Simülasyon, Gerçeklik ve Hipergerçeklik Kavramlarından İslami Evlilik Sitelerini Okumak

Bu çalışma Jean Baudrillard’ın Simülasyon Kuramı’ndan yola çıkarak muhafazakâr toplumlarda dini referanslara göre işleyen evlilik sürecinin dijital ortamlara taşınarak sanallaştırılmasına odaklanmaktadır. Postmodern çağın en önemli düşünürlerinden Baudrillard kuramında; gerçeğin bir daha geri gelmemek üzere yok olup gittiğini, her şeyin hipergerçekleştiğini ve gerçeğin yerini aldığını ileri sürmekte; bu yok oluş sürecinin sorumlularından biri olarak da medyayı göstermektedir. Medya gerçek olan her şeyi sanallaştırmakta ve gerçekmiş gibi algılanmasını sağlamaktadır. Medyanın bu karşı konulamaz simüle etme yeteneği değişimlere daha dirençli olan geleneksel ve muhafazakâr toplumlarda bile değişimi kaçınılmaz kılmaktadır. Muhafazakâr toplumlar gerek ihtiyaçların doğurduğu zorunluluklardan gerekse değişimin kaçınılmaz olmasından dolayı medyayı hayatlarına entegre etmekte ve bu yeni gerçeklik tarzını benimsemektedir. Özellikle yeni medya teknolojileriyle toplumsalın kılcal damarlarına kadar nüfuz etmeye başlayan sanal gerçeklik, dini referansları, geleneksel kurumları ve kültürel normları da soyutlamakta ve kendinin bir parçası haline getirmektedir. Günümüzde İslami kurallar dahilinde evlenmek isteyen kullanıcılar için tasarlanan yeni medya ortamları söz konusu sanallaşmanın en tipik örneği niteliğindedir. Artık kültürel kodlar ve dini referanslar gerçek bağlamından koparılarak sanal mekanlara taşınabilmekte, bu sayede muhafazakâr kullanıcıların-melez bir form sunsa da-dini çekinceleri minimize edilmeye çalışılmaktadır. Bu realite göz önünde bulundurularak ele alınan çalışma, İslami usullere göre yapılan evliliklerin sanal ortamlarda nasıl gerçekleştiğini betimlemeyi amaçlamaktadır. Çalışmada yeni nesil bir araştırma yöntemi olan Netnografiden yararlanılmış ve katılımcı gözlem yoluyla veri seti oluşturulmuştur. Elde edilen bulgular incelendiğinde dini veya kültürel referansal kodların sanal ortama mutasyon geçirerek taşındığı gözlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Yeni Medya, Jean Baudrillard, Simülasyon, Hipergerçeklik, İslami Evlilik

Reading the Islamic Marriage Sites by the Concepts of Simulation, Reality, and Hyperreality

