Zeynep PİRSELİMOĞLU BATMAN, Aysun ÇELİK ÇANGA, Tuğçe SÖKMEN

Kültürel Peyzajların Kırsal Turizm İle Kullanım İlişkisinin Değerlendirilmesi: Cumalıkızık-Bursa Örneği

Kültürel peyzajlar doğal alanların dönüşüp gelişen ve yerel kimlik ile kendine özgü karakter gösteren alanlarıdır. Bu alanların devamlılığını sağlayan kültürel peyzajlar kırsal turizm için önemli bir yapı taşıdır. Çalışmada amaç kırsal kimliğe sahip alanlarda kültürel peyzaj değerlerini belirlemek ve bu değerlerin kırsal turizm üzerindeki etkilerini araştırmaktır. Çalışmanın materyalini tarihi ve kültürel kimliğinin yanı sıra zengin kırsal kimliğe sahip, UNESCO Dünya Miras Listesi’nde bulunan Bursa-Cumalıkızık oluşturmaktadır. Alanın mevcut doğal ve kültürel değerleri, kırsal turizm kullanımları ortaya koyulmuş, arazi çalışması, gözlem, uzman görüşü ile kültürel peyzaj değerleri belirlenmiştir. Kültürel peyzaj değerlerinin kırsal turizm kullanımları üzerinde olan etkileri SWOT analizi ve TOWS matrisi ile değerlendirilmiştir. Çalışmada alanda yapılacak olan kırsal turizm planlama çalışmalarına altlık oluşturulması hedeflenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Kültürel peyzaj, Kırsal turizm, SWOT, TOWS, Cumalıkızık, Bursa

Evaluation of Relationship of the Cultural Landscapes and Rural Tourism Use: Cumalıkızık-Bursa Example

Cultural landscapes are the areas of natural area that evolve and show unique character with local identity. Cultural landscapes that provide continuity of these areas are an important building block for rural tourism. The aim of this study is to determine the cultural landscape values in rural areas and to investigate the effects on rural tourism. The material of study consists of in addition to the historical and cultural identity, the Bursa –Cumalıkızık, which has a rural identity, is listed on the UNESCO World Heritage List. The current natural and cultural values of the area and the uses of rural tourism were put forward. Cultural landscape values were determined by field work, observation, expert opinion. The effects of cultural landscape values on rural tourism use were determined by SWOT analysis and TOWS matrix. In this study, it is aimed to form a base for the rural tourism planning studies.

Keywords:

