Atatürk Üniversitesi Kampüsü (Erzurum)’da bazı yabancı otlar üzerinde bulunan afit (Hemiptera: Aphididae) türlerinin belirlenmesi
2017-2018 yılları temmuz-ağustos aylarında Atatürk Üniversitesi Kampüsü (Erzurum)’da bazı yabancı otlar üzerinde bulunan afit türlerinin belirlenmesi amacıyla yapılan bu çalışmada 29 tür tespit edilmiştir. Aphididae’nin 10 farklı cinsi içerisinde yer alan bu türler, 14 familyaya mensup 32 farklı bitki türü üzerinden örneklenmişlerdir. Belirlenen türlerden Uroleucon taraxaci (Kaltenbach, 1843) Türkiye afit faunası için yeni kayıttır. Bu yeni kayıtla birlikte Türkiye afit faunasının içerdiği tür sayısı 571’e yükselmiştir. Türkiye’nin sahip olduğu afit biyoçeşitliliği, kıtalar arası geçiş bölgesi olması, farklı iklim karakterlerine sahip coğrafik bölgelerinin bulunması ve bitki florasının çeşitliliğinden dolayı zenginlik göstermektedir. Bu çalışmanın sonuçları, Türkiye afit faunasının belirlenmesi için lokal çalışmaların önemini ortaya koymaktadır.
Determination of aphid species (Hemiptera: Aphididae) on some weeds in Atatürk University Campus (Erzurum)
In this study, 29 aphid species were determined on some weeds grown in Atatürk University Campus (Erzurum) between July and August in years 2017-2018. Defined species included in 10 different genus of Aphididae were sampled from 32 different plant species belonging to 14 families. Among these determined species, Uroleucon taraxaci (Kaltenbach, 1843) had been identified as the new record for Turkey’s aphid fauna. With this new record, the number of species included in the aphid fauna of Turkey had increased to 571. The aphids biodiversity of Turkey shows the richness due to intercontinental transition region, geographical regions with different climates and diversity of flora. The result of this study clearly indicated the importance of such local studies for determination of the aphid fauna of Turkey.
___
- Achterberg C van., 2017. Fauna Europaea: Hymenoptera: Braconidae: Aphidiinae. Fauna Europaea version. https:// fauna-eu.org (Erişim tarihi: 25.09.2019).
- Akyıldırım H., Tepecik İ., Görür G., 2011. Büyükada (İstanbul) ilçesinde bitkilere zarar yapan afit (Hemiptera: Aphidoidea) türleri. Türkiye IV. Bitki Koruma Kongresi Bildirileri, 28-30 Haziran 2011, Kahramanmaraş, 195 s.
- Akyıldırım Beğen H., Görür G., Şenol Ö., Demirtaş E., 2013. Türkiye afit (Hemiptera, Aphidoidea) faunası ve işgalci elemanlarının zoocoğrafik yapısının değerlendirilmesi. Biyoloji Bilimleri Araştırma Dergisi, 6 (1), 44-48.
- Akyürek B., 2006. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Kurupelit Kampüs alanı afit türlerinin belirlenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 195 s., Samsun.
- Altay H., Uysal M., 2005. Selçuk Üniversitesi (Konya) Alaeddin Keykubat Kampüs alanında görülen Aphidoidea (Homoptera) türleri. Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 19 (37), 92-99.
- Anonymous, 2019. InfluentialPoints (services for ecologists, medics and veterinarians). https://influentialpoints.com (Erişim tarihi: 15.08.2019).
- Aslan B., 2004. Isparta ili ve ilçelerinde meyve ağaçlarında zararlı yaprakbiti (Homoptera: Aphidoidea) türleri ve doğal düşmanları. Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 65 s., Isparta.
- Aslan M.M., Uygun N., 2005. The aphids (Homoptera: Aphididae) of Kahramanmaraş province, Turkey. Turkish Journal of Zoology, 29 (3), 201-209.
- Bayındır N., 2003. Niğde ili ve çevresinde sebzelerde zararlı olan afit (Insecta: Homoptera: Aphidoidea) türlerinin belirlenmesi. Niğde Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 67 s., Niğde.
