Behçet Necatigil’in “Yakarış”, “Atatürk” ve “Kovboy Filimleri” Şiirlerinin Ses Sembolizmi Açısından Değerlendirilmesi

Sesler, sözlü iletişimin kurulmasında etkili olan en küçük birimlerdir ve farklı şekillerde birleşerek dillerin söz varlıklarını oluştururlar. Dil biliminin alt dallarından olan ses bilimi (fonetik), seslerin akustik ve fizyolojik özellikleri üzerine çalışmalar yapmaktadır. Ses-anlam uyumuna dayanan ses sembolizmi ise ses bilimi ile anlam bilimini birleştiren bir konudur. Ses-anlam uyumu, sözcüğün duygu değeri ile ilgilidir. Çünkü sesler bu değerin oluşmasında büyük rol oynar. Özellikle şiir incelemelerinde ses-anlam ilişkisini merkeze alacak çalışmalar yapmak, şiirin daha iyi anlaşılmasını sağlayacaktır. Ayrıca şiirde verilmek istenen duygunun seslerle nasıl desteklendiğini de gözler önüne serecektir. Bu çalışmada Behçet Necatigil’in “Yakarış”, “Atatürk” ve “Kovboy Filimleri” adlı üç şiiri ses sembolizmi açısından değerlendirilmiştir. Bu şiirlerde, ünlü ve ünsüz seslerin karakterleri merkeze alınarak şiirlerde işlenen duygu ve izleklerin seslerle uygunluğu değerlendirilmiştir. Çalışmamıza dâhil ettiğimiz şiirler birbirlerinden tümüyle farklı duyguları işlemeleri ve farklı izlekleri barındırmaları dikkate alınarak seçilmiştir. Böylece Necatigil’in şiirlerindeki seslerin karakterleri ve seslerin okuyucuda uyandırdığı duygular arasındaki bağ ortaya konmaya çalışılmıştır.

An Evaluation of Behçet Necatigil's Poems “Yakarış” “Atatürk” and “Kovboy Filimleri” In Terms of Sound Symbolism

Sounds, which are the smallest units in the establishment of effective verbal communication are combined to form a vocabulary of the language in different ways. Phonetics, one of the sub-branches of linguistics, examines the acoustic and physiological properties of sounds. Sound symbolism based on sound-meaning harmony is an issue that connects phonetics and semantics. Sound- meaning harmony is related to the emotive meaning of the word, since sound plays a big role in the formation of this meaning. Especially in poetry studies, an analysis that will centre the relation between sound and meaning will provide a better understanding of the poetry. In addition, such a study will show how emotion in poetry is supported by sounds. In this study, the poems of Behçet Necatigil's "Yakarış", "Atatürk" and "Kovboy Filimleri" were evaluated in terms of sound symbolism. Considering the characters of vowels and consonants in these poems, the harmony of emotions and themes with sounds was evaluated. The poems have been chosen by considering the differences they reflected with regard to emotion and themes. In this way, the connection between the characteristics of the voices and the emotions evoked by them is revealed.

___

  • Adıyaman, C. (2010). Türkçede ses ve anlam ilişkisi üzerine bir inceleme. III. Uluslararası Dünya Dili Türkçe Sempozyumu, Ed. İlyas Yazar, İzmir.
  • Aksan, D. (2013). Her yönüyle dil ana çizgileriyle dilbilim (II. cilt).Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • Akyıldız Ay, D. (2017). Ses sembolizmi ve ses-anlam uyumunun farklı bir sınıflandırma denemesi. Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, Cilt: 57, Sayı: 57. s. 17-27.
  • Anday, M. C. (1998). Toplu şiirleri (cilt: II), Adam Yay., İstanbul.
  • Coşkun, M. V. (2000). Türkiye ve Özbek Türkçelerinde “ğ”. Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi. Sayı: 9. s. 251-260.
  • Coşkun, M. V. (2015). Türkçenin ses bilgisi (Gözden geçirilmiş 1. basım). İstanbul: Bilge Kültür Sanat.
  • Çebi, H. (1987). Bütün yönleriyle Necip Fazıl Kısakürek’in şiiri. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
  • Dilçin, C. (1991). Fuzuli’nin bir gazelinin şerhi ve yapısal yönden incelenmesi. Türkoloji. D.S. IX.
  • Durmuş, M. (2006). Sesbirim-anlambirim arasındaki ilişkiler düzeyi ve Melih Cevdet Anday’ın şiirlerinde sesbirimsel yinelemeler. Hürriyet Gösteri, Sayı: 278. s.76-80.
  • Gökalp, G. (1992). Behçet Necatigil’in şiirlerinde aile. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Güncel Türkçe Sözlük (Erişim Tarihi: 10.12.2018). http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts.
  • Güz, N. (1987). Şiirsel işlev ve yapısal çözümleme. Dilbilim. Sayı: VII. s. 83-99.
  • İmer, K., Kocaman, A., Özsoy, A. S. (2011). Dilbilim sözlüğü. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
  • Jakobson, R. (1960). Closing statement: linguistic and poetics; style in language. Cambridge Massachusetts: MIT Press.
  • Kaplan, M. (1946). Tevfik Fikret ve şiiri. İstanbul: Türkiye Yayınevi.
  • Karaağaç, G. (2018). Dil bilimi terimleri sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • Kawahara, S., Shinohara, K., Grady, J. (2015). I conic inferences about personality: From sounds and shapes. Iconicity: east meets west. S. 14, ss. 57-70. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Company.
  • Köhler, W. (1929/1947). Gestalt psychology. New York: Liveright.
  • Mandelbaum, D. G. (1949). Edward Sapir selected writings in language, culture, and personality. Berkeley, Los Angeles, London: University of Califırnia Press.
  • Necatigil, B. (2017). Şiirler bütün yapıtları. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Platon (2015). Kratylos. (F. Akderin, Çev.). İstanbul: Say Yayınları.
  • Porzig, W. (2018). Dil denen mucize. (Ü. Vural, Çev.). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • Ramachandran, V. S., Hubbard, E. M. (2001). Synaesthesia - a window ınto perception, thought and language. Journal of consciousness studies. Cilt: 8, Sayı: 12. s. 3–34.
  • Saraç, Y. (2007). Klâsik Edebiyat Bilgisi-Belâgat. İstanbul: Gökkubbe Yayınevi.
  • Saussure, F. de (1998). Genel dilbilim dersleri. (B. Vardar, Çev.). İstanbul: Multilingual.
  • Yavuz, H. (2008). Edebiyat ve sanat üzerine yazılar. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.