This study examining the forms of simulating reality with reference to the Simulation Theory of Jean Baudrillard, one of the most important philosophers of the postmodern era, discusses the research question through Islamic marriage sites. According to Baudrillard, whose Simulation Theory asserts that material reality has disappeared physically and as well as conceptually, only virtual reality, namely, the simulated version of reality has been left over. For him, simulation is neither an image of the ‘real’ nor is it the version of the reality pretending to be ‘real’. He gives the example of a patient to explain the simulation: a malingerer at first lies on a bed and tries to make people believe. The person who is acting in the illness simulation does not only pretend but also reveals that he convinces oneself by finding various symptoms in his body before the surrounding people do so. On the other hand, Baudrillard emphasizes that simulation eliminates the difference between real and fake and also between real and imaginary (2016b: 15-16). Real and fake irreversibly disappeared for good by completely dissolving the lines between real and imaginary. What is only left over from the no longer accessible reality is the hyperreality which is deprived of origin and reality and derived through models. In other words, everything that can be called real now becomes hyperreality. One of the most remarkable components of simulation theory is mass media. Imitations, images, and codes have dominated daily life in a society that is virtualized by media and information networks; they are the fundamental element that generates social reality. Virtual reality has surrounded the social life in a way that the socialization level of individuals becomes directly proportional to their relationship with media. That is to say, the masses are always subject to a communication bombardment; in Baudrillard’s own words, “what specifies socialization is the hours spent in front of communication instruments by the amount of news, not theoretical borders” (1991: 22). Media tools that play a dominant role in shallowing the concepts, in substituting the reality by virtuality and in transformation of everything into a dead nature which is nothing more than an image, that is, into a simulation universe, also involve media consumers in this process. The postmodern human can take a place in the production process of virtual reality by technical possibilities of new media platforms and provides for reality to become unreachable further. He does this with great sincerity. Just because it is thought that ‘synthetic’ gestures of the modern society that has a very advanced level of technology are superior to traditional society’s gestures necessitate physical participation (Baudrillard, 2010: 71-72). Societies, today, are convinced that they do live in a genuine reality rather than virtual one, by the help of virtual technologies; an enormous effort, energy, and money is spent to this end (Adanır, 2016: 53). One of the virtual realities of new media technologies is online dating sites. People, nowadays, benefit from new media platforms to establish a long dating relationship and marriage. It is also confirmed that marriages via dating sites as a result of falling under the spell of virtual reality have increased day by day. Results of the Pew Research Center’s report about online friends and marriage tendencies in America show a parallelism related view. For the report, 15% of the US population uses such platforms to meet and find partners; 5% of American couples who are married met with each other via dating sites and/or applications (Smith and Anderson, 2016). This increase is seen in Turkey as well. Virtual marriage sites appear attractive to remove the disadvantages arising from the traditional structure of Turkish society. Marriage sites that come to help about overcoming the difficulties during socialization before marriage by the effect of traditional codes and religious references have been preferred more every passing day. Accordingly, marriage sites that design ergonomy of the site based on traditional and religious references by considering related reality cause real to become virtual and be carried into digital platforms by a mutation.

PDF

___

ADANIR, Oğuz, (2008), Simülasyon Kuramı Üzerine Notlar ve Söyleşiler, Hayalet Kitap, İstanbul.

ADANIR, Oğuz. (2016) Baudrillard; İstanbul: Say Yayıncılık.

BAUDRİLLARD Jean, (2005), Bir Parçadan Diğerine, (Çev. Yaşar Avunç), İnkılap Kitabevi, İstanbul.

BAUDRİLLARD Jean, (2010), Nesneler Sistemi, (Çev. Oğuz Adanır), Boğaziçi Yayınları, Birinci Baskı, İstanbul.

BAUDRİLLARD Jean, (2012b) Kusursuz Cinayet, Necmettin Sevil (çev), Ayrıntı Yayınları, Üçüncü Baskı, İstanbul.

BAUDRİLLARD, Jean (2016a), Simgesel Değiş Tokuş ve Ölüm, Oğuz Adanır (çev), Dördüncü Baskı, Boğaziçi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.

BAUDRİLLARD, Jean.(2012a). Neden Her Şey Hala Yok Olup Gitmedi?, (Çev. Oğuz Adanır) Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi, İstanbul.

BAUDRİLLARD, Jean, (1991), Sessiz Yığınların Gölgesinde Ya da Toplumsalın Sonu, (Çev. Oğuz Adanır), Doğu Batı Yayınları, 1. Basım, İstanbul.

BAUDRİLLARD, Jean, (2009) Gösterge Ekonomi Politiği Hakkında Bir Eleştiri, (Çev. Oğuz Adanır), Boğaziçi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.

BAUDRİLLARD, Jean. (2002a). Tam ekran. (Bahadır Gülmez, Çev), Yapı Kredi Yayınları, İkinci Baskı, İstanbul.

BAUDRİLLARD, Jean. (2002b). Violence of the Virtual and Integral Reality, Living Literacies Text of the November, 14-16 November, Conference.

BAUDRİLLARD, Jean. (2013). Tüketim Toplumu, (Çev. Hazal Deliceçaylı, Ferda Keskin), Ayrıntı Yayınları, Altıncı Baskı, İstanbul.

