Öz
Kızların eğitimi ve okullaşması problemi, Osmanlı’dan günümüze Türk tarihinin tartışmalı sorunlarından biri olarak gündemde kalmayı başarmıştır. Eğitim politikaları geliştirenlerin kızları eğitime dahil etme, okullaşmasını sağlama çalışmalarında ekonomik, sosyal, kültürel engelleri dikkate almaları gerekmiştir.Osmanlı’da kadın hakları çalışmaları ile hız kazanan kızların eğitimi meselesi, temel haklar, insan hakları, eğitimde cinsiyet eşitliği gibi başlıklar altında sürdürülmektedir. Bu da kızların eğitimi sorununun günümüzde de devam ettiğinin en bariz örneğidir.Bu çalışma kızların eğitimine tarihsel bir perspektif sunmaktadır. 1942-1946 yılları arasında kızların eğitimi önündeki sosyal ve kültürel engeller araştırılmıştır. Araştırma bir sözlü tarih çalışmasıdır. Çalışma için 60 yaş üstü, ilkokula gidememiş 11 kadınla görüşme yapılmıştır. Kadınlardan elde edilen veriler temalar altında ele alınmış ve o yıllarda kızların eğitimi önündeki engellere ulaşılmaya çalışılmıştır.Elde edilen bulguların, kızların okullaşması önündeki güncel engellerle benzerlik gösterdiği fark edilmektedir. Bu engeller arasında, köylerde okul olmayışı, fakirlik, kızların ev içi sorumlulukları, hakim kültürel yapı bulunmaktadır. Özellikle toplumun sosyo-kültürel yapısının bu engellerin başında geldiği iddia edilebilir.
___
Adıgüzel, A. (2013) Kız Çocuklarının Okullaşma Engelleri Ve Çözüm Önerileri (Şanlıurfa Örneği) Ekev Akademi Dergisi Yıl: 17 Sayı: 56 (Yaz 2013) S. 325-344
Akşin, S. (1990). Siyasal Tarih (1950-1960), Türkiye Tarihi 4 Çağdaş Türkiye (1908-1980), Yayın Yönetmeni: Sina Akşin, İstanbul: Cem Yayınevi
Akyüz, Y. (1999). Osmanlı Son Döneminde Kızların Eğitimi Ve Öğretmen Faika Ünlüer’in Yetişmesi Ve Meslek Hayatı , Meb Dergisi, Sayı: 143 Http://Dhgm.Meb.Gov.Tr/Yayimlar/Dergiler/Milli_Egitim_Dergisi/143/1.Htm
Altın H. (2008). 1869 Maarif-İ Umumiye Nizamnamesi Ve Öğretmen Yetiştirme Tarihimizdeki Yeri, İlahiyat Fakültesi Dergisi 13:1 (2008), Ss.271–283
Atıcı E., Erer S. (2009). Türk Kadınlarının Tıp Eğitimine Başlama Süreci Ve İstanbul Darülfünunu Tıp Fakültesi’nden Mezun Olan İlk Kadın Hekimler, Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 35 (2) 107-111, 2009
Bulut, S. F. (2015) , Ana-Kız Okuldayız Okuma Yazma Kampanyası’na İlişkin Bir Çözümleme, (yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara
Büyüköztürk, Ş. (2005). Anket Geliştirme. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, Cilt 3, Sayı 2
Çetin , F. (2003). Cumhuriyet Döneminde Kadın Eğitimi, Milli Eğitim Dergisi, Sayı. 160, Güz 2003, Http://Dhgm.Meb.Gov.Tr/Yayimlar/Dergiler/Milli_Egitim_Dergisi/160/Cetin.Htm
Demir, O.Ö. (2009). Nitel Araştırma Yöntemleri, Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri, Editör: Kaan Böke, İstanbul: Alfa Yayınları
Demirdirek, A. (1993). Osmanlı Kadınlarının Hayat Hakkı Arayışının Bir Hikayesi, İmge Kitabevi, Ankara
Dilli C. (2006). Zorunlu Eğitim Çağında Bulunan Kız Çocuklarının Okula Gitmeme Nedenleri (Şırnak İli Örneği), (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü İlköğretim Anabilim Dalı, Elazığ
Emine Semiye (1325), Terakkiyat-I Nisvaniyyeyi Kimden Bekleyelim?, Mehasin, S.10, Eylül 1325 (1909), 733-6.