___

Bibtex @araştırma makalesi { itbhssj496606, journal = {Artuklu İnsan ve Toplum Bilim Dergisi}, eissn = {2548-0545}, address = {, publisher = {Mardin Artuklu Üniversitesi}, year = {2018}, volume = {3}, number = {2}, pages = {70 - 81}, title = {Behçet Necatigil’in “Yakarış”, “Atatürk” ve “Kovboy Filimleri” Şiirlerinin Ses Sembolizmi Açısından Değerlendirilmesi}, key = {cite}, author = {Yılmaz, Hayriye} }
APA Yılmaz, H. (2018). Behçet Necatigil’in “Yakarış”, “Atatürk” ve “Kovboy Filimleri” Şiirlerinin Ses Sembolizmi Açısından Değerlendirilmesi . Artuklu İnsan ve Toplum Bilim Dergisi , 3 (2) , 70-81 .
MLA Yılmaz, H. "Behçet Necatigil’in “Yakarış”, “Atatürk” ve “Kovboy Filimleri” Şiirlerinin Ses Sembolizmi Açısından Değerlendirilmesi" . Artuklu İnsan ve Toplum Bilim Dergisi 3 (2018 ): 70-81 <
Chicago Yılmaz, H. "Behçet Necatigil’in “Yakarış”, “Atatürk” ve “Kovboy Filimleri” Şiirlerinin Ses Sembolizmi Açısından Değerlendirilmesi". Artuklu İnsan ve Toplum Bilim Dergisi 3 (2018 ): 70-81
RIS TY - JOUR T1 - Behçet Necatigil’in “Yakarış”, “Atatürk” ve “Kovboy Filimleri” Şiirlerinin Ses Sembolizmi Açısından Değerlendirilmesi AU - HayriyeYılmaz Y1 - 2018 PY - 2018 N1 - DO - T2 - Artuklu İnsan ve Toplum Bilim Dergisi JF - Journal JO - JOR SP - 70 EP - 81 VL - 3 IS - 2 SN - -2548-0545 M3 - UR - Y2 - 2018 ER -
EndNote %0 Artuklu İnsan ve Toplum Bilim Dergisi Behçet Necatigil’in “Yakarış”, “Atatürk” ve “Kovboy Filimleri” Şiirlerinin Ses Sembolizmi Açısından Değerlendirilmesi %A Hayriye Yılmaz %T Behçet Necatigil’in “Yakarış”, “Atatürk” ve “Kovboy Filimleri” Şiirlerinin Ses Sembolizmi Açısından Değerlendirilmesi %D 2018 %J Artuklu İnsan ve Toplum Bilim Dergisi %P -2548-0545 %V 3 %N 2 %R %U
ISNAD Yılmaz, Hayriye . "Behçet Necatigil’in “Yakarış”, “Atatürk” ve “Kovboy Filimleri” Şiirlerinin Ses Sembolizmi Açısından Değerlendirilmesi". Artuklu İnsan ve Toplum Bilim Dergisi 3 / 2 (Aralık 2018): 70-81 .
AMA Yılmaz H. Behçet Necatigil’in “Yakarış”, “Atatürk” ve “Kovboy Filimleri” Şiirlerinin Ses Sembolizmi Açısından Değerlendirilmesi. itbhssj. 2018; 3(2): 70-81.
Vancouver Yılmaz H. Behçet Necatigil’in “Yakarış”, “Atatürk” ve “Kovboy Filimleri” Şiirlerinin Ses Sembolizmi Açısından Değerlendirilmesi. Artuklu İnsan ve Toplum Bilim Dergisi. 2018; 3(2): 70-81.
IEEE H. Yılmaz , "Behçet Necatigil’in “Yakarış”, “Atatürk” ve “Kovboy Filimleri” Şiirlerinin Ses Sembolizmi Açısından Değerlendirilmesi", , c. 3, sayı. 2, ss. 70-81, Ara. 2018