Attitudes of Preservice Social Studies Teachers Towards Solid Wastes and Recycle

Bu araştırmanın amacı sosyal bilgiler öğretmen adaylarının katı atık ve geri dönüşüme yönelik tutumlarını tespit etmektir. Bu araştırmada tarama modeli kullanılmıştır. Öğretmen adaylarının katı atık ve geri dönüşüme yönelik tutumlarını belirlemek amacıyla Karatekin (2013) tarafından geliştirilen “ Öğretmen Adayları İçin Katı Atık ve Geri Dönüşüme Yönelik Tutum Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Türkiye’nin 5 farklı ilinde sosyal bilgiler öğretmenliği anabilim dalında okuyan 860 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırmanın sonucunda sosyal bilgiler öğretmen adaylarının katı atık ve geri dönüşüm konusunda genel olarak olumlu tutumlara sahip oldukları görülmektedir. Öğretmen adaylarının ölçeğin “inanç” ve “ilgi ve duyarlılık” boyutlarından aldıkları toplam tutum puanlarının ortalamasının yüksek olduğu ancak “girişim ve katılım” boyutundan aldıkları toplam tutum puanlarının ortalamasının düşük olduğu görülmektedir. Katılımcıların katı atık ve geri dönüşüm konusunda sahip oldukları tutumlar cinsiyet ve gelir düzeyi değişkenine göre anlamlı bir farklılık gösterirken; sınıf düzeyi değişkenine göre anlamlı bir farklılık göstermemektedir.

Anahtar Kelimeler:

Katı atık, geri dönüşüm, sosyal bilgiler öğretmen adayı, tutum

ATTITUDES OF PRESERVICE SOCIAL STUDIES TEACHERS TOWARDS SOLID WASTES AND RECYCLE

The objective of this study is to determine the attitudes of preservice social studiesteachers towards solid wastes and recycle. This study used the screening model, In order to determine the attitudes of preservice teachers towards solid wastes and recycle, we used the “Scale for the Attitudes of Preservice Teachers towards Solid Wastes and Recycle”, which was developed by Karatekin (2013). The study group of the study consists of 860 preservice teachers receiving education in the department of social studies teaching in 5 different cities of Turkey. As a result of the study, it has been determined that preservice social studies teachers have positive attitudes towards solid wastes and recycle in general. It is seen that preservice teachers have a higher total attitude score average in the dimensions of “belief” and “concern and sensitivity”, whereas they have a lower total attitude score average in the dimension of “intervention and participation” in the scale. While the attitudes of participants towards solid wastes and recycle show a significant difference according to the variables of gender and level of income; they do not show a significant difference according to the variable of class level.

Keywords:

