Çevre Sorunları Konusunun Öğretiminde Karikatür Kullanımının Öğrencilerin Akademik Başarılarına Ve Çevreye Yönelik Tutumlarına Etkisi

Bu çalışmanın amacı, ortaokul 6. sınıf öğrencilerinin Sosyal Bilgiler dersinde yer alan “Ülkemizin Kaynakları” ünitesindeki çevre sorunları konusunun öğretiminde karikatürlerin kullanımının öğrencilerin akademik başarılarına ve tutumuna etkisini araştırmaktır. Araştırmanın çalışma grubunu, 2014-2015 eğitim öğretim yılının ikinci yarısında Afyonkarahisar ili Emirdağ ilçesinde bulunan bir ortaokulun 6. sınıfında öğrenim gören 40 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından geliştirilmiş çoktan seçmeli 24 soruluk “Çevre Sorunlarına Yönelik Başarı Testi” ve Artun ve Özsevgeç (2012) tarafından geliştirilen “Çevre Eğitimi Tutum Ölçeği” kullanılmıştır. Elde edilen veriler SPSS paket programıyla analiz edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda, Sosyal Bilgiler dersinde çevre sorunlarının öğretiminde karikatür tekniğinin kullanımının öğrencilerin akademik başarılarında anlamlı bir farklılık oluşturduğu, öğrenci tutumlarının aritmetik ortalamasında ise belirgin bir artış sağladığı görülmüştür.

The Effect of Teaching the Topic of Environment Problems By Using Caricature on Students’ Academic Success And Attitude Towards Environment

In this study, that the effects of teaching by using caricature the topic of environmental problemswhich is stated in the environmental issues unit of secondary school 6th grades’ social studies lessonon student’s academic success and attitude was searched. The study group included 40 students fromthe 6th grade of a secondary school in Afyonkarahisar/ Emirdağ in the second term of 2014-2015education years. In the investigation, an achievement test as a data collection tool which includes 24multiple choice questions about environmental problems developed by researcher and anenvironmental attitude scale developed by Artun and Özsevgeç (2012) were used. The acquired datawas analyzed with the SPSS Packet Program. In the result of analysis, it was observed that in the socialstudies lessons the usage of caricature technique in teaching environmental problems made ameaningful difference on students’ academic success, additionally it supplied distinct increase on thearithmetic mean of students’ attitude. 