- Bayındır Erol A., Arzuman Ş., Özdemir I., Karaca İ., 2018. Isparta ili kampüs alanları içerisinde belirlenen yaprakbiti (Hemiptera: Aphididae) türleri. Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 22 (2), 1045- 1053.
- Blackman R.L., Eastop V.F., 1994. Aphids on the world’s trees: an identification and information guide, CAB International, 1012 p.
- Blackman R.L., Eastop V.F., 2000. Aphids on the World’s Crops, John Wiley &Sons Ltd. Baffins Lane Chichester. Second Eddition, 474 p.
- Blackman R.L., Eastop V.F., 2019. Aphids on the world’s plants: an online identification and information guide. http:// www.aphidsonworldsplants.info (Erişim tarihi:13.07.2019).
- Bodenheimer F.S., Swirski E., 1957. The Aphidoidea of the Middle East, Weizmann Science Press of Israel, Jerusalem, 378 p.
- Çanakçıoğlu H., 1966. Türkiye’de orman ağaçlarına arız olan yaprak bitleri (Aphidoidea) üzerine araştırmalar. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 16 (2), 131-139.
- Çanakçıoğlu H., 1975. The Aphidoidea of Turkey. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Yayınları, Yayın No: 189, 309 s.
- Çetin Erdoğan Ö., Tomanovic Z., Beyarslan A., 2008. New aphid parasitoids (Hymenoptera: Braconidae: Aphidiinae) in the region of Marmara. Acta Entomologica Serbica, 13 (1/2), 85-88.
- Çetin Erdoğan Ö., Tomanovic Z., Beyarslan A., 2010. New distributional records on the subfamily Aphidinae (Hymenoptera: Braconidae) in Black Sea Region, Turkey. Linzer Biologische Beitrage, 42 (1), 613-616.
- Çıraklı A., Görür G., Işık I., 2008. Denizli il merkezinde tespit edilen afit (Hemiptera: Aphidoidea) türleri. Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 22 (44), 12-18.
- Çobanoğlu S., 2000. Aphididae (Hom.) species of Edirne province (thrace part of Turkey). Entomologist’s monthly magazine, 45-52 p.
- Çota F., 2007. Bartın yöresi Aphidoidea türleri üzerine araştırmalar. Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Orman Mühendisliği Bölümü, Yüksek Mühendislik Tezi, 120 s., Zonguldak.
- Çulcu M., Mart C., 2015. Gaziantep ve Şanlıurfa illerinde Pistacia sp. yapraklarında gal oluşturan yaprak biti türleri. Bitki Koruma Bülteni, 55 (3), 171-185.
- Demirözer O., 2008. Isparta ili yağ gülü (Rosa damascena Miller) üretim alanlarında bulunan zararlılar, yayılışları, doğal düşmanları ve önemlilerinin popülasyon değişimleri. Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 153 s., Isparta.
- Düzgüneş Z., Tuatay N., 1956. Türkiye Aphid’leri. Ankara Zirai Mücadele Enstitüsü Müdürlüğü Yayınları, Sayı 4, 63 s.
- Düzgüneş Z., Toros S., Kılınçer N., Kovancı B., 1982. Ankara ilinde bulunan Aphidoidea türlerinin parazit ve predatörlerinin tespiti. Tarım ve Orman Bakanlığı, Zirai Mücadele ve Zirai Karantina Genel Müdürlüğü Yayınları, 251 s.
- Erkin E., 1983. Investigations on the hosts distribution efficiency on the natural enemies of the family Aphididae (Homoptera) harmful to pome and stone fruit trees in İzmir province of Aegean Region. Türkiye Bitki Koruma Dergisi, 7 (1), 29-49.
- Eser S., 2009. İzmir ili Urla ilçesindeki bitkilerde zarar yapan afit (Hemiptera: Aphidoidea) türlerinin belirlenmesi. Niğde Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 90 s., Niğde.