Solid waste, recycle, preservice social studies teacher, attitude,

PDF

___

Akman, Y., Ketenoğlu, O., Kurt, L., Düzenli, S., Güney, K.& Kurt, F. (2004). Çevre kirliliği (çevre biyolojisi), Ankara: Palme Yayıncılık.
Aracıoğlu, B. & Tatlıdil, R. (2009). Tüketicilerin satın alma davranışlarında çevre bilincinin etkileri, Ege Akademik Bakış, 9 (2),435-461.
Banga, M. (2011). Household knowledge, attitudes and practices in solid waste segregation and recycling: the case of urban Kampala, Zambia Social Science Journal, 2 (1), 26-39.
Beck, J.M. (1990). Çevre ve üçüncü dünya, (Çeviren: Kadir Canatan), İstanbul: Endülüs Yayınları.
Büyüköztürk, Ş., Çakmak E K., Akgün, Ö. E. Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri, Ankara: Pegem Akademi.
Cici, M., Şahin, N., Görgen, İ. & Deniz, S. (2005). Öğretmen adaylarının katı atık kirliliği bağlamında çevresel farkındalık ve bilgi düzeyleri, Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 4 (7), 37-50.
Çepel, N. (2006). Ekoloji, doğal yaşam dünyaları ve insan, Ankara: Palme Yayıncılık.
Çepel, N. (1992). Doğa çevre ekoloji ve insanlığın ekolojik sorunları, İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi.
Demirbağ, B.C. & Güngörmüş, Z. (2012). Bireylerin evsel katı atık yönetimine ilişkin bilgi ve davranışları, Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(3), 127-137.
Ekinci, O. (1994). Çevreciliğin ABC Si, İstanbul: Simavi Yayınları.
Ertürk, H. (1994). Çevre bilimlerine giriş, Bursa: Uludağ Üniversitesi Güçlendirme Vakfı Yayın No:96.
Esa, N. (2010). Environmental knowledge, attitude and practices of student teachers. International Research in Geographical and Environmental Education, 19 (1), 39-50
Gamba, R.J. &Oskamp, S. 1994. Factors influencing community residents` participation in commingled curbside recycling programs. Environment and Behavior, 26 (5), 587-612.
Gigliotti, L. M.(1994). Environmental issues: cornell students’ willingness to take action. The Journal of Environmental Education, 26 (1), 34-42.
Güney, E. (2004). Çevre Sorunları, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Habertürk. (17 Ağustos 2013). 20 Ağustostan sonra gelecek yıldan ödünç alarak yaşayacağız, s.23.
Kağıtçıbaşı, Ç. (2010). Günümüzde İnsan ve İnsanlar, İstanbul: Evrim Yayınevi.
Karatekin, K., Kuş, Z. & Merey, Z. (2014). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Çevre Sorunlarının Çözümünde Sosyal Katılımları, İlköğretim Online, 13(2), 345‐361.
Karatekin, K. (05-08 February- 2013a). Social studies pre-service teachers’ awareness of solid waste and recycling, 5th World Conference on Educational Sciences, Sapienza University of Rome, Italy.
Karatekin, K. (2013b). Öğretmen adayları için katı atık ve geri dönüşüme yönelik tutum ölçeğinin geliştirilmesi: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 4 (10), 71-90. ISSN: 2146-1961
Karatekin, K. (2011). Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarının çevre okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Kaya, E., Akıllı, M. & Sezek, F. (2009). Lise öğrencilerinin çevreye karşı tutumlarının cinsiyet açısından incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (18), 43-54.
Keleş, İ., Metin, H. & Sancak, H. Ö. (2005). Çevre kalkınma ve etik, Ankara: Alter Yayıncılık.
Kışlalıoğlu, M. & Berkes, F. (2010). Çevre ve ekoloji, Remzi Kitabevi.
Kibert, C. N. (2000). An analysis of the correlations between the attitude, behavior, and knowledge components of environmental literacy in undergraduate university students. Unpublished Master Dissertation, The Graduate School of the Unıversıty Of Florıda, USA.
Kuhlemeier, H., Bergh, V.D. H. & Lagerweij, N. (1999). Environmental knowledge, attitudes, and behavior in Dutch secondary education. The Journal of Environmental Education, 30 (2), 4-14.
Leeming, F. C., Dwyer, W. O. & Bracken, B. A. (1995). Children’s environmental attitude and knowledge scale: construction and validation, The Journal of Environmental Education, 26 (3), 22-31.
Mcbeth, W. &Volk, T. (2010). The national environmental literacy project: a baseline study of middle grade students in the United States, The Journal of Environmental Education, 41 (1), 55-67.
Owens, M.A. (2000). The environmental literacy of urban middle school teachers. Unpublished Doctoral Dissertation, Faculty of the Graduate School of Emory University, USA.
Pe’er, S., Goldman, D. & Yavetz B. (2007). Environmental literacy in teacher training: attitudes, knowledge, and environmental behavior of beginning students, The Journal of Envıronmental Educatıon, 39 (1), 45-59.
Purutçuoğlu, E. (2008). Üniversite öğrencilerinin demografik özellikleri ve materyalist eğilimleri ile çevreye yönelik tutum ve davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Rotter, J. B. (1966). Generalized Expectancies for İnternal Versus External Control Of Reinforcement, Psychological Monograph, 80, 1-28.
Simonnet, D. (1990). Çevrecilik, (Çeviren: M. Salih Şakiroğlu), İstanbul: İletişim Yayınları.
Şama, E. (2003). Öğretmen adaylarının çevre sorunlarına yönelik tutumları. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23 (2), 99-110.
Tekkaya, C., Kılıç, D. & Şahin, E. (2011). A study on teacher candidates’ recycling behaviors: a model approach with the theory of planned behavior, Western Anatolia Journal of Educational Sciences, Special Issue, pp, 29-36.
Timur, S. (2011). Fen bilgisi öğretmen adaylarının çevre okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Thanh, N.P., Matsui, Y. & Fujiwara, T. (2012). An assessment on household attitudes and behavior towards household solid waste dıicard and recycling in the mekong delta region -Southern Vietnam, Environmental Engineering and Management Journal 11 (8),1445-1454.
TÜİK. (2013). İstatistiklerle Türkiye 2013, Türkiye İstatistik Kurumu.
Türkiye Çevre Vakfı (2003). Türkiye’nin çevre sorunları, Ankara: Türkiye Çevre Vakfı Yayınları.
Ürey, M. & Şahin, B. (2010). Akademik personelin çevre sorunları ve çevre eğitimine yönelik duygu, düşünce ve davranışlarının değerlendirilmesi. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3 (38), 134-149.
Yavetz, B., Goldman, D. & Pe’er, S. (2009). Environmental literacy of pre-service teachers in Israel: a comparison between students at the onset and end of their studies’, Environmental Education Research, 15: 4, 393-415.
Yavuz, F. & Keleş, R. (1983). Çevre sorunları, Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları: 534.
URL 1: http://www.eyd.cevreorman.gov.tr/atik/atik.htm, Access Date:18.08.2013.