___

  • Akengin, H. & İbrahimoğlu, Z. (2010). Sosyal bilgiler dersinde karikatür kullanımının öğrencilerin akademik başarısına ve derse ilişkin görüşlerine etkisi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 29(2), 1-20. Akkaya, A. (2011). Karikatürlerle dil bilgisi öğretimi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Selçuk Üniversitesi, Konya. Alım, M. (2006). Avrupa birliği üyelik süresince türkiye’de çevre ve ilköğretimde çevre eğitimi. Kastamonu Eğitim Dergisi. 14(2), 599-616. Avşar, S. (2007). Tarih öğretiminde karikatür imgesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara. Ayyıldız, N. (2010). Coğrafya öğretiminde karikatür materyali kullanımının öğrenci başarısına etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, İstanbul. Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri (11. baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık. Cengizhan, S. (2011). Modüler öğretim tasarımıyla entegre edilmiş kavram karikatürleri hakkında öğretmen adaylarının görüşleri. Eğitim ve Bilim Dergisi 2011. 36(160), 94-104. Coşkun, A. S. (2009). Fen bilgisi öğretiminde karikatür kullanımının başarı, motivasyon ve tutumlar üzerine etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta. Demir, Y. (2008). Kavram yanılgılarının belirlenmesinde kavram karikatürlerinin kullanılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi, Erzurum. Demiralp, N. (2007). Coğrafya eğitiminde materyaller ve 2005 coğrafya dersi öğretim programı. Kastamonu Eğitim Dergisi. 15(1), 373-384. Demirbaş, M., Pektaş, M. (2009). İlköğretim öğrencilerinin çevre sorunu ile ilişkili temel kavramları gerçekleştirme düzeyleri. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi. 3(2), 195-211. Durualp, E. (2006). İlköğretimde sosyal bilgiler öğretiminde karikatür kullanımı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara. Ersoy, A. F. & Türkkan, B. (2010). İlköğretim öğrencilerinin çizdikleri karikatürlere yansıttıkları sosyal ve çevresel sorunların incelenmesi. Eğitim ve Bilim Dergisi. 35(156) 97-109. Evrekli, E. & Balım, A. G. (2010). Fen ve teknoloji öğretiminde zihin haritası ve kavram karikatürü kullanımının öğrencilerin akademik başarıları ve sorgulayıcı öğrenme becerileri algılarına etkisi. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi. 1(2), 76-98. Gezer, K., Çokadar, H., Köse, S. & Bien, K. (2006). Lise öğrencilerinin çevreye yönelik tutumlarının karşılaştırılması: Buldan Örneği. PAÜ Eğitim Fakültesi Fen Bilgisi Eğitimi ABD. Gökçe, N. (2009). Çevre eğitiminde gazetelerden yararlanma. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 2(6), 251-265. İnel, D. & Balım, A. G. (2011). Kavram karikatürleri destekli probleme dayalı öğrenme yönteminin ilköğretim 6. sınıf öğrencilerinin fen öğrenmeye yönelik motivasyonlarına etkisi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 4(1), 169-188. Karakuş, U.,Palaz, T. Kılcan, B. & Çepni, O. (2012). Sosyal bilgiler müfredatında yer alan çevre sorunları konularının öğretiminde karikatür kullanımının öğrencilerin akademik başarısına etkisi, Gazi Üniversitesi Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. 32(2), 363- 376. Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi; kavramlar, ilkeler, teknikler (14. baskı) Ankara: Nobel. Kılınç, K. (2006). Tarih öğretiminde karikatür materyali kullanımının öğrenci başarısına etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara. Kızıloluk, H. (2007). Ekonominin eğitimin amaçları ve içeriği üzerindeki etkileri. C. Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 8(1), 21-30. Mürsel, C. G. (2009). Deyim ve atasözlerinin öğretiminde karikatürün etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi Ankara Üniversitesi, Ankara. Oruç, Ş. (2006). Sosyal bilgiler öğretiminde mizah. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara. Örs, N. (2007). Eğitim ve karikatür, bilim ve aklın aydınlığında eğitim. Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları. (84), 26-28. Özalp, I. (2006). Karikatür tekniğinin fen ve çevre eğitiminde kullanılabilirliği üzerine bir araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Celal Bayar Üniversitesi, Manisa. Özdemir, O. (2010). Doğa deneyimine dayalı çevre eğitiminin ilköğretim öğrencilerinin çevrelerine yönelik algı ve davranışlarına yönelik etkisi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. (27), 125-138. Özer, A. (2007). Karikatür ve eğitim. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim. 84(7), 19-25. Özsevgeç, T. & Artun, H. (2012). İlköğretim öğrencileri için çevre tutum ölçeği geliştirme çalışması. 11. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu. Rize Üniversitesi, 24–26 Mayıs 2012, Rize. Özşahin, E. (2009). Karikatürlerle coğrafya öğretimi. Marmara Coğrafya Dergisi. (20), 101-122. Palaz, T. (2010). İlköğretim 8. sınıf T.C. inkılâp tarihi ve atatürkçülük dersinde karikatür kullanmanın öğrenci başarısına ve derse karşı tutumuna etkisi. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara. Saraçoğlu, S. & Gölgeli, D. (2011). Fen ve teknoloji dersi “ışık ve ses” ünitesinin öğretiminde kavram karikatürlerinin kullanımının öğrencilerin akademik başarısına etkisi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2(31), 113-124. Selanik-Ay, T. (2010). Sosyal bilgiler dersinde çevre bilincini kazandırmada medya ürünlerinden yararlanmaya ilişkin öğrenci görüşleri. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi. 1(1)76-93. Sidekli, S., Er, H., Yavaşer, R. & Aydın, E. (2014). Sosyal bilgiler öğretiminde alternatif bir yöntem: karikatür. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. 2, 151-163. Şimşekli, Y. (2004). Çevre bilincinin geliştirilmesine yönelik çevre eğitimi etkinliklerine ilköğretim okullarının duyarlılığı. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 17-1, 83- 92. Uğurel, I. & Moralı, S. (2006). Karikatürler ve matematik öğretiminde kullanımı. Milli Eğitim Dergisi. 35(170), 47-66. Uslu, H. (2007). Eğitimde karikatür. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim. 84(7), 15-18. Uslu, H. www.hakkiuslu.com (Erişim tarihi: 2015, 30 Mart). Ünal, F. (2011). İlköğretimde sürdürülebilir çevre eğitiminde suyun yeri. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim. 132, 68–73. Üner, İ. (2009). İlköğretim okullarında karikatürle öğrenmenin öğrencilerin başarı ve tutum düzeyine etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, İstanbul. Ürey, M. & Aydın, M. (2014). İlköğretim fen ve teknoloji dersi programında yer alan çevre konularına yönelik bir program analizi. e-Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi. 1(1), 37- 50. Üstün, Ö. (2007). Ortaöğretim üçüncü sınıfta türk dili ve edebiyatı dersinde karikatür kullanımının yazılı anlatım öğretimine etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale. Yanpar, T. Ş. (1994). İlkokul 4. sınıf sosyal bilgiler dersinde akademik benlik kavramı, ders içi öğrenme ve ders dışı çalışma yolları ile başarı ilişkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. (10), 43-48. Yılmaz, A., Morgil, İ., Aktuğ & Göbekli, (2002). Ortaöğretim ve üniversite öğrencilerinin çevre, çevre kavramları ve sorunları konusundaki bilgileri ve öneriler. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. (22), 156-62. Yücel, A. S., & Morgil, F. İ. (1999). Çevre eğitiminin geliştirilmesi. B.A.U. Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 1(1).