Gıorgetti F. M.– Batır B. (2008) İsmet İnönü’nün Cumhurbaşkanlığı Döneminde Eğitim Politikaları, Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları Yıl: 7/2008, Sayı: 13-14 S. 27-56
Güçlü M. (2013). Eğitim Tarihi Araştırmalarında Sözlü Tarih Uygulaması, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi Kış 2013, 11(1), 100-113
Karakoç, İ. ( 2008). Şemsettin Sami Bir Elde İğne Bir Elde Kitap, İstanbul: Kitap Yayınevi
Karakök, T. (2011). Menderes Dönemi’nde (1950 – 1960) Türkiye’de Eğitim Yükseköğretim Ve Bilim Dergisi/Journal Of Higher Education And Science Cilt/Volume 1, Sayı/Number 2, Ağustos/August 2011; Sayfa/Pages 89-97
Karpat G. K. (2009). Tarihsel Alanlarda Sözlü Tarih Bilgisine Dayalı Kentsel Tasarım Kriterlerinin Oluşturulması; Kemeraltı Anafartalar Caddesi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir
Kılıç, A. (2012). Çocuk Gelin Sorunu, Eğitişim Dergisi, Sayı: 33. Ocak 2012, Http://Www.Egitisim.Gen.Tr/Site/Arsiv/73-33/664-Cocuk-Gelin-Sorunu.Html, Erişim Tarihi: 31. 12. 2015
Koçak, C. (1990). Siyasal Tarih (1923-1950) Türkiye Tarihi 4 Çağdaş Türkiye (1908-1980), Yayın Yönetmeni: Sina Akşin, İstanbul: Cem Yayınevi
Kurnaz Ş. (1999). Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Kadınların Eğitimi, Meb Dergisi, Sayı: 143, Http://Dhgm.Meb.Gov.Tr/Yayimlar/Dergiler/Milli_Egitim_Dergisi/143/14.Htm
Kurt, S.l K. (2008). Osmanlı Devleti’nde Kadınların Eğitimi (1839 -1920) (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum
Safran, M. Ve Ata, B. (1998). Okul Dışı Tarih Öğretimi, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 87-94.
Somel, S.A. (2000).Osmanlı Modernleşme Döneminde Kızların Eğitimi, Kebikeç, 10. S.223-238
Tunç, A. İ.(2009). Kız Çocuklarının Okula Gitmeme Nedenleri Van İli Örneği, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dregisi, Haziran, 2009, Cilt 71, Sayı, 1, S.237-269
Http://Www.Sussex.Ac.Uk/Clhlwr/Research/Sisterhoodafter Erişim Tarihi: 19.12.2015
Www.Tuik.Gov.Tr. Erişim Tarihi: 9.12.2015
(Http://Haydikizlarokula.Meb.Gov.Tr/, Erişim Tarihi: 9.12.2015
Http://Www.Eokul-Meb.Com/Ana-Kiz-Okuldayiz-Kampanyasi-34731/). Erişim Tarihi: 9.12.2015
Unıcef. (2010). Dünya Çocuklarının Durumu. Http://Www.Unicef.Org/Turkey/Dn/_Ge29.
Html Erişim Tarihi. 15.122015
Unıcef (2012): Okul Dışındaki Çocuklar Küresel Girişim Http://Www.Uis.Unesco.Org/Education/Documents/Turkey-Oosci-Report-2012-Tk.Pdf Erişim Tarihi. 15.122015