Çanakkale ilinde Archips rosana (Linnaeus, 1758) ve Pandemis cerasana (Hübner, 1786) (Lepidoptera: Tortricidae)’nın meyve alanlarında yayılışı ve şeftali bahçelerinde popülasyon gelişmesi

Archips rosana (Linnaeus, 1758) ve Pandemis cerasana (Hübner, 1786) (Lepidoptera: Tortricidae)’nın yayılışı Çanakkale ilinde 2011 yılında toplam 24 adet şeftali, elma ve kiraz bahçesinde incelenmiştir. Her iki zararlının popülasyon gelişmesi 2011-2012 yılında Merkez (Kepez, Yapıldak ve Musaköy), Lapseki (Umurbey ve Yeniceköy) ve Bayramiç ilçesindeki (Ahmetçeli köyü) şeftali bahçelerinde feromon tuzaklarına yakalanan erginler haftalık sayılarak belirlenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, A. rosana ve P. cerasana’nın Ezine ve Yenice ilçesi dışındaki örnekleme bahçelerinde mevcut olduğu ve her iki türün şeftali alanlarında yoğunlaştığı belirlenmiştir. A. rosana’nın hakim tür olduğu ve örnekleme yerlerine bağlı olarak ergin uçuşunun mayıs-eylül ayları arasında gerçekleştiği görülmüştür. Buna karşın il genelinde tuzaklara daha az yakalanan P. cerasana ergin sayısı, Lapseki ve Bayramiç ilçelerindeki meyve bahçelerinde yüksek çıkmıştır. Çanakkale ilinde her iki zararlı elma ve kiraz alanlarında önemsiz iken, şeftali üretiminde dikkate alınması gerektiği görülmüştür.

Distribution of Archips rosana (Linnaeus, 1758) and Pandemis cerasana (Hübner, 1786) (Lepidoptera: Tortricidae) in fruit areas and population development in peach orchards in Çanakkale province

Distribution of Archips rosana (Linnaeus, 1758) and Pandemis cerasana (Hübner, 1786) (Lepidoptera: Tortricidae) was determined in total of 24 peach, apple and cherry orchards of Çanakkale province in 2011. The population development of the both pests were investigated with weekly counts of adults by pheromone traps in peach orchards of Midtown (Kepez, Yapıldak and Musaköy), Lapseki (Umurbey and Yeniceköy) and Bayramiç (Ahmetçeli) districts in 2011-2012. According to the results of the study, A. rosana and P. cerasana were detected in all sampling orchards, except Ezine and Yenice districts. It is determined that both of the species were intensified in peach areas, in comparison to apple and cherry areas. It was observed that, A. rosana is the main species having an adult flight between May and September related with the sampling locations. On the other hand, P. cerasana adults that were trapped in low numbers in most parts of Çanakkale were trapped in higher numbers in the fruit orchards of Lapseki and Bayramiç districts. It appears that these species are not important for apple and cherry in Çanakkale, but they must be taken into account in peach production.

