popülasyon Dalgalanması Üzerinde Araştırmalar. Türkiye Entomoloji Dergisi, 30 (1): 23-32.
Kumral N. A., Kovancı B. and Akbudak B. 2007. Life tables of the olive leaf moth, Palpita unionalis (Hübner) (Lepidoptera: Pyralidae), on different host plants.Alıntının Bulunabileceği Yerler Journal of Biological & Environmental Sciences;1 (3):105-110.
Lababidi M. S. and Haj Hammoud D. 2008. Biological and Ecological Studies on the Parasitoid Dolichogenidea trachalus (Nixon) (Hymenoptera: Braconidae), Collected from the Olive Moth (Jasmine Moth) Palpita unionalis Hübner (Lepidoptera: Pyralidae) in Syria. Arab Journal Plant Protection, 26: 1-6.
Loi G. 1990. The Influence of Temperature on the Embryonic Development of Palpita unionalis (Lepidoptera: Pyraustidae) and Data on the Fecundity and Longevity of Imagines. Frustula Entomologica, 13 (26): 159-168.
Mazomenos B. E., Rapropoulos D., Lefkidou I. and Pantzai M. A. 1994. Female Sex Pheromone Components of Jasmine Moth Palpita unionalis (Lepidoptera: Pyralidae). Journal of Chemical Ecology, 20 (3): 745-751.
Nouri H., Khalghani J. and Farzali F. 2007. Biology Studies on Olive Leaf Moth (Jasmine Moth), Palpita unionalis (Hbn.) in Ġran (Qazvın-Tarom Sofla). 3rd European Meeting of the IOBC/WPRS Working Group Integrated Protection of Olive Crops, Polytechnic Institute of Bragança, Portugal,October 1012, pages: 69.
Öksüz E. 1998. Ülkemizde Zeytin Hasat Mekanizasyon Düzeyi, Hasat Edilebilirlik Kriterleri ve Maliyetinin Belirlenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Makinaları Anabilim Dalı, Adana, 45 s.
Öztürk F. 2006. Türkiye ve Dünyada Zeytincilik Sektörünün Genel Görünümü. TAYEK 2006 yılı Bahçe Bitkileri Grubu bilgi alış veriş toplantısı. Bildiriler, 15-18 Ağustos 2006, Menemen-İzmir, Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Yayın no 125: 45-62.
Patanita M. I. and Rei J. 2007. Monitoring of the Main Pests of Olive in Alentejo (Portugal). 3rd European Meeting of the IOBC/WPRS Working Group, Polytechnic Institute of Bragança, Portugal, October 1012, pages: 123, http://esa.ipb.pt (EriĢim tarihi: 12 Aralık 2010).
Pinto M. LO., Salerno G. and Lo-Pinto M. 1995. The Olive Pyralid. Informatore Agrario, 51 (43): 77- 81.
Sanz-Cortes F., Parfitt D. E., Romero C., Struss D., Llacer G. and Badenes M. L. 2002. http: // pub.jki.bund.de/ index.php/ BBCH/ article/ viewFile/ 480/ 430, EriĢim tarihi: 15 Aralık 2010.
Steiner H. 1962. Methoden zur Untersuchung des Populationdinamik in Obstenlagen. Entomophaga, 7: 207214.
Terral J. F. 2000. Exploitation and Management of the Olive Tree during Prehistoric Times in Mediterranean France and Spain. Journal of Archaeological Sciences, 27: 127-123.
Terral J. F. and Durand A. 2006. Bio-archaeological Evidence of Olive Tree (Olea europaea L.) Irrigation during the Middle Ages in Southern France and North Eastern Spain. Journal of Archaeological Science 33: 718-724
Triggiani O. 1972. Margaronia unionalis Hb. (Olive Pyralid). Entomologica. 7: 29-47.
Tzanakakis M. E. 2003. Seasonal Development and Dormancy of Insects and Mites Feeding on Olive: a review. Netherlands Journal of Zoology. 52 (2-4): 87-224.
Vassilaina-Alexopoulou-P, Santorini-AP and Alexopoulu-P-Vassilaina 1973. Some Data on the Biology of Palpita unionalis Hubner (Lepidoptera: Pyralidae), Under Laboratory Conditions. Annales de I‟Institut Phytopathologique Benaki, 10(4): 320-326.
Villalobos F. J., Orgaz F. and Testil Fereres E. 2000. Measurements and Modelling of Evapotranspiration of Olive (Olive europaea L.) Orchards. European Journal of Agronomy 13: 155-163.
Yılmaz Ç. and Genç 2011a. Zeytin Fidantırtılının (Palpita unionalis Hübner.) Doğal Konukçusu ve Yapay Besinler Üzerindeki Beslenme Fizyolojisinin Araştırılması. Türkiye IV. Bitki Koruma Kongresi Bildirileri 28-30 Haziran 2011, Kahramanmaraş, s. 292.
Yılmaz Ç. and Genç H. 2011b. Zeytin Fidan Tırtılı (Palpita unionalis Hübner.)‟nın Ergin Öncesi Dönemde Cinsiyet Ayrımı Üzerine Bir Çalışma. Türkiye IV. Bitki Koruma Kongresi Bildirileri 28-30 Haziran 2011, Kahramanmaraş, s. 292.
Yılmaz Ç. and Genç H. 2012a. Egg Production and Adult Longevity of The Olive Leaf Moth, Palpita unionalis Hübner (Lepidoptera:Pyralidae) on Selected Adult Diets. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi Journal of Tekirdag Agricultural Faculty, 9 (1): 1-5.
Yılmaz Ç. and Genç H. 2012b. Determination of the Life Cycle of the Olive Fruit Leaf Moth, Palpita unionalis (Lepidoptera:Pyralidae) in the Laboratory. Florida Entomologist (95)1: 162-170.
Zervas G. A., Katranis N., Kazanas I. and Skotaras N. 1989. Problems in Olive Culture from the Lepidopteran Palpita unionalis (Hbn.) (Pyralidae). In: Proc. 2nd Panhellenic Entomol. Conf, Athens, 11-13 Nov. 1989, pp. 46-56.