22073

Şair-i Azam Abdülhak Hâmid Tarhan'ın Tiyatro Yazarı Olarak Dil ve Üslûbu

Türk edebiyatının en orijinal simalarından biri olan Abdülhak Hâmid Tarhan, şairliği ile tanınmış ve "Şair-i Azam" olarak anılmıştır. Eski şiir geleneğinin yıkılmasında önemli bir rol oynamıştır. Her ne kadar şâirliği ile tanınsa da kırk kadar eserinin yirmi beşini tiyatro türünde vermiştir. Abdülhak Hâmid, şiirlerinde sergilediği yeni ve farklı olanı deneme tavrını, tiyatro eserlerinde de sürdürür. Gerek şekil gerekse muhteva bakımından farklı eserler kaleme alır. Birkaç nesli görecek kadar uzun bir ömür süren Abdülhak Hâmid, bu uzun ömründe yeni şekiller ve farklı teknikler dener, fakat nesilden nesile değişen dil anlayışlarına rağmen o, dil konusundaki tutumunu değiştirmez. Abdülhak Hâmid, pek çok konuda olduğu gibi dil ve üslûp konusunda da kural tanımaz bir tavır içerisindedir. "Benim üslûbum yok, esalibim vardır." ifadesi de bu çerçevede değerlendirilmelidir. İşte bu düşüncelerden hareketle bu yazıda Abdülhak Hâmid'in şairliğinin dışında bir tiyatro yazarı olarak dile karşı tutumu ele alınacak ve tiyatro eserlerindeki üslûbu ortaya konulmaya çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Abdülhak Hâmid Tarhan, Tiyatro, Üslûp, Şair-i Azam, Dil

As Playwright, The Great Poet Abdülhak Hâmid Tarhan’s Language and Style

One of the most original figures of the Turkish literature, Abdülhak Hâmid Tarhan is known by his poesy and is remembered as “Şair-i Azam” (The Great Poet). He played.He played an important role in overthrowing the old traditional poetry. Although he is known by his poesy, twentyfive of his fourty works are playwrites. Abdülhak Hâmid, continued his attitude of trying the new and the different genre of his theatre works. He wrote different works not onlye in terms of form but also the content. Abdülhak Hâmid who lived long enough to see several generations, tried new forms and different techniques in his long life, but he didn’t change his language attitude in spite of the changing laguage understanding from genaration to generation. Abdulhak Hâmid, was in a noncompliant attitude tward language and style like in other subjects. His expression “I do not have the style, there are styles” shoul be interpreted in this context. In this respect, in addition to his poesy style, as a playwriter Abdülhak Hâmid’s attitude tward language and style in his plays will be dealt with in this paper.

Keywords:

Abdulhak Hâmid Tarhan, theater, style, the great poet, language,

PDF

___

Akıncı, G. (1954). Abdülhak Hâmit Tarhan, Hayatı, Eserleri ve Sanatı. Ankara: Ankara Ünv. DTCF.
Aktaş, Ş. (2002). Edebiyatta Üslûp ve Problemleri. Ankara: Akçağ.
Bezircioğlu, A. (1950). Abdülhak Hamid’in Târık yahut Endülüs Fethi Piyesi (Basılmamış Mezuniyet Tezi). İstanbul Ünv. Edebiyat Fak. Türkoloji Bölümü, İstanbul.
Çetişli, İ. (1999). Memduh Şevket Esendal, İnsan ve Eser. Isparta: Kardelen.
Sakaoğlu, S. (1984). Abdülhak Hâmid’in Sabr u Sebat Adlı Eserinde Atasözleri ve Deyimler.
Mehmet Kaplan’a Armağan içinde, İstanbul: Dergâh. Tanpınar, A. H. (1988). 19 uncu Asır Türk Edebiyatı Tarihi (7. Baskı). İstanbul: Çağlayan.
Tarhan, A.H. (1291/1875). İçli Kız. İstanbul: Basiret Matbaası.
Tarhan, A.H. (1292/1876). Duhter-i Hindû. İstanbul: Tasvir-i Efkâr Matbaası
Tarhan, A.H.(1324). Zeynep. Dersaadet: İkdam Matbaası.
Tarhan, A.H. (1326/1910). Macera-yı Aşk. Dersaadet.
Tarhan, A. H. (1332). Turhan. İstanbul: Genç Osmanlı Matbaa ve Kütüphanesi.
Tarhan, A. H. (1335/1917b). İbn Musa yahut Zatü’l Cemal. İstanbul: Matbaa-i Âmire.
Tarhan, A.H. (1335/1917a). Târık yahut Endülüs Fethi. İstanbul: Matbaa-i Âmire.
Tarhan, A.H. (1341/1922). Eşber, Matba-i Âmire, İstanbul, 167s
Tarhan, A. H. (1924a). Yabancı Dostlar-I. İstanbul: Yeni Matbaa.
Tarhan, A. H. (1924b). Yabancı Dostlar-II. İstanbul: Orhaniye Matbaası.
Tarhan, A. H. (1927). Finten. İstanbul: Necm-i İstikbal Matbaası.
Tarhan, A.H. (1928a). Eserlerimi Nasıl Yazdım? Resimli Ay. Nu. 53-5, Temmuz, s. 17-18.
Tarhan, A.H. (1928b). Eserlerimi Nasıl Yazdım? Resimli Ay. Nu. 54-6, Ağustos, s. 15-17.
Tarhan, A.H. (1928c). Eserlerimi Nasıl Yazdım? Resimli Ay. Nu. 55-7, Eylül, s. 4-5, 40.
Tarhan, A.H. (1928d). Eserlerimi Nasıl Yazdım? Resimli Ay. Nu. 56-8, Teşrin-i Evvel, s. 21-22
Tarhan, A. H. (1994). Abdülhak Hâmid’in Hatıraları. (Haz: İnci Enginün) İstanbul: Dergâh.
Tarhan, A.H. (b.t. yok). Nesteren. Tarhan, A.H. (b.t. yok). Sabr u Sebat. İstanbul: Mekteb-i Sanayi Matbaası. Tarhan, A.H. (b.t. yok). Tezer yahut Melik Abdurrahmanü’s Sâlis. İstanbul.