SWOT, TOWS, Cumalıkızık, Cultural Landscapes, Rural Tourism, Bursa,

PDF

___

Anonim (2008). Operational Guidelines for the Implementation of the World Heritage Convention,
Unıted Natıons Educatıonal, Scıentıfıc And Cultural Organısatıon, Intergovernmental Commıttee For The Protectıon Of The World Cultural And Natural Herıtage, World Herıtage Centre, 08/01, January.
Anonim (2013). Bursa (Hanlar Bölgesi- Sultan Külliyeleri) ve Cumalıkızık Yönetim Planı (2013-2018)
Anonim (2018). Bursa Büyük Şehir Belediyesi Müzeler Şube Müdürlüğü.
Cengiz Gökçe G, Açıksöz S (2015). Turizmin Kültürel Peyzaj Bileşenleri ve Kırsal Kimlik Üzerine Etkisi: Nallıhan-Beydili Köyü Örneği, I. Eurasia Tourism Congress: Current Issues, and Indicators (EITOC-2015), 409-419.
Aydın Türk Y (2006). Bütünleşik Kent Planlama ve Tasarımına Yönelik Bir Yöntem, Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Mimarlık Anabilimdalı, Trabzon.
Çelik A, Çalışkan H, Pirselimoğlu Batman Z (2017). Bursa İli Gemlik İlçesi Umurbey Beldesi‘nin Kültürel Peyzaj Özellikleri, Internatıonal Journal of Landscape Architecture Research, Uluslararası Peyzaj Mimarlığı Araştırmaları Dergisi, 1(2): 06-12.
Çeken H, Karadağ L, Dalgın T (2007). Kırsal Kalkınmada Yeni Bir Yaklaşım Kırsal Turizm ve Türkiye’ye Yönelik Bir Çalışma, Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 8(1), 1-14
Çetinkaya G, Uzun O (2014). Peyzaj Planlama, Birsen Yayınevi, İstanbul
Demir B, Boz İ (2017). Bursa İli Yıldırım İlçesi Cumalıkızık Köyünde Kırsal Turizm Çalışmalarının Kırsal Kalkınma Açısından Değerlendirilmesi, Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, 10(1); 50-55
Emekli G (2006). Coğrafya, Kültür ve Turizm: Kültürel Turizm, Ege Coğrafya Dergisi, 15,51-59
Erdem M (2012). Kırsal Yerleşim Peyzaj Kimlik Özelliklerinin Tespiti, Korunması ve Geliştirilmesine Yönelik Değerlendirme Matrisi Önerisi, Doktora Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilimdalı, İstanbul.
Erduran Nemutlu F, Sağlık A, Kelkit A, Akbulak C, Devecioğlu NE (2015). Çanakkale Kenti Kültürel Peyzaj Değerlerinin Belirlenmesi, Uluslararası Hakemli Tasarım ve Mimarlık Dergisi, 4(2);25-40.
Gül A (2000). Peyzaj-İnsan İlişkisi ve Peyzaj Mimarlığı, Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 1, 97-114.
Kamer Aksoy Ö (2015). Perşembe-Fatsa Arası Kıyı Kesimi Doğal ve Kültürel Peyzaj Kaynaklarının Turizm Açısından İncelenmesi, Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Trabzon.
Kılıç N (2012). Koruma Amaçlı İmar Planlarının Değerlendirilmesinde Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurullarının Rolünün İrdelenmesi Cumalıkızık Örneği, Uzmanlık Tezi, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Bursa Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü, Bursa.
Kodaş D, Eröz S (2012). Kırsal Turizm ile Kültürel Turizmin Bütünleşmesi, KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 14(22): 169-174
Köşklük Kaya N (2016). Kırsal Mimarlık Mirasının Korunmasında turizmin rolü: Cumalıkızık Köyü Örneği, Ege Mimarlık,92, 28-31.
Pirselimoğlu Z (2007). Ekolojik Temelli Rekreasyon ve Turizm Planlama İlkelerinin Araştırılması: Trabzon İli Çalköyü Yayla Yerleşimi Örneği, Yüksek Lisans Tezi, K.T.Ü., Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Trabzon.
Pirselimoğlu Z, Demirel Ö (2012). A Study of an Ecologically Based Recreation and Tourism Planning Approach: a Case Study on Trabzon Çalköy High Plateau in Turkey, , International Journal of Sustainable Development & World Ecology 19 (4): 349-360.
Pirselimoğlu Batman Z, Adıgüzel E, Tüzel F (2017). Bursa Cumalıkızık Örneği Kırsal Turizm Kullanımları Çerçevesinde Ulaşım Değerlerinin İncelenmesi, Journal of Bartın Faculty of Forestry, Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 19 (2): 30-39
Salvati L, De Zuliani E, Sabbi A, Cancellieri L, Tufano M, Caneva G, Savo V ( 2017) Land-cover Changes and Sustainable Development in a Rural Cultural Landscape of Central Italy: Classical Trends and Counter-Intuitive Results, International Journal of Sustainable Development & World Ecology, 24(1) 27-36.
Swarbrooke J (1999). Sustainable Tourism Management, Cabı Publishing
URL-1 http://whc.unesco.org/en/culturallandscape/#1, 05.01.2018
URL-2 http://www.bursakulturturizm.gov.tr/Eklenti/10472,cumalikizik-19092013.pdf?1, 05.01.2018
URL-3 https://www.yildirim.bel.tr/, 30.01.2019
Uslu A, Kiper T (2006). Turizmin Kültürel Miras Üzerine Etkileri; Beypazarı/Ankara Örneğinde Yerel Halkın Farkındalığı, Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 3(3):305-314.
Yener G, Gül A (2016). Kültürel Peyzaj Değeri Açısından Yörük Kültürünün İrdelenmesi, Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri enstitüsü Dergisi, 20(2), 197-205.
Vlami V, Kokkoris IK, Zogatis S, Cartalis C, Kehayias G, Dimopoulos P (2017). Cultural Landscapes and Attributes of “Culturalness” in Protected Areas: an Exploratory Assessment in Greece, Science of Total Environment, 595: 229-243.
Varnacı Uzun F, Somuncu M (2011). Kültürel Peyzajın Korunması ve Turizm İlişkisi Bağlamında Yerel Halkın Görüşleri: Ihlara Vadisi Örneği, Ankara Üniversitesi Çevre Bilimleri Dergisi, 3(2), 21-36.