“AŞIRILIKLAR ÇAĞI”NIN MİRASI: HOBSBAWM’IN TARİH ANLAYIŞI ÇERÇEVESİNDE SAVAŞIN DÖNÜŞÜMÜ

Öz Savaş, 20. yüzyıl siyasi tarihinin en can alıcı konularından birini oluşturmaktadır. Modern dünyanın en önemli tarihçilerinden Eric Hobsbawm'ın da tanıklık ettiği gibi 20. yüzyıl bir savaş, katliam, aşırılıklar yüzyılı olmuştur. Savaş, yüzyılın bütününe hükmettiği gibi, sadece savaşan devletleri, uluslararası sistemi, ekonomik yapıları dönüştürmekle kalmamış; korkunç katliam, felaket ve acılara sebep olmuş, sivilleri de doğrudan etkilemiş ve onların da yaşamlarını dönüştürmüştür. 21. yüzyıla ise şiddetin sıradanlaştığı, aşırılıkların neredeyse normalleştiği bir dünya miras kalmıştır. Bu çalışmada Hobsbawm'ın görüşleri ekseninde onun "Aşırılıklar Çağı" adını verdiği 20. yüzyılda savaş olgusu incelenecek; bu yüzyılın mirasını devralan 21. yüzyılda savaş ve barış kavramlarına bakışı ve öngörüleri ortaya konmaya çalışılacaktır. Bununla birlikte, yeni savaşların 20. yüzyıldakilerden farklı yönleri tartışılacak; 21. yüzyılın bir barış yüzyılı olma olasılığı değerlendirilecektir.

___

Amnesty International, Facts & Figures: Syria Refugee Crisis & International Resettlement, https://www.amnesty.org/en/articles/news/2014/12/facts-figures-syria-refugee-crisis-international-resettlement/, erişim tarihi: 09.06.2015.

Churchill, Winston, 2. Dünya Savaşı Hatıraları: Savaştan Savaşa 1919-1939, Çev.: Mehmet Ali Yalkın, İstanbul, Örgün Yayınevi, 2004.

Clausewitz, Carl Von, (1832), On War, Translated by: Michael Howard, Peter Paret, Oxford University Press, 2007.

Gilpin, Robert, The Theory of Hegemonic War, The Journal of the Interdisciplinary History, Vol. 18, No. 4, The Origin and Prevention of Major Wars, Spring 1988, s. 591-613.

Gülboy, Burak, Mutlak Savaş: Birinci Dünya Savaşı’nın Kökenleri Üzerine Bir Çözümleme, İstanbul, Uluslararası İlişkiler Kütüphanesi, 2014.

Hobsbawm, Eric, Kısa Yirminci Yüzyıl Aşırılıklar Çağı 1914-1991, çev. Yavuz Alogan, Everest Yayınları, İstanbul, 2006.

Hobsbawm, Eric, (2008a), “20. Yüzyılda Savaş ve Barış”, Küreselleşme, Demokrasi ve Terörizm, çev. Osman Akınhay, Agora Yayınları, İstanbul, 2008, s. 1-19.

Hobsbawm, Eric, (2008b), “21. Yüzyılın Başında Savaş, Barış ve Hegemonya”, Küreselleşme, Demokrasi ve Terörizm, çev. Osman Akınhay, Agora Yayınları, İstanbul, 2008, s. 20-42.

Hobsbawm, Eric, Yeni Yüzyılın Eşiğinde, çev. İbrahim Yıldız, Yordam Yayınları, İstanbul, 2007.

Honig, Jan Willem, The Idea of Total War? From Clausewitz to Ludendorff, The Pacific War as Total War: Proceedings of the 2011 International Forum on War History (Tokyo: National Institute for Defence Studies, 2012), s. 29-41.

Kaldor, Mary, New & Old Wars: Organized Violence in a Globalized Era, Stanford: Stanford University Press, 2nd Edition, 2007.

Kaldor, Mary, Global Civil Society: An Answer to War, Cambridge, Polity Press, 2003.

Karaosmanoğlu, Ali L., 21. Yüzyılda Savaşı Tartışmak: Clausewitz Yeniden, Uluslararası İlişkiler, Cilt 8, Sayı 29, Bahar 2011, s. 5-25.

Kissinger, Henry, (2002a), Diplomasi, çev. İbrahim H. Kurt, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul, 2002.

Kissinger, Henry, (2002b), Amerika’nın Dış Politikaya İhtiyacı Var mı?, çev. Tayfun Evyapan, ODTÜ Geliştirme Vakfı Yayınları, Ankara, 2002.

Oktay, Cemil, Modern Toplumlarda Savaş ve Barış, İstanbul, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2012.

Sander, Oral, Siyasi Tarih 1918-1994, İmge Kitabevi Yayınları, Ankara, 2004.

Snowman, Daniel, “An Interview with Eric Hobsbawm”, History Today, Vol. 29, Issue 1, 1979, http://www.historytoday.com/daniel-snowman/interview-eric-hobsbawm, erişim tarihi: 06.06.2015.

Speier, Hans, “Ludendorff: Topyekûn Savaşa İlişkin Alman Kavramı”, Modern Stratejinin Ustaları, Der.:Edward Mead Earle, çev. Selma Koçak, Doruk Yayımcılık, İstanbul, 2007.

UNHCR, http://www.unhcr.org.tr/?content=611, erişim tarihi: 09.06.2015.

Vasquez, John A., The War Puzzle Revisited, New York, Cambridge University Press, 2009.

Waltz, Kenneth N., Man, the State and War: a Theoretical Analysis, New York, Columbia University Press, 1959.

Whitehead, Andrew, “Eric Hobsbawm on 2011: ‘It reminds me of 1848...’ ” , BBC, 23 December 2011, http://www.bbc.com/news/magazine-16217726, erişim tarihi: 03.06.2015.