The Key Points of Relations of Economics and Philosophy of Science

Bu çalışmada bilim felsefesi ve iktisat ilişkisi incelenmektedir. Doğadaki gerçeklik olsun, sosyal gerçeklik olsun, bilimin onun üzerine eğilip yasaları bulup çıkarması, yöntem, bilim felsefesi sayesindedir. İktisatta yöntem ise, ekonomik dünyanın hareket yasalarını ortaya çıkarmakta izlenecek yol oluyor. Bilim felsefesi ve iktisat ilişkisi, iktisat bilim haline gelmeden önce başlamıştır. Bilim felsefesi alanındaki sorunları inceleyen ilk düşünürlerden biri olan Aristotales, ev idaresinin özünü, kullanım için üretimin oluşturduğunu vurgulamaktadır. Doğa bilimlerindeki devrim niteliğindeki ilerlemeler, iktisat biliminin doğuşunu hazırlamıştır. Adam Smith, emek-değer yasasını açıklayarak iktisata bilimsel meşrutiyetini kazandıran kişi olmuştur. Neo-klasik iktisat, marjinal fayda yaklaşımıyla değeri emek yerine faydaya atfetmiştir. Bilim felsefesinde geleneksel görüş olarak adlandırılmış olan mantıksal pozitivizm ile birlikte, bilim felsefesi, bağımsız bir bilim disiplini olmuştur. Popper, mantıksal pozitivizmin doğrulanabilirlik ilkesine karşı yanlışlanabilirlik ilkesini geliştirmiştir. Keynes 1930’lardaki büyük dünya bunalımının tecrübelerini de kullanarak, klasik ve neo-klasik iktisat okullarının “kendiliğinden tam istihdam dengesi”ne dayanan teorik temellerini altüst etti. Ekonomideki gelişmelerin Keynes’in öngörülerinin bir kısmını yanlışlamasına paralel bir şekilde neo-klasik teori de kendisini yeniledi ve geliştirdi. Bilim felsefesi alanında Popper’den sonra mantıksal pozitivizmi eleştiren ve yönteme ilişkin yeni açılımlar geliştiren önemli düşünürler Kuhn, Lakatos ve Feyerabend olmuştur. Bütün bilimlerde, zaman içinde teoriler ve yöntemler değişebilmektedir. O halde günümüzde tek bir yönteme bağlı kalmak yerine farklı yöntemlerin zenginliğinden istifade etme yoluna gidilebilir.

The Key Points of Relations of Economics and Philosophy of Science

This paper studies the relations of philosophy of science and economics. Whether in reality in nature or in social reality, it is thanks to the findings of scientific research, methods and philosophy of science. Methodology in economics is the way to reveal the laws of motion of the economic world. The relation of philosophy of science and economics has been appeared before economics is a science. Aristotle is a person who is first thinkers that investigate of problems on the area of philosophy of science, emphasizes that essence of home economics has been formed production for using. Improvements at natural sciences have been prepared to birth of economics. Adam Smith is a person who has been won scientific legality to economics with explain the labour theory of value. Neo-classical economics has been explained to value with utility instead of labour by approach of marginal utility. Along with logical positivism, which has been called the traditional view in philosophy of science, philosophy of science has become an independent science discipline. Popper developed the principle of falsifiability versus the principle of verifiability of logical positivism. Keynes upset the theoretical basis of the schools of classical and neo-classical economics which based on “automatically full employment equilibrium” by use to experiences of the great depression during the 1930s. Neo-classical theory renovate and develop itself due to happenings in economy that is falsifying to some part of prudence of Keynes. Important thinkers at field of philosophy of science which criticize logical positivism and improving to new developments belonging to methodology was Kuhn, Lakatos and Feyerabend after Popper. Theories and methodologies have been changeable at all sciences within of time. In that case we can goes to the way of avail of affluence of different methodologies although engaged to a single method.

___

  • AnaBritannica, Cilt 5, 12.
  • Buğra, A. (1995). İktisatçılar ve İnsanlar, Bir Yöntem Çalışması. 1. Baskı, İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Demir, Ö. (1996). İktisatta Yöntem Tartışmaları. 1. Baskı, Konya: Vadi Yayınları.
  • Feyerabend, P. K. (1991). Özgür Bir Toplumda Bilim. Ahmet Kardam (çev.), 1. Baskı, İstanbul: Ayrıntı Yayınevi.
  • Kazgan, G. (1993). İktisadi Düşünce veya Politik İktisadın Evrimi. 6. Baskı, İstanbul: Remzi Kitabevi.
  • Kuhn, T. S. (1982). Bilimsel Devrimlerin Yapısı. Nilüfer Kuyaş (çev.),1. Baskı, İstanbul: Alan Yayıncılık.
  • Kuhn, T. S. (2007). Kopernik Devrimi, Batı Düşüncesinin Gelişiminde Gezegen Anatomisi. H. Turan, D. Bayrak, S. K. Çelik (çev.), 1. Baskı, Ankara: İmge Kitabevi, (Orijinal Kitap, 1957).
  • Küçük, Y. (1985). Bilim ve Edebiyat. İstanbul: Tekin Yayınevi.
  • Magee, B. (1982). Karl Popper’in Bilim Felsefesi ve Siyaset Kuramı, Mete Tunçay (çev.), 1. Baskı, İstanbul: Remzi Kitabevi.
  • Meydan Larousse, Cilt 3, 6.
  • Polanyi, K. (1986). Büyük Dönüşüm, Çağımızın Siyasal ve Ekonomik Kökenleri.
  • Ayşe Buğra (çev.), İstanbul: Alan Yayıncılık, (Orijinal Kitap, 1944).
  • Popper, K. (1989). Açık Toplum ve Düşmanları. Cilt 1 Platon, Mete Tunçay (çev.), 2. Baskı, İstanbul: Remzi Kitabevi.
  • Savaş, V. (2000). İktisatın Tarihi. 4. Baskı, Ankara: Siyasal Kitabevi.
  • Ströker, E. (1990). Bilim Kuramına Giriş. Doğan Özlem (çev.), 1. Baskı, İstanbul: Ara Yayıncılık.
  • Tanilli, S. (1997). Yaratıcı Aklın Sentezi. Felsefeye Giriş, 2. Baskı, İstanbul: Adam Yayınları.
  • Tekeoğlu, M. (1993). İktisadi Düşünceler Tarihi. 1. Baskı, Adana: Çukurova Üniversitesi Basımevi.
  • Yıldırım, C. (2000). Bilim Felsefesi. 7. Baskı, İstanbul: Remzi Kitabevi.