BAUDRİLLARD, Jean. (2015). Şeytana Satılan Ruh ya da Kötülüğün Egemenliği, (O. Adanır, Çev). Doğu Batı Yayınları, 3. Baskı, Ankara.

BAUDRİLLARD, Jean. (2016b). Simülakrlar ve Simülasyon, (Çev. Oğuz Adanır), Doğu Batı Yayınları, 10. Basım, Ankara.

CAMPBELL, Heidi A. (2012). Understanding the Relationship between Religion Online and Offline in a Networked Society, Journal of the American Academy of Religion, 80 (1), pp. 64- 93.

CASEY, Cheryl A. (2001). Online Religion and Finding Faith on the Web: An Examination of Beliefnet.org, Proceedings of Media Ecology Association, Volume 2, 32-40. CEVİZCİ Ahmet, (1999) Felsefe Sözlüğü, Paradigma Yayıncılık, 3. Basım, İstanbul.

ÇELİK Celalettin, (2010) Değişim Sürecinde Türk Aile Yapısı Ve Dini Paradigmatik Anlam Ve İşlev Farklılaşması, Karadeniz Araştırmaları Dergisi, Sayı 8.

ELLİSON Nicole, HEİNO Rebecca ve GİBBS Jennifer. (2006). Managing İmpressions Online: Selfpresentation Processes İn The Online Dating Environment. Journal of Computer Mediated Communication, Volume 11, Issue 2, 1 January, pp. 415-441.

EROĞLU Özkan, (2014), Baudrillard’ı Okumak, Tekne Yayınları, Birinci Baskı, İstanbul.

GÜZEL Mehmet, (2015) Gerçeklik İlkesinin Yitimi: Baudrillard’ın Simülasyon Teorisinin Temel Kavramları, FLSF (Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi), Bahar, sayı: 19, s. 65-84. KOZİNETS Robert. V. (2006). Click to Connect: Netnography and Tribal Advertising, Jornal of Advertising Research, September, pp. 279-288.

METİN Osman ve KARAKAYA Şeref, Jean Baudrillard Perspektifinden Sosyal Medya Analizi Denemesi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi / Cilt: 19, Sayı: 2, Aralık 2017, 109-121.

ÖNGEN Orkun, Sosyal Medya Kullanıcılarının Gerçeklik Yanılgısı, e-Journal of New Media/Yeni Medya Elektronik Dergi - eJNM January 2017 Volume 1 Issue 1.

ÖZGÜL Gönül Eda, Bir Görme Biçimi Olarak Yeni Medya: Kamusal Bir Alan İmkânının Araştırılması, Journal of Yasar University 2012 26(7) 4526 – 4547.

PALA Saibe, (2015). Evlilik Sitesi Kullanıcılarının Karakteristikleri ve Kullanım Motivasyonları, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya.

PELTEKOĞLU BALTA Filiz, (2012). Sosyal Medya Sosyal Değişim, Sosyal Medya – Akademi İçinde, Ed. Tolga Kara, Ebru Özgen, Beta Yayınları, 1. Baskı, İstanbul.

SMİTH, Aaron ve ANDERSON Monica, (29 Şubat 2016). 5 Facts About Online Dating. Erişim Tarihi: 08 Ekim 2019, https://www.pewresearch.org/fact-tank/2016/02/29/5-facts-about-online-dating/ .

ŞAYLAN Gencay, (2002), Postmodernizm, İmge Kitabevi, 2. Baskı, Ankara.

VARNALI Kaan, (2013). Dijital Kabilelerin İzinde, Mediacat Yayınları, İstanbul.

VERSCHOOR-Kirss Alex, (2012). Even Satan Gets Likes on Facebook. The Dynamic Interplay of Religion and Technology in Online Social Networks, Journal of Religion and Society, Vol. 14, pp. 1- 12.

https://www.elitislamievlilik.com/(Erişim Tarihi: 12-27 Ekim 2019).

https://www.gonuldensevenler.com/dashboard (Erişim Tarihi: 12-27 Ekim 2019).

http://www.zevac.merihnet.com/index.php (Erişim Tarihi: 12-27 Ekim 2019).