- Fahringer J., 1922. Eine Rhyncotenausbeute der Turkei, Kleinasien und den benachbarten Gebieten, Konowia 1, 296- 307, Afididae: 304-305.
- Giray H., 1974. İzmir ili çevresinde Aphididae (Homoptera) familyası türlerine ait ilk liste ile bunların konukçu ve zarar şekilleri hakkında notlar. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 2 (1), 39-68.
- Görür G., 2004. Aphid (Homoptera: Aphididae) species on pome fruit trees in Niğde Province of Turkey. Türkiye Entomoloji Dergisi, 28 (1), 21-26.
- Görür G., Zeybekoğlu Ü., Akyürek B., Işık M., Akyıldırım H. 2009. Trabzon, Rize ve Artvin illerinin afit (Homoptera: Aphididae) faunasının belirlenmesi. Proje No: Tübitak 107T450, 223.
- Görür G., Akyıldırım H., Akyürek B., Olcabey G., 2011. A contribution to the knowledge of the Turkish aphid (Hemiptera: Aphidoidea) fauna. Bulletin OEPP/EPPO Bulletin, 41, 185-188.
- Görür G., Akyıldırım H., Olcabey G., Akyürek B., 2012. The Aphid fauna of Turkey: an updated checklist. Archives of Biological Science Belgrade, 64 (2), 675-692.
- Görür G., Şenol Ö., Akyıldırım H., Demirtaş E., 2014. New entry for the Turkey aphidofauna [Hemiptera: Aphidoidea]. Acta Zoologica Bulgarica, 66 (1), 133-136.
- Görür G., Şenol Ö., Akyıldırım Beğen H., Gezici G., Parmaksız D., 2018. Adıyaman, Şanlıurfa, ve Malatya illeri afit faunasının belirlenmesi. Tübitak Proje No: 115Z325.
- Görür G., Şenol Ö., Akyıldırım Beğen H., 2019a. Adıyaman, Malatya ve Şanlıurfa illerinden belirlenen afit türlerinin Türkiye afit faunasına katkıları açısından değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Fen Dergisi, 45 (2), 103-115.
- Görür G., Akyıldırım Beğen H., Şenol Ö., 2019b. Cinara (Hemiptera: Aphidoidea) species distributed in Turkey and their host plants. Turkish Journal of Biodiversity, 2/1 (Mart 2019), 24-33.
- Görür G., Şenol Ö., Akyıldırım Beğen H., Akyürek B., 2020. Foresights derived from recent studies conducted on Turkey aphid fauna. Atatürk University Journal of Agricultural Faculty, 51 (1), 63-68.
- Güncan A., Yoldaş Z., Madanlar N., 2010. İzmir’de şeftali bahçelerinde bulunan yaprakbiti (Hemiptera: Aphididae) türleri ve doğal düşmanları üzerinde araştırmalar. Türkiye Entomoloji Dergisi, 34 (3), 399-408.
- Hazır A., Yurtmen M., Özdemir I., Aksoy E., 2011. Doğu Akdeniz Bölgesi sert çekirdekli meyve bahçelerinde ve yabancı otlarda Aphididae (Hemiptera: Aphididae) tür kompozisyonu ve şarka virüsünün potansiyel afit vektörleri. Türkiye IV. Bitki Koruma Kongresi Bildirileri, 28-30 Haziran, 2011, Kahramanmaraş, 226 s.
- Holman J., 2009. Host plant catalog of aphids, palaearctic region. Springer, Branisovska, ISBN: 978-1-4020-8285- 6, 1216 pp.
- Houard C., 1922. Les zoocécidies des plantes d’Afrique, d’Asie et d’Océanie. Tome premier. Cryptogames, Gymnospermes, Monocotylédones, Dicotylédones (1re partie). Librairie scientifique Jules Hermann, Paris, 496 p.
- İyriboz N., 1938. Bağ hastalıkları. Ziraat Vekaleti Neşriyatı, Pamuk Bürosu, Ankara, 493 s.
