Trabzon 100.Yıl Parkı ve Çevresinin Rekreasyon Potansiyelinin Saptanması

Kentler insanların günlük etkinliklerini gerçekleştirdikleri yaşam ortamlarıdır. Ancak günümüzde kent nüfusunun hızla artmasıyla kent merkezlerindeki yeni yerleşim merkezleri ortaya çıkmıştır. Bu durum kentteki doğal yaşanabilir alanların azalmasına, ulaşım ve sağlık gibi sorunların ortaya çıkmasına sebep olmuştur. Kent insanı rekreatif etkinlikleri için kent dışında daha doğal alanları tercih etmeye başlamıştır. Günümüz planlamacıları ise oluşan soruna yeni çözüm önerileri getirmek için rekreasyon alanlarını ve kalitesini arttırmak amacıyla kentlerde yeşil alanları arttırmaya yönelik çalışmalar yürütmektedirler. Çalışma Trabzon ili kent merkezinde bulunan ve kullanım olanağı açısından oldukça zengin açık yeşil alan bakımından zengin; 100.Yıl park alanının rekreasyonel potansiyelini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Bu amaçla Gülez tarafından ortaya konulan “Açıkhava Rekreasyon Potansiyelinin Saptanması” için geliştirilen ve daha sonra Gülez (1990) tarafından Orman içi rekreasyonel potansiyelin saptanması” amacıyla uyarlanmış yöntem ele alınmıştır. Daha sonraki süreçte bu yöntemin verilerine göre alan için uygun rekreasyon potansiyel modeli oluşturulmuştur. Alan için belirlenen tüm kriterler 11 uzman peyzaj mimarı tarafından değerlendirilmiş ve hesaplamalar yapılmıştır. Bu değerlendirme ve hesaplamalara göre alanın en çok puan aldığı kriterler peyzaj değeri, iklim değeri, ulaşılabilirlik olarak belirlenmiştir. Yanı sıra alan rekreatif kolaylık ve olumsuz etmenlerden daha az puanlar aldığı gözlemlenmiştir. Çalışma ile 100.Yıl park alanın peyzaj değerinin oldukça yüksek olduğu belirlenmiştir. Bununla birlikte alan içerisinde belirlenen olumsuz etmenleri yok etmek ve alandan daha fazla verim sağlamak amacıyla çeşitli öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Kentsel açık alan, Rekreasyon, Gülez yöntemi, rekreasyon potansiyeli

Determination of Recreation Potential of Landscape Values of Trabzon 100. Yıl Park and Environment

Cities are living environments where people perform their daily activities. However, with the rapid increase of the urban population, new settlement centers in urban centers have emerged. This situation led to the decrease of natural habitable areas in the city and problems such as transportation and health. Divorced from the nature of life as a result of the psychological and physical damage to people born in the city, it was affected negatively the progress of the formation of quality of life because of these events. Urban people started to prefer more natural areas outside the city for their recreational activities. Today's planners are already undertaking efforts to increase green areas in cities and recreation areas in order to increase the quality of proposals to bring new solutions to the problems that occur. The aim of this study was to determine the recreational potential of the 100. Yıl Park, which is very rich in terms of natural values found in the Development District of Trabzon, and to develop suggestions for the findings. In this study, the method which was developed for “Determination of Outdoor Recreation Potential method by Gülez (1979) and then determined by Gülez (1990) in order to determine the Inland Recreation Potential, was taken into consideration. The appropriate recreation potential model was created. All the criteria for the area were evaluated by 11 expert landscape architects and calculations were made. According to these evaluations and calculations, the criteria with which the area was scored the most, were determined as landscape value, climate value, accessibility, and it was observed that the area received less points than the recreational and negative factors. It is determined that the landscape value of the area is very high with this study. However, various suggestions are presented in order to eliminate the negative factors determined in the field and to provide more efficiency from the area.

Keywords:

