Muhammed Gazali (1917–1996) Ve Et-Tefsîru'l-Mevzûî Li Suveri'l-Kur'âni'l-Kerîm İsimli Eserindeki Tefsir Metodu

Öz Muhammed Gazali (1917-1996), İslâmî ilimlerin hemen her ala-nında onlarca eser vermiş velûd bir âlimdir. Yirminci yüzyılın en önemli ıslahatçı âlimlerinden birisi olan Gazali, bütün hayatı bo-yunca İslâm ümmetinin dertleriyle dertlenmiş, sorunlarına çö-zümler sunmak için bütün mesaisini harcamış aksiyoner bir âlimdir. Vakur ve tavizsiz duruşu sebebiyle çeşitli musibetlere maruz kalmış, hapse atılmış, ülkesinden sürgün edilmiş ve fakat tebliğ ve davet çalışmalarından asla vazgeçmemiş örnek bir şahsiyettir. “Yaşadığınız gibi ölürsünüz” hükmü fehvasınca, ilerlemiş yaşına rağmen yine bir tebliğ ve irşad faaliyeti için gittiği Suudi Arabistan’ın Riyad kentinde katıldığı bir konferans esnasında rahatsızlanarak Hakk’ın rahmetine kavuşmuştur. Gazali arkasında onlarca eser bırakmıştır. Neredeyse bütün eserlerinde Kur’ân merkezli çalışmalar yapmış, Kur’ân âyetleriyle yaşanan hayat arasında irtibatlar kurmuş ve Kur’ân’dan hareketle konuları işlemiştir. Müellifin Kur’ân’ı anlama ve yorumlamaya dair yazmış olduğu en önemli eserlerinden birisi hiç şüphesiz Nahve Tefsîrin Mevzûiyyin li Suveri’l-Kur’âni’l-Kerîm(1995-Kahire) isimli tefsiridir. Konulu tefsire dair bu çalışma müellifin en son yazdığı eseridir. Müfessirin bütün ilmi birikimini yansıtması bakımından bu eser, hacminin küçüklüğüne rağmen önemli bir çalışmadır. İşte bizler de bu çalışmamızda öncelikle müellifin hayatı ve eserleri hakkında bilgiler vereceğiz. Daha sonra konulu tefsire dair söz konusu eserini inceleyerek Gazali’nin tefsir yöntemini belirlemeye çalışacağız. Ayrıca Konulu Tefsir hakkında kısaca bilgiler verdikten sonra Gazali’nin bu tefsirinin Konulu Tefsir çalışmaları içerisindeki yeri ve önemine dair kimi değerlendirmelerde bulunacağız.

___

ATAN, Abdullah Hikmet, Muhammed Gazzâlî (1917-1996), İLAM Araştırma Dergisi, C. II, S. 1 (Ocak-Haziran), İstanbul 1997.