- Karacaoğlu M., Satar G., Uygun N., Satar S., 2017. Ara ekimin yaprakbitlerine karşı turunçgil bahçelerinde kullanımı. Türkiye Biyolojik Mücadele Dergisi, 8 (2),125-146.
- Kök Ş., Kasap İ., 2019. Aphid (Hemiptera: Aphididae) species of the South Marmara region of Turkey including the first record of Dysaphis radicola meridialis Shaposhnikov, 1964 for the aphid fauna of Turkey. Türkiye Entomoloji Dergisi, 43 (1), 63-78.
- Kök Ş., Kasap İ., Özdemir I., 2016. Aphid (Hemiptera: Aphididae) species determined in Çanakkale province with a new record for the aphid fauna of Turkey. Türkiye Entomoloji Dergisi, 40 (4), 397-412.
- Kuloğlu İ., Özder N., 2017. Aphids (Hemiptera: Aphididae) on ornamental plants from Yalova province, Turkey. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 5 (2), 69-72.
- Martin J.H., 1983. The identification of common aphid pests of tropical agriculture. Tropical Pest Management 29 (4), 395-411.
- Narmanlıoğlu H., Güçlü Ş., 2008. İspir (Erzurum) ilçesinde meyve ağaçlarında bulunan yaprak biti türleri (Homoptera: Aphididae) ve doğal düşmanları. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 39 (2), 225-229.
- Ölmez S., 2000. Diyarbakır ilinde Aphidoidea (Homoptera) türleri ile bunların parazitoit ve predatörlerinin saptanması. Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 109 s., Adana.
- Ölmez Bayhan S., Ulusoy M.R., Toros S., 2003. Determination of Aphididae (Homoptera) fauna of Diyarbakır province of Turkey. Türkiye Entomoloji Dergisi, 27 (4), 253-268.
- Ölmez Bayhan S., Özdemir I., Bayhan E., 2011. Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin otsu bitkilerinde bulunan yaprakbiti türleri (Hemiptera: Aphididae). Türkiye IV. Bitki Koruma Kongresi Bildirileri, 28-30 Haziran 2011, Kahramanmaraş, 306 s.
- Önder F., Tezcan S., Karsavuran Y., Zeybekoğlu Ü., 2011. Türkiye Cicadomorpha, Fulgoromorpha ve Sternorrhyncha (Insecta: Hemiptera) kataloğu. Meta Basım, Bornova, İzmir, 168 s.
- Özdemir I., 2004. Ankara ilinde otsu bitkilerde saptanan Aphidoidea türleri üzerinde taksonomik araştırmalar. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 188 s., Ankara.
- Özdemir Ö., Toros S., 1997. Ankara parklarında mevsimlik süs bitkilerinde zararlı Aphidoidea (Homoptera) türleri. Türkiye Entomoloji Dergisi, 21 (4), 283-298.
- Özdemir I., Barjadze S., 2015. Some new records of aphid species (Hemiptera: Aphididae) from the Middle East and the Caucasus. Turkish Journal of Zoology, 39 (4), 712-714.
- Özdemir I., Remaudiere G., Toros S., Kılınçer N., 2005. New aphid records from Turkey including the description of a new Lachnus species (Hemiptera: Aphididae). Revue Francaise d’Entomologie, 27 (3), 97-102.
- Özdemir I., Toros S., Kılınçer A.N., Gürkan M.O., 2006. A survey of Aphididae (Homoptera) on wild plants in Ankara, Turkey. Ekoloji, 15 (58), 1-6.
- Öztürk M., Ulusoy R., 2003. Mersin ili kayısılarında saptanan zararlılar. Alatarım, 2 (2), 21-26.
- Sangün O., 2010. Doğu Akdeniz Bölgesi marul ekim alanlarında zararlı olan Aphidoidea (Hemiptera) türleri ve bunların mücadelesine yönelik araştırmalar. Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 60 s., Adana.
- Şahbaz A., Uysal M., 2005. Konya ilinde kavaklarda beslenen yaprakbitlerinin (Homoptera: Aphididae) predatör ve parazitoitleri. Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 20 (38), 119-125.