Urban open space, recreation, Gülez Method, recreational potential,

PDF

___

1. Axelsen M (2009). The power of leisure: I was an anoexic; I‟m now a healthy triathlet. Lesiure Sciences. 31, 330–346.
2. Baud-Bovy M, Lawson F (1998). Tourism and recreation handbook of planning and design. Oxford Architectural press, ss. 287.
3. Boman M, Fredman P. Lundmark L, Ericsson G (2013). Outdoor recreation – A necessity or a luxury? Estimation of engel curves for Sweden. Journal Of Outdoor Recreation And Tourism. 3 (4): 49–56
4. Campbell F L (1970). Participant observation in outdoor recreation. Journal of Leisure Research, 2(4): 226-236
5. Çakır G, Çakır A (2012). Ġğneada Longoz Ormanları Ve Çevresinin Rekreasyonel Faaliyetler Açısından Değerlendirilmesi. KSÜ Doğa Bil. Der, Özel Sayı, 281-286
6. Çalık F, Başer A, Ekinci N M, Kara T (2013). Tabiat parklarının sportif rekreasyon potansiyeli modellemesi (Ballıkayalar Tabiat Parkı örneği). Spor Yönetimi ve Bilgi Teknolojileri Dergisi, 8 (2): 3551
7. Demirel Ö (1999). A Research on Evaluating For Recreation and Tourism Potential of Natural Resource Values at Çoruh Watershed Area (Yusufeli Region). Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 23(EK5): 1103-1112
8. Düzenli T (2018). Çevreyle BütünleĢen- Sürdürülebilir “Cittaslow” Hareketi: Gerze Örneği. Social, Mentality and Researcher Thinkers Journal, 4(11): 307-314
9. Erinç S (1996). Klimatoloji ve Metotları. Alfa Basım Yayım Dağıtım, Ġstanbul, 538s.
10. Gülez S, Demirel Ö (2004). An evaluation method for the determination of forest recreation potential: a case study. Countryside Recreation, 12 (3): 26-34
11. Gülez S (1983). Kıyısal Alanların Rekreasyonel ve Turistik Yönden Planlamasında Yeni Bir YaklaĢım. Dünya ġehircilik Günü Kıyılar Kollokyumu. Trabzon
12. Gülez S (1990). Ormaniçi Rekreasyon Potansiyelinin Saptanması Ġçin GeliĢtirilen Bir Değerlendirme Yöntemi. Ġstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 40(2): 133-147
13. Jım C (1989). Visitor Management in Recreation Areas. Environmental Conservation, 16(1): 19-32
14. Karaküçük S (2014). Rekreasyon: boĢ zamanları değerlendirme. Ss. 355.
15. Karahan F, Orhan T (2009). Çoruh Havzası Uzundere Vadisi‟nin Kırsal Rekreasyon Planlaması Yönünden Suya Dayalı Olanakları. Kırsal Çevre Yıllığı 2009, Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları AraĢtırma Derneği, s: 55-82, Ankara
16. Kır İ (2007). Yükseköğretim Gençliğinin BoĢ Zaman Etkinlikleri-KSÜ Örneği, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(2): 307-328
17. Kurar İ, Baltacı F (2014). Halkın boĢ zaman değerlendirme alıĢkanlıkları: Alanya Örneği. International Journal of Science Culture and Sport, 2(Special Issue 2), 39-52
18. Öztürk S (2005). Kastamonu-Bartın Küre Dağları Milli Parkının Rekreasyonel Kaynak Değerlerinin Ġrdelenmesi, Süleyman Demirel Üniversitesi Orman. Fakültesi Dergisi. A(2): 138-148.
19. Pehlivanoğlu M T (1987). Belgrad ormanının rekreasyon potansiyeli ve planlama planlamasının önemi. Peyzaj mimarlığı dergisi, (3): 45-49
20. Sağcan M (1986). Rekreasyon ve turizm. 380s, Ankara
21. Sandal Ek, Karademir N (2013). KahramanmaraĢ Ġlindeki Günübirlik Rekreasyon Alanlarının Potansiyelinin Belirlenmesi ve Kullanımı Ġle Ġlgili Sorunlar. Türk Coğrafya Dergisi, 60: 25-36.
22. Schıller G (2001). Biometeorology and recreation in east mediterranean forest. Landscape and Urban Planning, 57: 1-12
23. Surat H (2017). Gülez Yöntemine Göre Deriner Baraj Gölü ve Yakın Çevresi Rekreasyonel Potansiyelinin Değerlendirilmesi ve Alan Kullanım Önerilerinin GeliĢtirilmesi. KSÜ Doğa Bilimleri Dergisi, 20(3): 247-257
24. Şimşek D S, Korkut A B (2009). Kıyı ġeridi Rekreasyon Potansiyelinin Belirlenmesinde Bir Yöntem: Tekirdağ Merkez Ġlçe Örneği. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi. 6(6): 316-327
25. Tarakçı Eren E, Var M (2016). Kent Parklarında Bitkilendirme Tasarımında Kullanılan Bitkiler: Trabzon Örneği. Artvin Orman Fakültesi Dergisi, 17(2): 200-213
26. Türkmen M, Kul M, Genç E, Sarıkabak M (2013). Konaklama ĠĢletmesi Yöneticilerinin Rekreasyon Algı Ve Tutumlarının Değerlendirilmesi: Batı Karadeniz Bölgesi Örneği, Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 8/8: 2139-2152
27. Tütüncü, Ö., Aydın, İ., Küçükusta, D., Avcı, N., Taş, İ (2011). Üniversite öğrencilerinin rekreasyon faaliyetlerine katılımını etkileyen unsurların analizi. Spor Bilimleri Dergisi, 22(2), 69-83.
28. Yeşil M, Beyli K N (2018). Ordu-Boztepe's Tourism and Recreation Potential with Boztepe's Contribution on the City Image. Turkish Journal of Agriculture-Food Science and Technology, 6(3), 291298
29. Yeşil P, Hacıoğlu V (2018). Limni Gölü Tabiat Parkı Peyzaj Değerlerinin Rekreasyonel Açıdan Değerlendirilmesi. Turkish Journal of Agriculture: Food Science and Technology, 6(6), 680-688
30. Yılmaz O, Kurum E, Akpınar N (1996). Ankara metropolitan kent halkının rekrasyonel eğilimleri ve kent yakın çevresi açık-yeĢil alanları ile iliĢkileri. Çevre planlama ve tasarımına bütüncül yaklaĢım sempozyum kitabı,248-2