Modern Batı Dünya Görüşünün Tanrı Ve İnsan Tasavvuru Açısından Tahlil Ve Eleştirisi

Öz Batı düşüncesi Varlık, Tanrı ve İnsan gibi temel dünya görüşü veya zihniyet konularında İslam dünyasından çok farklı bir paradigmaya sahiptir. Öz olarak “ilkesizlik” kavramıyla açıklayabileceğimiz bu paradigma farklılaşmanın ana sebebidir. Örneğin Amerikan dünya görüşünün ya da yaşam felsefesinin gerisinde yatan isimler olarak bizzat Amerikalı düşünürler şu beş ismi saymaktadır: Darwin, Marx, Freud, James, Dewey. Her bir ismin Varlık, Tanrı ve İnsan anlayışlarının temelde örtüştüğünü söyleyebiliriz. Onlara T. Hobbes, F. Nietzsche ve J. P. Sartre da ekleyebiliriz. Tanrı’dan ateşi “çalan” Prometheusçu insan anlayışı ile Tanrı’nın “Adem’e eşyanın isimlerini öğrettiğine” inanan insan anlayışı neredeyse birbirine zıt Tanrı-İnsan ilişkisinden bahsetmektedir. Tanrı’dan ateşi çalan insanın Tanrı anlayışı ile, Tanrı’nın kendisine bizzat “bilgi”yi öğrettiği insanın Tanrı anlayışı, sadece farklılıktan ibaret kalmayacak insanın bilim yapma ve bilgi anlayışına da etkileri olacaktır. “Hakikat varsa özgürlük yoktur,” ifadesi bir bakıma bugünkü Batı metafiziğini ve Varlık anlayışını özetler niteliktedir ve buna göre, eğer bir hakikat varsa da bu “sosyolojik hakikat” olacaktır. İslam dünyasında ise, özellikle Tanrı-insan ilişkisi konusunda Tanrı’nın güç, kudret ve azametine halel gelmemesi adına insanın ihmal edildiği bir kelamî problem hep var olmuştur. Bunun pratik sonucu “cılız insan” anlayışıdır. Buna rağmen Müslüman dünyanın en azından teoride bir “ilke”si daima var olmuştur, aynı şeyi bugünün Batı dünyası için söylemek zor görünüyor.

Anahtar Kelimeler:

Dünya Görüşü, Batı Metafiziği, Varlık Tasavvuru, Tanrı Tasavvuru, İnsan Tasavvuru

PDF

___

AYDIN, Mehmet S. “İlim-İslam Münasebeti, Bilgi bilim ve İslam, İSAV Yay. İstanbul 1992.

AYDIN, Mehmet S. İslam’ın Evrenselliği, Ufuk Kitapları, İstanbul 2000.

BAUMER, Franklin Le Van, “Batı Düşüncesinin Anaakımları”, Batıya Yön Veren Metinler, Derleyen: Alev Alatlı, Alfa Yay. İstanbul 2014.

CALVIN, Jean, “Hıristiyan Dininin Kurumları”, Batıya Yön Veren Metinler, Derleyen: Alev Alatlı, Alfa Yay. İstanbul 2014.

CALVIN, Jean, “Tefecilik Üzerine Mektup”, Batıya Yön Veren Metinler, Derleyen: Alev Alatlı, Alfa Yay. İstanbul 2014.

CARVALHO, John J. “Overview of The Structure of a Scientific Worldview”, Zygon, 41/1.

FLEW, Anthony, A Dictionary of Philosophy, Gramercy Books, New York 1999.

GARAUDY, Roger, İslam’ın Vadettikleri, Çev. S. Akdemir, Pınar Yay. 6. Baskı, İstanbul 1996.

GAZO, Ernest W. “Batı’da ve İslam’da Allah Anlayışına Felsefi Bir Yaklaşım”, çev. İbrahim Özdemir, İslami Araştırmalar, 3/2.

GÖKDOĞAN, M. D. “İslam Dünyasında Bir Bilim Rönesansı İhtiyacı ve Koşulları”, Ortaçağ İslam Dünyasında Bilim ve Teknik, Ed. Y. Unat, Lotus Yay. Ankara 2008.

HAZARD, Paul, Batı Düşüncesindeki Büyük Değişme, Çev. Erol Güngör, Ötüken Yay. İstanbul 1994.

HEIDEGGER, Martin, Profesör Heidegger 1933’te Neler Oldu? Çev. T. Ilgaz, YKY, 2. Baskı, İstanbu 1995.

HUNTINGTON, Samuel P. Medeniyetler Çatışması, Der. M. Yılmaz, Vadi Yay. 7. Basım, Ankara 2002.

KALIN, İbrahim, İslam ve Batı, İSAM Yay., İstanbul 2007..

LOVERING, Robert P. The Concept of Worldview in Contemporary Philosophy of Religion, Colorado University Press, Colorado 2001.

MOLCAR, Carol C.- Stuempfig, Daniel W. “Effects of World View on Purpose in Life”, The Journal of Psychology, 122/4.

NASR, Seyyid H. Makaleler I, Çev. Ş. Yalçın, İnsan Yay, İstanbul 1995.

NASR, Seyyid H. Söyleşiler, Çev. A. Kot, İnsan Yay, İstanbul 1996.

NAUGLE, David K. A History and Theory of The Concept of “Weltanschauung” (Worldview), The University of Texas, 1998.

ÖZEMRE, Ahmet. Y. “İslamiyet’te İlim” Bilgi, Bilim ve İslam, İSAV Yay. İstanbul 1992.

POPPER, Karl, Açık Toplum ve Düşmanları, çev. M. Tunçay-H. Rızatepe, Liberte Yay. Ankara 2014.

RAMAZAN, Tarık, İslam: Medeniyetlerin Yüzleşmesi, Çev. A. Meral, Anka Yay. İstanbul 2003.

RUSSELL, Bertrand, Sorgulayan Denemeler, Çev. N. Arık, Tübitak Yay. Ankara 1997.

SEZGİN, Fuat, İslam’da Bilim ve Teknik, İstanbul B. Şehir Bel. Kültür A.Ş. Yay. İstanbul 2008.

SMART, Ninian, Worldviews, Crosscultural Explorations of Human Beliefs, Charles Scribner’s Sons, New York 1983.

TOKAT, Latif, Varoluşçu Teoloji, Elis Yay. Ankara 2013.

YILDIRIM, Cemal, Bilim Tarihi, Remzi Kitabevi, 4. Basım, İstanbul 1994.

ZEIDAN, David, “Typical Elements of Fundamentalist Islamic and Christian Theocentric Worldviews”, Islam and Christian-Muslim Relations, 13/2.

ISSN: 1304-1878
Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
Başlangıç: 2003
Yayıncı: -

Arşiv