- Şahin M., 2007. Kayseri merkez afit (Hemiptera: Aphidoidea) faunasının belirlenmesi. Niğde Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Biyoloji Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 92 s., Niğde.
- Şenol Ö., Akyıldırım Beğen H., Görür G., Demirtaş E., 2015. New additions and invasive aphids for Turkey’s aphidofauna (Hemiptera: Aphidoidea). Turkish Journal of Zoology, 39 (1), 39-45.
- Tepecik İ., 2010. Karabük ilinin afit faunasının belirlenmesi. Niğde Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 128 s., Niğde.
- Toper Kaygın A., Görür G., Çota Sade F., 2009. Aphid (Hemiptera: Aphididae) species determined on herbaceous and shrub plants in Bartin Province in Western Blacksea Region of Turkey. African Journal of Biotechnology, 8 (12), 2893-2897.
- Toros S., Uygun N., Ulusoy R., Satar S., Özdemir I., 2002. Doğu Akdeniz Bölgesi Aphidoidea Türleri. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Ankara, 108 s.
- Trotter A., 1903. Galle della Peninsola Balcanica e Asia Minore. Nuovo Giornale Botanico Italiano, 10, 202-232.
- Tuatay N., 1991. Türkiye yaprakbitleri (Homoptera: Aphididae) III. Aphidinae: Macropsophini (III. Kısım). Bitki Koruma Bülteni, 31 (1-4), 3-18.
- Tuatay N., 1993. Türkiye yaprakbitleri (Homoptera: Aphididae) IV. Aphidinae: Macrosiphini (IV. Kısım). Bitki Koruma Bülteni, 33 (3-4), 83-106.
- Tuatay N., 1999., Türkiye yaprakbitleri (Homoptera: Aphididae) V. Chaitophorinae, Lachninae ve Thelaxinae. Bitki Koruma Bülteni, 39 (1-2), 1-21.
- Tuatay N., Remaudiere G., 1964. Premiere contribution au cataloque des Aphididae (Homoptera) de la Turquie. Revue de Pathologie Vegetale et d’Entomologie Agricole de France, 43 (4), 243-278.
- Türkeş M., 2017. Türkiye’nin iklimsel değişkenlik ve sosyoekolojik göstergeler açısından kuraklıktan etkilenebilirlik ve risk çözümlemesi. Ege Coğrafya Dergisi, 26 (2), 47-70.
- Uygun N., Toros S., Ulusoy M.R., Satar S., Özdemir I., 2001. Doğu Akdeniz Bölgesi Aphidoidea (Homoptera) türleri ve bunların parazitoit ve predatörlerinin saptanması. Bilim Teknoloji Araştırma Kurumu Tarım ve Orman Araştırma Grubu Proje No: TÜBİTAK-TOGTAG 1720, 214 s.
- Ünal S., Özcan E., 2005. Kastamonu yöresi Aphididae (Homoptera) türleri. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 1 (A), 76-83.
- Yiğit A., Uygun N., 1982. Adana, İçel ve Kahramanmaraş illeri elma bahçelerinde zararlı ve yararlı faunanın saptanması üzerine çalışmalar.Bitki Koruma Bülteni, 22 (4), 163-178.
- Yoldaş Z., Güncan A., Koçlu T., 2011. Seasonal occurrence of aphids and their natural enemies in Satsuma mandarin orchards in İzmir, Turkey. Türkiye Entomoloji Dergisi, 35 (1), 59-74.
- Yumruktepe R., Uygun N., 1994. Doğu Akdeniz Bölgesi turunçgil bahçelerinde saptanan (Homoptera: Aphididae) türleri ve doğal düşmanları. Türkiye III. Biyolojik Mücadele Kongresi Bildirileri, 25-28 Ocak 1994, İzmir, 1-12.
- Zeybekoğlu Ü., Akyürek B., Görür G., 2011. Samsun ilinin afit (Homoptera: Aphididae) faunasının belirlenmesi. Entomolojik Araştırmalar Derneği Dergisi, 13 (3), 101-106.