PDF

___

AliNiazee M. T., 1977. Bionomics and Life History of Filbert Leafroller, Archips rosanus (Lepidoptera: Tortricidae). Annals of the Entomological Society of America, 70 (3): 391-401.
Aysu R., 1955. Yaprak büken "Cacoecia", T.C. Ziraat Vekaleti Ziraat Mücadele Enstitüsü Yayınları, Bornova, İzmir, NO: 39, 15 s.
Bora T. ve Karaca İ., 1970. Kültür bitkilerinde hastalığın ve zararın ölçülmesi. Ege Universitesi, Ziraat Fakül, Yardımcı Ders Kitabı Yayın No: 167.
Barbara C., Pasaqualmı E., and Antropolı A., 1994..Pandemis cerasana (Hb.) Archips podanus (Scop.): Defmizione di Soglie di Intervento Basate Sulle Catture di Trappole a Feromoni Sessuali. Boll.Ins.Ent.‟‟ G. Grandi ‟ Unv. Bolgna , (49), 165-173.
Çınar M., Çimen İ. ve Bolu H., 2004. Elazığ ve Mardin İlleri Kiraz Ağaçlarında Zararlı Olan Türler, Doğal Düşmanları ve Önemlileri Üzerinde Gözlemler. Türk Entomoloji Dergisi, 28(3), 213-220
Doğanlar M., 1987. Erzuıum ve Çevresindeki Elma ve Armut Ağaçlarında Bulunan Yaprak Bükenler ve Benzer Şekilde Beslenen Diğer Lepidopterler ile Bunları Parazitleri Uzerinde Araştırmalar. Doğa Türk Tarım ve Orman. Dergisi, 11 (1), 86-93.
Doğanlar O., 2008. Temperature-Dependent Development and Degree-Day Model of European leaf roller, Archips rosanus (L). Journal of Plant Protection Research, 48(1), 63--72.
Erden F., 1988. Erzincan bölgesi yumuşak çekirdekli meyve ağaçlarmın böcek kökenli zararlıları tanınmaları ve önemlilerinin zararlılık durumları üzerine araştırmalar. Mesleki Yayınlar No: 4. T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Koruma Kontrol Genel Müdürlüğü Yayın Dairesi Başkanlığı, Ankara, 96 s.
Kovancı B., Gençer N.S., Akbudak B. ve Kaya M., 2003. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Elma Bahçesinde Elma Yaprakbükeni, Archips rosana (L.)'un Ergin Popülasyon Dalgalanması Üzerinde Bir Araştırma. Atatürk Ünv. Ziraat Fak. Dergisi, 34(1), 35-40
Özbek H., Güçlü Ş. ve Hayat R., 1996. Kuzeydoğu Tarım Bölgesi'nde Taş Çekirdekli Meyve Ağaçlarında Bulunan Fitofag ve Predatör Böcek Türleri. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 20 (3), 267-282.
Özdemir M., Özdemir Y., Seven S. ve Bozkurt V., 2005. Orta Anadolu Bölgesi'nde Kültür Bitkilerinde Zararlı Tortricidae (Lepidoptera) Faunası Üzerine Araştırmalar. Bitki Koıuma Bülteni, 45(1-4), 17-44
Özdem A., Özdemir M., Bozkurt V. ve Zeki C., 2009. Afyonkarahisar ili kiraz ağaçlarında zararlı Pandemis ceracana (Hübner, 1786) (Lepidoptera:Tortricidae)'n1n morfolojik özellikleri ve ergin popülasyon değişimi. Türkiye 111. Bitki Koıuma Kongresi Bildirileri 15-18 Temmuz 2009, Van. 125 s.
Özdem A., Bozkurt V. ve Özdemir M., 2014. Afyonkarahisar ili kiraz ağaçlarında zararlı Pandemis ceracana (Hübner, 1786) (LepidopterazTortricidae)'nın mücadelesinde kitle halinde tuzakla yakalama olanaklarının araştırılması. Türkiye V. Bitki Komma Kongresi Bildirileri 3-5 Şubat 2014, 17 s.
Özder N., 1999. Tekirdağ ilinde kiraz bahçelerinde bulunan doğal düşmanlar ve bunlardan yumurta parazitoiti, Trichogramma cacoeciae March. (Hym., Trichogrammatidae)'nin yaprakbüken türlerinde (Lep., Tortricidae) doğal etkinliği üzerinde araştırmalar, Türkiye 4. Biyolojik Mücadele Kongresi Bildirileri, 26-29 Ocak 1999, Adana 341-354.
Özpmar A. Şahin A. K. Polat B. ve Özbek İ., 2012. Çanakkale İli Meyve Alanlarında Grapholita molesta Busck, 1916, (Lepidoptera:Tortricidae)'nm Yayılışı ve Ergin Popülasyon Değişimi. Bitki Koıuma Bülteni, 52(1), 71-80
Polat A. ve Tozlu G., 2010 Erzurum'da Archips rosana (Linnaeus," 1758) (Lepidoptera,T0rtricidae)'nın Kısa Biyolojisi, Konukçuları, Parazitoit Uzerinde Araştırmalar. Türk Entomoloji Dergisi, 2010 (4), 529-542
Tıso R., Butturını A., Berardmıs E. and Brıolmı G., 1992. Phenological Model Fort the Apple and Pear Leaf-roller Pandemis cerasana (Hb.) (Lepidoptera, Tortricidae). B011.1ns.Ent." G.Grandi "' Unv. Bolgna, (47) 101-110.
Tuatay N., Kalkanadelen A. ve Aysev N., 1972. Nebat komma müzesi böcek kataloğu (1961--971) T.C. Tarım Bakanlığı, Zirai Mücadele ve Zirai Karantina Genel Müdürlüğü, Mesleki Kitaplar Serisi, Ankara, 199 s.
Ulu O., 1983. İzmir ve Manisa illeri çevresi taş çekirdekli meyve ağaçlarında zarar yapan Archips (Lepidoptera:T0rtricidae) türleri, tanımları. Orman Bak. Zir. Mücadele ve Zirai Karantina Genel Müdürlüğü Yay. Bornova Zirai Müc. Araş. Ens. Müd. Araş. Serisi N0:145:165
Ulu O. ve Önuçar A., 1995. Kiraz ağaçlarında ana ve ekonomik öneme sahip zararlılar ve yararlılarm populasyon değişimleri ile zararlıların mücadeleye esas kritik biyolojik dönemlerinin saptanması. Tarım ve Orman Köyişleri Bakanlığı Tar. Araş. Genel Müd., 1995 Yılı Gelişme Raporu.
Ulu O. ve Önuçar A., 1999. Kiraz Ağaçlarmda Elma Yaprakbükeni Archips rosanus (L) (Lepidoptera, Tortricidae)'un Ekonomik Zarar Eşiği Uzerinde Araştırmalar. Bitki Koruma Bülteni, 39 (3-4), 103-114
Yiğit A. ve Uygun N., 1982. Adana, İçel ve Kahramanmaraş illeri elma bahçelerinde zararlı ve yararlı faunanın saptanması üzerine çalışmalar. Bitki Koruma Bülteni, 22 (4), 163-178.
Yılmaz A., 2004., Tüysüz beyaz şeftali tiplerinin önemli şeftali ve nektarin çeşitleriyle markolojik ve genetik özellikleri bakımından karşılaştırılması. Ç.O.M.Ü., Fen Bilimleri Ens., Bahçe Bitkileri. Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 121 s (Yayımlanmamıştır)
Zhou S. Z. and Deng, R. G. Ç., 2004. The Research Status of Citrus Leaf-rollers. South China Fruits, 33 (4), 10-12.